Bài học Dân Chủ: Khi đa số sai lầm?

(P4)

 

Trần Công Lân

 

 

Tiến bộ khoa học kỹ thuật

 

Kể từ khi có máy điện toán cá nhân và điện thoại cá nhân thì kỹ thuật tiến rất nhanh. Đa số không biết hết tất cả khả năng của máy khi sử dụng trong khi hãng sản xuất, công ty truyền tải (carrier), hãng điện thoại, công ty cung cấp dịch vụ mạng lại rất thờ ơ, chậm trễ trong việc kiểm soát an ninh về tin tức của khách hàng. Tin tặc (hacker) và kẻ lường gạt (scamer, con artist) đã tấn công gây thiệt hại cho người sử dụng và sự can thiệp của chính quyền rất hạn chế. Tiến bộ khoa học kỹ thuật khiến con người chỉ nhìn mặt phải không thấy mặt trái.

 

Khi con người chạy theo lợi nhuận và kỹ thuật thì luật pháp và văn hóa không theo kịp. Luật pháp chỉ có sau khi tai nạn xảy ra và các nhà làm luật ý thức xã hội chưa chuẩn bị để đối phó. Sự thông tin nhanh chóng qua mạng khiến nền văn hoá bị xáo trộn vì con người sợ bị tụt hậu, mất quyền lợi nên chụp giựt mà không có thời giờ để tiêu hóa, hòa giải trong gia đình, xã hội. Ảnh hưởng của thời trang, âm nhạc... việc sử dụng kỹ thuật mạng xã hội để gây ảnh hưởng kiếm lợi hay lường gạt lan tràn khắp thế giới và ảnh hưởng đến việc giáo dục tuổi trẻ ham vui, mới lạ quên đi sự trau dồi căn bản sống cho một xã hội toàn cầu.

 

Kỹ thuật càng tân tiến, tin tức càng phong phú thì con người càng rơi vào hỗn loạn vì không phân biệt thật giả. Khi bạn không phân biệt được người đứng trước mặt nói thật hay láo thì khi xem phim ảnh (avatar, video...), truyền hình (reality show), vào thế giới điện toán và sản phẩm liên hệ (Metaverse, game box...) là nhiều tầng ảo thì biết đâu là sự thật? Nếu bạn có kinh nghiệm sống mà còn bị lạc thì con cháu bạn sẽ như thế nào? Người dân Mỹ muốn quốc gia Mỹ là số một nhưng chính họ thì lại không theo kịp đà tiến trong đời sống nên khi sa sút thì cảm thấy bị bỏ rơi và phản ứng bằng cách chọn bất cứ ứng cử viên nào nói đúng ý muốn bất kẻ quá khứ thành tích tội phạm hay xấu xa, vô đạo đức. Vì hệ thống chính trị MỸ chỉ có 2 đảng nên khi cả 2 đảng đều “lưu manh” thì phản ứng nông nổi của dân có giải quyết nhu cầu của họ không?

 

 

Giáo dục suy thoái

 

Khi nước Mỹ mở cửa đón nhận nhân tài thế giới sau thế chiến II thì Mỹ vượt lên hàng cường quốc nhưng nền giáo dục Mỹ chỉ khuyến khích giấc mơ Mỹ (American dream) mà không dạy nó là gì? Xấu tốt ra sao? Hậu quả và trách nhiệm như thế nào? Sự thả lỏng tuổi trẻ đã khiến kẻ xấu lợi dụng, khai thác để làm giàu. Giới lãnh đạo chính trị xây dựng xã hội theo chủ trương Tả-Hữu như hai bàn tay góp lại thành tiếng thì giáo dục Mỹ cũng vậy. Tự do và dân chủ cho phép dân Mỹ tung hoành: làm tốt thì hưởng, làm xấu thì bị phạt. Sự chọn lựa là do bạn. Và như vậy các tổ chức tội ác hoạt động trong bóng tối để rình rập bạn và gia đình. Ngày nay bạn thấy tuổi trẻ rất giỏi trong việc dùng điện thoại, máy điện toán, lái xe ... nhưng kiếm tiền và tiêu tiền thì mù tịt.

 

Giáo dục Mỹ khuyến khích trẻ em đọc sách. Sách gì? Đọc không phải để biết chữ, nói cho hay mà để biết sống, hành xử, suy nghĩ để làm người. Nước Mỹ luôn luôn đề cao nhân quyền. Trẻ nhỏ đến trường mẫu giáo không phân biệt chủng tộc nhưng cho đến nay thì nạn kỳ thị vẫn lan tràn trong xã hội Mỹ, vì sao? Mục đích của giáo dục là gì? Nếu không phải là đào tạo con người tốt hơn để có một xã hội tốt hơn? Hay là xã hội (chính quyền) đào tạo con người trở thành bộ phận phục vụ guồng máy xã hội theo ý nhà cầm quyền? Tương quan giữa cá nhân và xã hội là cương thường, đạo đức, luật lệ. Nền giáo dục chỉ dạy cạnh tranh, tranh đấu để đạt “giấc mơ” chỉ đưa đến nô lệ hóa con người. Nền văn minh vật chất chỉ đào tạo chuyên viên, chiến tranh, bệnh tật và nghèo đói.

 

Ai cũng nói nước Mỹ có nền dân chủ cao nhất. Nhưng tại sao dân có quyền giữ súng (để A tự vệ hay B chống chính quyền) trở thành nạn giết người nhiều nhất thế giới nhưng lại bác bỏ tội tử hình cho kẻ sát nhân?

 

A. Tự vệ vì bị kẻ khác tấn công, phải chăng vì thiếu giáo dục nên mới bạo động vì không giải quyết bằng lời nói? Nếu tự vệ thì có cần súng máy, giết người hàng loạt chăng? Hay tự vệ cho bản thân thì phải có hàng trăm cây súng trong nhà? Dân chủ mà con người mất nhân chủ, nhân bản, nhân đạo thì dân đã mất chủ đạo rồi.

 

B. Tại sao cần phải có súng để chống lại chính quyền? Đó là chính quyền dân chủ do chính bạn chọn và bầu lên không phải do kẻ khác hay nước ngoài áp đặt? Cơ chế dân chủ có phân quyền, kiểm soát và cân bằng (check & balance) thì tại sao bạn lại sợ bị đàn áp và phải có súng tự vệ? Bạn không tin cơ chế dân chủ thì thay đổi nó ngay bây giờ. Giáo dục Mỹ ca tụng hiến pháp Mỹ dân chủ nhất, tốt đẹp nhất thì tại sao bạn lại sợ XYZ hay bạn bỏ quên trong hưởng thụ và e rằng lúc tỉnh dậy sẽ không còn dân chủ nữa nên cần súng để tự vệ? Bạn ca tụng hiến pháp Mỹ là số một nhưng lại không tin vào Tối Cao Pháp Viện giải thích hiến pháp? Bạn muốn tôn giáo tách rời chính quyền nhưng lại đồng ý chính quyền điều hành trên căn bản “hãy tin nơi Thượng đế” (in the God we trust)? Vậy “thượng đế” nào trong hàng chục tôn giáo tại Mỹ?

 

 

Trần Công Lân

Tháng 12 năm 2024 (Việt lịch 4903)