Chuyện Tổng Tuyển Cử Thống Nhất Hai Miền 1956
Trọng Đạt
Sơ lược vấn đề
Chủ đề ny ti đ đề cập tới trong bi Su mươi năm hiệp định Genve
1954 v cuộc Di cư vĩ đại đăng năm ngoi 2014, nhưng gần đy c vi thn
hữu đ thảo luận với ti về vấn đề ny. C người cho rằng chnh phủ Ng
Đnh Diệm sau năm 1954 đ khng thi hnh Hiệp định Genve tổ chức Tổng
tuyển cử dự tr thng 7 năm 1956 nn CS H Nội c cớ xm chiếm miền nam
bằng vũ lực. Ti nghĩ chuyện ny tuy xưa cũ nhưng vẫn cn được nhiều người
quan tm nn sẽ đng gp thm kiến, dữ kiện lin quan để vấn đề được
sng tỏ hơn. Ti chỉ ch trọng ring về đề ti ny.
Để tm hiểu về Hiệp định Genve v Tổng tuyển cử thống nhất qu độc giả c
thể coi trong cuốn Chiến Tranh Việt Nam Ton Tập của Nguyễn Đức Phương,
phần Phụ Lục trang 930-943. Qu vị cũng c thể tm trn Wikipedia (Yahoo,
Google), đề ti ny được ni rất r v chi tiết, ngoi cc tc giả Php,
Mỹ như Jean Lacouture, Fredrik Logevall (1) cũng viết về vấn đề ny trong
sch của họ.
Xin ni sơ lược về Hiệp định Genve
Ngy 26-4-1954 Hội nghị Genve khai mạc để giải quyết cc vấn đề Triều
Tin v Đng Dương. Cuộc họp thảo luận về Đng Dương thực sự bắt đầu ngy
8-5-1954 (sau ngy Điện Bin Phủ thất thủ). Cc nước tham dự v
đại diện gồm Anh, ngoại trưởng Eden; Php, Bidault, sau ngy 19-6 l
Chauvel; Mỹ, Thứ trưởng ngoại giao Smith; Nga, ngoại trưởng Molotov; Trung
cộng, Thủ tướng Chu n Lai; Quốc gia Việt Nam, Nguyễn Quốc Định, đầu thng
7 l Trần Văn Đỗ; Việt Minh Thủ tướng Phạm văn Đồng.
Hiệp định được k kết ngy 20-7-1954 gồm 4 văn kiện
1- Hiệp định đnh chiến tại Việt Nam
2- Hiệp định đnh chiến tại Lo
3- Hiệp định đnh chiến tại Cao Mn
4- Tuyn bố cuối cng, khng c chữ k
Ti xin đi ngay vo đề ti, Hiệp định Genve được k ngy 20-7-1954, nội
dung chnh ni về đnh chiến, đất nước chia đi tại vĩ tuyến thứ 17, chnh
phủ Việt Nam Dn Chủ Cộng Ha (Việt Minh) đng ở trn chnh phủ Quốc Gia
Việt Nam v qun Php rt vo nam dưới vĩ tuyến 17.
Ngy hm sau 21-7-1954 Hội nghị nhm họp trở lại v cng nhau thảo bản Bản
tuyn bố cuối cng ngy 21-7-1954 gồm 13 điểm (2)
Bản tuyn bố cuối cng về ti lập ha bnh Đng Dương khng mang chữ k
của bất cứ phi đon no tham dự hội nghị, trong đ điều 7 ni nguyn văn:
Hội nghị tuyn bố, giải php cho những vấn đề chnh trị ở Việt Nam dựa
trn cơ sở tn trọng độc lập, thống nhất v ton vẹn lnh thổ sẽ cho php
người dn Việt Nam được hưởng nền tự do cơ bản thng qua kết quả tổng
tuyển cử tự do sẽ được tổ chức thng 7-1956
Ta nn ch , trước nhất vấn đề Tổng tuyển cử dự tr năm 1956 chỉ l ni
miệng với nhau (oral statements) v khng c chữ k (unsigned document)
của bất cứ phi đon no, n khng c nhiều gi trị về mặt php l. Trn
thực tế cuộc tổng tuyển cử tại VN năm 1956 khng được cc cường quốc quan
tm kể cả Nga, Trung Cộng, người ta chỉ muốn một hiệp định chấm dứt chiến
tranh.
Thứ hai n khng ấn định r rng hai bn phải tổ chức bầu cử ra sao?
khng c những điều khoản chi tiết về Tổng tuyển cử. N ngụ hai bn Bắc
v Nam tự giải quyết lấy vấn đề, ty theo thin ch của hai bn, hon ton
khng mang tnh mệnh lệnh, quy định phải thực hiện, ni chung mơ hồ.
N khng ấn định bầu theo thể thức như thế no, ai thắng sẽ được quyền lợi
g? thua sẽ ra sao? c thể hai bn sẽ đưa ra những thể thức th dụ như
dưới đy:
Nếu miền Bắc thắng cử th ng Hồ Ch Minh sẽ lm Chủ tịch đứng đầu cả
nước, ng Ng Đnh Diệm thất cử sẽ xuống lm thường dn. Ngược lại nếu ng
Ng Đnh Diệm thắng cử sẽ lm Tổng thống cả hai miền, ng Hồ sẽ xuống lm
ph thường dn.
Hoặc theo thể thức khc như nếu miền Bắc thắng, ng Hồ Ch Minh sẽ lm Chủ
tịch đảng kim chủ tịch nước, ng Ng Đnh Diệm sẽ lm ph chủ tịch đảng
v ph chủ tịch nh nước v dĩ nhin ng Ng Đnh Diệm phải vo đảng.
Trường hợp ng Ng Đnh Diệm thắng cử th sẽ lm Tổng thống cả hai miền,
ng Hồ Ch Minh sẽ lm Ph Tổng thống v phải bỏ đảng.
Chuyện ny thật khng tưởng v mơ hồ.
Lật tẩy
Năm 1956, Việt Nam Cộng Ha từ chối Tổng tuyển cử v cho rằng miền Bắc
khng bảo đảm c bầu cử tự do, dn chủ. H Nội vận động quốc tế ku gọi
cc đồng chủ tịch Hội nghị Genve (Anh, Nga) để thực hiện Tổng tuyển cử.
Thng 6 năm 1955 H Nội tuyn bố sẵn sng mở hội nghị hiệp thương với Si
Gn nhưng khng được đp ứng. Trong khi tiến trnh yu cầu v từ chối đm
phn vẫn tiếp diễn, Việt Nam Dn chủ Cộng Ha (H Nội) cn cố ti lập quan
hệ thương mại giữa hai miền, để gip nhn dn hai vng trao đổi kinh tế,
văn ha v x hội, nhằm tạo thuận lợi cho việc khi phục cuộc sống bnh
thường của người dn. H Nội đ gửi văn thư cho miền nam VN đề cập Tổng
tuyển cử những năm 1955, 1956, 1957 v thậm ch sau khi đ pht động
chiến tranh du kch tại miền nam 1958, 1959, 1960 nhưng họ vẫn yu cầu
miền Nam đm phn.
Về mặt ngoại giao, tuy H Nội vận động ku gọi thực hiện tổng tuyển cử
nhưng chnh Trường Chinh khi sang Mạc Tư Khoa họp Đại hội đảng CS Lin X
năm 1956 đ tiết lộ với thứ trưởng ngoại giao Lin X Vasilii Kuznetzov
rằng Miền Bắc khng hội đủ điều kiện để tổ chức bầu cử thống nhất. Việc
vận động quốc tế chỉ l phương thức tuyn truyền, cũng l cch giải thch
thất bại với quần chng trong nước (3).
Cc cường quốc kể cả Nga, Trung Cộng đ khng ủng hộ lời ku gọi tổ chức
tuyển cử của miền Bắc m muốn hai miền Nam- Bắc được giữ nguyn như thế
(ở đu ở đ). Trung Cộng cho rằng việc tổ chức bầu cử tự do v thống nhất
Việt Nam, khng thể được thực hiện trong thời gian ny.
Sau khi k Hiệp định Genve một năm Thủ tướng Ng Đnh Diệm ni
khng từ chối Tổng tuyển cử thống nhất hai miền nhưng thống nhất trong tự
do chứ khng phải trong n lệ, ngoi ra ng khng tin tưởng miền Bắc c
thể bảo đảm bầu cử tự do.
Thực ra những năm 1955, 1956 tại miền Bắc cuộc cải cch ruộng đất dẫn tới
nng dn nổi dậy ở vng ln cận Vinh, người dn v cng căm phẫn.
Miền Nam c chiến sự với cc gio phi khiến Ủy Hội Quốc Tế kiểm sot đnh
chiến tại Đng Dương (Ấn Độ, Ba Lan, Gia N Đại) khng tin c thể c bầu
cử tự do, nghim tc được.
Ủy hội cũng khng hy vọng bảo đảm
một cuộc bầu cử thật sự tự do trong đ cử tri c thể bỏ phiếu theo muốn
m khng sợ bị trả th chnh trị. Ủy hội đồng với quan điểm của Quốc gia
Việt Nam (miền Nam) rằng miền Bắc khng đủ điều kiện tổ chức bầu cử cng
bằng.
Nguyn văn trả lời của Thủ tướng Ng Đnh Diệm:
Chnh
sch của chng ti l chnh sch ho bnh. Nhưng khng c g c thể khiến
chng ti đi chệch khỏi mục tiu của chng ti l sự thống nhất đất nước,
thống nhất trong tự do chứ khng phải trong n lệ. V dn tộc, chng ti
sẽ đấu tranh hết sức mnh cho sự thống nhất đất nước. Chng ti khng từ
chối nguyn tắc tuyển cử tự do để thống nhất đất nước một cch ho bnh v
dn chủ. Tuy nhin nếu những cuộc bầu cử tạo thnh một trong những nền
tảng cơ bản của nền dn chủ thật sự th chng chỉ c nghĩa với điều kiện
chng hon ton tự do. Hiện nay, thực tế phải đối mặt với chế độ p bức
của Việt Minh, chng ti nghi ngờ về việc c thể bảo đảm những điều kiện
của cuộc bầu cử tự do ở miền Bắc.
(4)
Quan st vin của Ủy hội Quốc tế đồng với quan điểm của ng Ng Đnh
Diệm rằng miền Bắc khng hội đủ điều kiện tổ chức bầu cử cng bằng. CS H
Nội vận động quốc tế thi hnh Hiệp định Genve, thực hiện Tổng tuyển cử
chỉ l để tuyn truyền, lấy cớ xin hiệp thương hai miền v chnh họ cũng
th nhận khng đủ điều kiện tổ chức bầu cử.
Chnh Trung Cộng sau ny đ lật tẩy bộ mặt thật của đn em Việt Cộng gian
tr, H Nội khng muốn Tổng tuyển cử chứ khng phải họ tha thiết thống
nhất bằng ha bnh. Theo ti liệu Qun sử của Bộ Trung Hoa Qun Mưu th sự
thất bại của Cải cch ruộng đất đ khiến cho CSVN khng thể thực hiện Tổng
tuyển cử được, ci hy vọng thống nhất bằng lng dn qua bầu cử của CSVN
sụp đổ nn họ quay lưng với Hiệp định để gy chiến tại miền Nam (5)
Hiệp thương l g? Việt Nam Dn chủ Cộng ha cố ti lập quan hệ thương mại
giữa hai miền, để gip nhn dn hai vng trao đổi kinh tế, văn ha v x
hội, nhằm tạo thuận lợi cho việc khi phục cuộc sống bnh thường của người
dn. Ci ny gọi nm na l c gỗ mổ c thịt, miền Bắc từ sng Bến Hải trở
ln, đng dn đất cầy trn sỏi đ, thiếu la gạo trầm trọng sau Hiệp định
Genve muốn dụ hiệp thương để kiếm cht cho của vựa la miền nam. VNCH
giao thương với nhiều nước trn thế giới chẳng cần miền Bắc, vả lại H Nội
lợi dụng cơ hội để đưa gin điệp, nằm vng vo tr trộn thực hiện những m
mưu đen tối sau ny.
Việt Nam Dn Chủ Cộng Ha muốn lập quan hệ thương mại giữa hai miền (6) để
trao đổi văn ha, kinh tế x hội. Hội nghị Trung ương đảng lần thứ tm
(kha hai) dự kiến:
Muốn thống nhất nước nh bằng phương php ho bnh, cần phải tiến hnh
thống nhất từng bước; từ chỗ tạm thời chia lm hai miền tiến đến chỗ thống
nhất chưa hon ton, từ chỗ thống nhất chưa hon ton sẽ tiến đến chỗ
thống nhất hon ton.
Cũng như vấn đề bầu cử, chnh quyền miền Nam từ chối cả việc thảo luận
hiệp thương. Ci tr mập mờ đnh lận con đen của H Nội chẳng bịp được ai,
vải thưa khng che được mắt thnh. Họ đ đnh gi qu thấp hiểu biết của
miền Nam, tưởng như chnh quyền ny khng hay biết g, người ta đ qu r
bộ mặt thật của Việt Minh từ 10 năm trước.
Trong hồi k White House Years, Chương thứ 8, The Agony of Vietnam,
Kissinger ni H Nội khng bao giờ muốn Hiệp định v ha bnh, họ chỉ muốn
chiến thắng qun sự.
Thật vậy, người CS chủ trương chnh quyền đẻ ra từ họng sng, năm 1954 sau
Hiệp định Genve họ để lại rất nhiều cn bộ, đảng vin nằm vng, những năm
1957, 1958, 1959 tại miền nam Việt Cộng nổi ln y như ong vỡ tổ. Năm
1973, k Hiệp định Paris, Cộng qun nhất định khng chịu rt về Bắc, họ để
lại gần hai trăm ngn qun tại miền Nam. Hiệp định Paris chưa ro mực,
CSBV mở xa lộ Đng Trường Sơn ngy đm chuyển vận vũ kh vo Nam chờ ngy
tổng tấn cng.
CSVN thừa biết bầu cử, Tổng tuyển cử rất kh ăn, cho d thắng cử cũng
khng thể tiu diệt hết đối phương ngay m phải mất kh nhiều thời gian
cho nn dng "bạo lực cch mạng như Lnine" đ dậy l chắc ăn nhất.
Ai bầu cho Hồ Ch Minh?
Tc giả GS Fredrik Logevall trong cuốn sch nổi tiếng mới xuất bản gần
đy, một cng trnh nghin cứu lớn về chiến tranh Đng Dương lần thứ nhất
c ni (7): Cả Nga v Trung Cộng đều muốn hon Tổng tuyển cử m Phạm Văn
Đồng đề nghị thực hiện sớm hơn, Việt Minh tin l họ sẽ thắng trong cuộc
bầu cử ton quốc. Cc nh chnh trị Ty phương Php, Mỹ, Anh biết l ng
Hồ sẽ thắng trong cuộc Tổng tuyển cử nn muốn định ngy cng xa hoặc khng
định ngy cng tốt. Tổng thống Eishenhower ni c thể 80% người dn Việt
Nam muốn bầu cho Hồ Ch Minh hơn l cho Quốc trưởng Bảo Đại. Pha CS cả
Chu n Lai, Molotov đều khng muốn bầu cử sớm, ngy 23-6-1954 Thủ tướng
Php ni bầu cử khi no hai miền đ bnh tm trở lại. Chu n Lai ni đm
phn thỏa thuận chnh trị do hai chnh phủ VN (Nam, Bắc), ng khng ni họ
cần thương thuyết ngay. Ngoại trưởng Nga Molotov đề nghị năm 1955, Ty
phương từ chối, cuối cng ng đề nghị thng 7-1956 tức hai năm sau.
Cc nh sử gia, chnh khch Ty phương thường l luận đơn giản theo kiểu
Tam đoạn luận:
Người VN th ght thực dn Php, ng Hồ Ch Minh chống Php nn được dn
ủng hộ.
Người VN th ght Ty, ng Diệm, ng Bảo Đại theo Ty khng được dn ủng
hộ.
Thực tế cho thấy hai tuần sau khi k Hiệp Định người dn miền Bắc từ bỏ
qu cha đất tổ ồ ạt di cư vo Nam bằng my bay tai cc phi trường H Nội,
Hải Phng v bằng tầu thủy tại Hải Phng. Tổng cộng c hơn nửa triệu người
di cư bằng tầu thủy, hơn 200 ngn di cư bằng my bay, khoảng trn 100 ngn
di cư bằng đường bộ, thuyền hay phương tiện ring, sau khi bức mn sắt
bung xuống nhiều người dng thuyền vượt tuyến vo Nam. V số người di cư
qu đng nn Cao ủy Php đ xin Việt Minh cho gia hạn thm 3 thng, ngy
cuối cng l 19-8-1955 (thay v 19-5-1955). Trong khi đ c hơn 100 ngn
người ra Bắc hầu hết l đảng vin, cn bộ tập kết cng gia đnh, c hơn
4,000 người di cư vo Nam xin trở về Bắc.
Tổng cộng c hơn một triệu người bỏ Việt Minh di cư vo Nam theo chnh phủ
Quốc gia l một ci tt vo mặt "Bc" v "Đảng", hơn một triệu l phiếu
bằng chn cho thấy ai bỏ phiếu cho ai?
Cuộc di cư bị cấm đon ngăn cản rất nhiều, sau ngy 20-7-1954, dn H Nội
c 80 ngy di cư, Hải Dương 100 ngy, Hải Phng l địa điểm tập trung cuối
cng c 300 ngy. Chỉ những người sống ở thnh phố l ra đi dễ dng, sau
80 ngy miền qu muốn đi Hải Phng từ H Nội phải c giấy thng hnh,
thường l xin của b con, họ hng (ở H Nội) về cạo sửa lm giả để qua mắt
cng an Việt Minh. Những người vng hậu phương muốn đi cũng chẳng biết
cch no. Mặc d di cư kh khăn nhiu kh như vậy m cũng đ c hơn một
triệu người vo Nam, nếu được đi tự do thoải mi th số người từ bỏ Việt
Minh sẽ tăng hơn nhiều.
Khng ring g TT Eisenhower nghĩ Hồ Ch Minh được lng dn hơn Bảo Đại,
Walter Robertson phụ t Bộ trưởng ngoại giao Mỹ cũng cho l Bảo Đại theo
Ty, b nhn bị người dn khinh ght (8)
Đầu năm 1947, khi qun Php tới người dn bỏ nng thn, thnh thị theo
Việt Minh vo hậu phương khng chiến. Theo lời kể của ng Đon Thm (9)
khi chnh phủ Bảo Đại về nước chấp chnh từ thng 7-1949 đến đầu năm 1950
th người dn tại hậu phương Việt Minh hồi cư tấp nập về thnh thị, cc
tỉnh Bắc Ninh, H Đng, H Nội, Sơn Ty trong thng 7-1949 mỗi ngy c vi
nghn người, ring ngy 30-10 tại Bắc Ninh, H Nội, H Đng, Sơn Ty số
người trở về ln tới 35 ngn người. Theo Đon Thm, người dn bỏ gi Hồ về
với cựu hong.
Thử hỏi tại sao người dn lại bỏ Hồ Ch Minh về với Bảo Đại trong khi ng
vua ny thn Ty? Tm l chung ai cũng muốn ấm no hạnh phc, chẳng ai muốn
sống trong cảnh đi khổ cơ hn. Giữa cuộc đời đi cơm rch o, đng khố,
bữa đi bữa no, khoai sắn do họ Hồ mang lại v cuộc sống tiện nghi, sung
tc tại vng Quốc gia, vng thuộc Php th người dn chọn sống chỗ no? ở
đy khng ni tới chnh trị m chỉ ch kha cạnh x hội, tm l, kinh tế
của con người. Khng ai m nổi ci chnh sch bần cng ha nhn dn của họ
Hồ v tập đon tay sai Trung Cộng.
TT Eisenhower v một số chnh khch sử gia Ty phương cho rằng người dn
sẽ bỏ phiếu cho Hồ Ch Minh l hon ton v căn cứ, chẳng lẽ họ khng chấp
nhận một cuộc sống ấm no để lựa chọn một x hội mọi rợ, bn khai, ăn
khoai, đng khố, chọn một cuộc sống đi khổ phản văn minh, phản tiến bộ?
Tại sao chnh phủ miền Nam từ chối ni chuyện với H Nội về tổng tuyển
cử? Thủ tướng Ng Đnh Diệm biết chắc sẽ khng c bầu cử tự do, H Nội sẽ
đe dọa người dn phải dồn phiếu cho Hồ Ch Minh. Muốn tổ chức bầu cử tự do
c quốc tế gim st phải ku gọi cc nước đồng chủ tịch, ku gọi Lin Hiệp
quốc đứng ra bảo đảm bầu cử nhưng chuyện ny rất kh thực hiện.
Theo lời kể của Kissinger khi CSBV vi phạm Hiệp định Paris tấn cng Phước
Long cuối năm 1974, ng ta đ gửi văn thư xin can thiệp đến cc nước đ
tham dự Hội nghị quốc tế về VN cũng như bốn nước trong Ủy ban qun sự bốn
bn (Canada, Hungary, Ba Lan, Nam Dương) (10). Hầu hết khng phc đp, chỉ
c một hai nước trả lời vu vơ, sau khi k Hiệp định, hội họp xong người ta
c khuynh hướng cao chạy xa bay, khng muốn lin hệ tới chuyện đ qua.
Kết luận:
Miền Nam VN khng chấp nhận đề nghị Tổng tuyển cử v:
- Thống nhất trong tự do chứ khng phải trong n lệ.
- Chnh phủ Quốc gia Việt Nam khng k kết bất cứ văn thư no của Hiệp
định Genve 20-7-1954.
- Hiệp định khng đề cập Tổng tuyển cử m n chỉ được ni tới ngy hm sau
trong lời Tuyn bố cuối cng (final declaration) điều 7, một văn kiện
khng c chữ k (unsigned document) m chỉ l ni miệng với nhau (oral
statements), thiếu căn bản php l.
- Điều 7 ngắn gọn, mơ hồ, khng c chi tiết qui định thực hiện, n c
nghĩa nhiệm (option) ty hai bn thương lượng.
- Cuộc bầu cử tại miền Bắc sẽ khng c tự do m dưới sự chỉ đạo của Việt
Minh.
Ủy Hội Quốc Tế gồm Ấn Độ, Ba Lan, Gia N Đại khng muốn đứng ra tổ chức
Tổng tuyển cử cho rằng khng thể c bầu cử tự do.
H Nội tch cực ku gọi quốc tế thực hiện Tổng tuyển cử nhưng miền Bắc
khng hội đủ điều kiện để tổ chức như Trường Chinh đ th nhận với Thứ
trưởng ngoại giao Nga năm 1956. Cuối cng việc vận động chỉ l để tuyn
truyền hạ thấp miền nam VN khng c thiện ch thống nhất đất nước v để c
cớ xm lược bằng vũ lực.
D sao CSVN cũng đ tuyn truyền thnh cng lừa bịp được dư luận trong v
ngoi nước, ngay tại miền Nam nhiều người tin rằng chnh phủ Diệm sợ thua
nn khng dm Tổng tuyển cử.
Giới khuynh tả Ty phương đ ln n Ng Đnh Diệm ngoan cố khao kht quyền
thế độc ti, nhưng độc ti Ng Đnh Diệm v độc ti Hồ Ch Minh ci no c
n? Họ khen lấy khen để Hồ Ch Minh l nh i quốc xứng đng được cai trị
cả nước VN, họ muốn p đặt một chế độ m người dn VN khng chấp nhận.
Ni về ci ci gian của Việt Minh năm 1945, 1946, Tướng Navarre Tư lệnh
Đng Dương đ ghi nhận:
Họ rất giao quyệt, khn kho nn đ được Mỹ gip đỡ nhiều m cn được
chnh phủ Php lm thời ủng hộ. Để lấy lng Mỹ, họ vờ đng vai phong tro
quốc gia chống Nhật v Thực dn. Để được lng chnh phủ Php mới (1945),
họ tỏ ra lin kết nước Việt Nam mới (tức VM) vo nước Php mới. Họ lừa
những người ny, gạt những người khc. Họ giả vờ đng kịch khng chiến
chống Nhật m Mỹ chủ trương. Họ vờ cảm tnh với
tn chnh phủ Php đồng thời họ ra sức khch động nhn dn chống Php
(11)
Hai mươi năm sau Hiệp Định Genve 1954, H Nội đ tiến hnh Tổng tuyển cử
bằng xe tăng đại bc năm 1975, con đường duy nhất m họ c thể thống nhất
đất nước.
Nhưng ở đy chỉ l thống nhất trong n lệ.
22/10/2015
Trọng Đạt
--------------------------------------
Ch thch.
(1) Jean Lacouture: End of a War, Indochina 1954, Chương 23 từ trang
301-313.
Fredrik Logevall: Embers of War, The Fall of An Empire And The Making of
Americas Vietnam, 2012, trang 605-611
(2) Hiệp định Genve 1954, Wikipedia
(3) Gaiduk, Ilya. Confronting Vietnam. Stanford, CA: Stanford University
Press, 2003. Trang 78. (Wikipedia)
(4) Trch tuần bo Việt Nam (Vietnam bulletin) của ta Đại sứ VN tại Mỹ
ngy 16-7-1955 trang 24. (Wikipedia)
(5) Diễn Đn Việt Thức, Vai Tr CS-Trung Quốc trong Chiến Tranh Việt Nam,
Nhất Thanh lược dịch, Chinese Military Advisory Group-CMAG
(6) Vietnam News Agency, 7 thng 2 năm 1955 (Wikipedia)
(7) Embers of War, The Fall of An Empire And The Making of Americas
Vietnam, trang 610
(8) Embers of war trang 495
(9) Đon Thm: Những Ngy Chưa Qun, quyển thượng trang 138-140, 173-174,
206-210
(10) Years ot Renewal trang 485, 486
(11) Agonie de lIndochine, trang 13.
