Trump khó thể áp đặt Âu Châu trong hồ sơ Ukraine

 

Trương Nhân Tuấn

 

 

Hôm kia tôi có bài viết đại khái rằng, Mỹ không thể loại các đồng minh NATO và Ukraine ra ngoài mọi cuộc đàm phán với Nga.

 

Bởi vì viện trợ của Anh và các quốc gia EU thuộc NATO cho Ukraine nhiều hơn là viện trợ của Mỹ (134 tỉ so với 114 tỉ). Tương quan lực lượng trên thực tế sẽ quyết định cho hình thức lẫn nội dung bàn hội nghị.

 

Tôi cũng có nói rằng đối với Mỹ thì trợ giúp của Mỹ cho Ukraine là một “nghĩa vụ” (do ràng buộc của Memorandum Budapest 1994).

 

Nhưng đối với Anh và EU thì đồng tiền mà họ giúp cho Ukraine cũng là đồng tiền để họ bảo vệ an ninh quốc gia của nước họ. Còn đối với Ukraine thì cuộc chiến này là cuộc chiến “sống còn”. Ukraine thua là đất nước này sẽ bị diệt vong.

 

Các quốc gia EU sẽ là những Ukraine tiếp theo. Nếu họ chia rẽ và hèn nhát thì họ cũng sẽ bị diệt vong, như Ukraine. Ông Trump nói rằng các lãnh tụ Châu Âu, không ai có khả năng đem lại hòa bình.

 

Không ai muốn chiến tranh, ngoài Putin. Nhưng hòa bình mà ông Trump hứa hẹn sẽ đem lại, là loại hòa bình nào ? Nếu là thứ hòa bình mà Mỹ đã “tặng” cho dân miền Nam Việt Nam sau 75, kiểu dân biết chết trong bụng cá vẫn bỏ nước ra đi. Thì không một người Châu Âu nào chấp nhận hết cả.

 

Theo tôi ông Trump và nội các đã đánh giá thấp các đồng minh của mình. Dân Mỹ chắc chắn là “giàu” hơn các quốc gia Châu Âu. Nhưng “của cải” thì chưa chắc.

 

Tôi chỉ nói thí dụ dân bên Tây.

 

Chuyện bên Tây là dân Pháp là một loại “kiến” chớ không phải là ve. Tức là họ để dành nhiều hơn là phung phí. Dân “khá giả” tiết kiệm khoảng 27 % số thu nhập. Còn dân “nghèo” khoảng 11 %. Trung bình cả nước tiết kiệm khoảng 20 % trên số thu nhập.

 

“Tiền bỏ ống” của dân Tây (nếu dồn lại) rất là lớn (vài chục ngàn tỉ euro là chuyện nhỏ). Hầu như nhà nào cũng có “Sổ tiết kiệm - Livret A”, một loại sổ phổ thông, miễn thuế, muốn rút ra lúc nào cũng được, bao nhiêu cũng được. Sổ này có mức lời dao động từ 0 % đến 4 %/năm, tương đồng với tỉ số lạm phát. Ngoài Lirvet A còn có rất nhiều loại tiết kiệm khác, kiểu tiết kiệm để mua hay xây nhà, các loại bảo hiểm v.v...

 

Theo tôi, vì lý do phải thúc đẩy công nghệ chiến tranh, rất có thể nhà cầm quyền Pháp sẽ sớm “trưng dụng” sổ tiết kiệm Livret A, kiểu thay đổi mục đích sử dụng. Thay vì “xây nhà xã hội” như mục đích ban đâu thì số tiền này dành để xây dựng lại công nghệ quốc phòng.

 

Một khả năng khác là nhà cầm quyền Pháp có thể “trưng dụng” một số hình thức tiết kiệm khác của dân Pháp để “mua” lại nợ quốc gia (khoảng 112 % GDP, tức khoảng 3.200 tỉ euro). Tức là chủ nợ của quốc gia Pháp sẽ là người dân Pháp, như hiện thời quốc trái của Nhật (nợ trên 260 % GDP).

 

Tức là Pháp có thể huy động “tiền tươi” tức khắc khoảng 60 đến 70 tỉ euro để thúc đẩy công nghệ chiến tranh. Ngân sách quốc phòng của Pháp từ 50 tỉ euro tăng vọt lên 110 tỉ euro. Nếu huy động “hết công lực” thì tiền tiết kiệm của dân Pháp có thể lên đến vài chục ngàn tỉ euro.

 

Nước Đức còn “siêu” hơn Pháp một bậc, vì dân Đức đã giàu hơn Tây mà còn hà tiện hơn dân Tây. Tiết kiệm của họ lên tới trên 20 %.

 

Nói lên điều này cho bà con “phò” Trump biết là dân Châu Âu, đại diện là Pháp, Anh và Đức không có “nghèo” lắm đâu.

 

Về quốc phòng họ dựa vào Mỹ vì Mỹ đã áp đặt như vậy, (từ sau chiến tranh 1945). Mỹ ép các quốc gia EU phải mua vũ khí của Mỹ. Mỹ buộc các quốc gia này phải cho phép họ đóng quân (Ý, Đức, Tây Ban Nha v.v...), buộc các quốc gia này cho phép Mỹ đặt hỏa tiễn hạt nhân chống Liên Xô (bây giờ là Nga).

 

Nếu thay đổi mục đích sử dụng của các sổ tiết kiệm, ngân sách quốc phòng ba nước Anh, Pháp và Đức hợp lại là đã trên 400 tỉ đô la. Còn nếu “EU vay nợ xài chung cho quốc phòng”, như gợi ý của bà Ursula von der Leyen, thì ngân sách quốc phòng chung của Anh và EU có thể lên bằng với Mỹ (từ 700 đến 800 tỉ đô la).

 

Tức là, nếu Trump cùng với Putin thỏa thuận “trên lưng” Ukraine, đoạn tuyệt các nước đồng minh NATO. Chắc chắn bộ máy công nghệ chiến tranh của ba nước Anh, Pháp và Đức đồng loạt khởi động để sản xuất vũ khí (tốt tân không thua Mỹ) nhằm mục tiêu tự vệ. Phe thiệt hại dĩ nhiên là Mỹ. Các đồng minh NATO tách ra thì Mỹ sẽ không còn là “đại cường Mỹ” như trước nữa.

 

Một điều chắc chắn là Trump sẽ không bao giờ đem lại hòa bình. Nhắc lại để mọi người nhớ là Putin là kẻ gây chiến. Nga là nước xâm lược Ukraine. Ông Trump có nói thế nào thì cũng không bao giờ thay đổi được sự thật này.

 

Và Trump có đe dọa thế nào thì dân Châu Âu cũng ủng hộ Ukraine chống lại sự xâm lược của Nga. Bởi vì sự sống còn của Ukraine gắn liền với an ninh, nếu không nói là sự tồn vong của cả khối Châu Âu và Anh.

 

 

Trương Nhân Tuấn

24.02.2025