Điểm báo

 

Ukraine phản công: Giờ của sự thật đang đến gần

 

Thụy My

 

 

Các quân nhân Ukraine bắn đi những phát đại bác gần Bakhmut ngày 15/05/2023. AP - LIBKOS

 

Les Echos nhận định « Ukraine: Giờ của sự thật đang đến gần ». Cuộc phản công sẽ diễn ra trong những ngày tới hoặc có lẽ là những tuần lễ tới, và kết quả sẽ định đoạt phần lớn số phận đất nước can trường này.

 

Zelensky đi châu Âu: Xin thêm vũ khí, trấn an đồng minh

 

Về cuộc phản công đang được chờ đợi, Le Figaro nói về « Zelensky kết thúc ṿng công du ở Paris », « Les Echos cho rằng « Ukraine đă hoàn tất giai đoạn chuẩn bị », c̣n Libération nhận thấy « Zelensky và Ukraine đang tung hỏa mù ».Tổng thống Ukraine đến Paris t́m kiếm sự ủng hộ về ngoại giao và quân sự, sau Roma và Berlin, với mong muốn các đồng minh đừng kỳ vọng quá nhiều, và xin cấp chiến đấu cơ.

 

Zelensky nhận được viện trợ kỷ lục 2,7 tỉ euro của Đức cùng với giải thưởng Charlemagne. Riêng quân viện Đức có thể kể: 30 xe tăng Leopard-1, 4 hệ thống pḥng không IRIS-T SLM, thiết giáp cho bộ binh Marder, 5 đại bác pḥng không Gepard và 200 xe quân sự. Pháp hứa trang bị thiết giáp, xe tăng hạng nhẹ cho nhiều tiểu đoàn Ukraine - chuyến thăm Pháp của Volodymyr Zelensky không được thông báo trước v́ lư do an ninh.

 

Trong những lần xuất ngoại hiếm hoi, Zelensky luôn mong có được những thiết bị quân sự mạnh hơn và hiện đại hơn. Ở Berlin khi được hỏi Ukraine đă nhận được đủ vũ khí để phản công hay chưa? Ông trả lời ngắn gọn: « Thêm vài chuyến đi nữa là chúng tôi sẽ có đủ ». Từ nhiều tuần qua, các nhà quan sát vẫn tự hỏi: cuộc phản công sẽ diễn ra như thế nào, ở đâu, và bao giờ mới bắt đầu?

 

Bakhmut, những chỉ dấu đầu tiên của cuộc phản công

 

Những dấu hiệu mới nhất đến từ Bakhmut. Sau nhiều tháng lui dần cho đến khi chỉ c̣n kiểm soát được vài cây số vuông ở phía tây thành phố chỉ c̣n là gạch vụn, chỉ trong ba ngày Ukraine đă tái chiếm 17,3 kilomet vuông, giành lại được 10 vị trí. Hai đại tá Nga là Viatcheslav Makarov và Evgueni Brovko đă thiệt mạng ở Klishchiivka, cách Bakhmut vài kilomet về phía nam.

 

Theo chuyên gia Úc Mick Ryan, đây chỉ mới là cuộc tấn công ở mức địa phương. Nhà nghiên cứu Joseph Henrotin cho rằng chiến dịch phản công có thể diễn ra ở Bakhmut hoặc ở Zaporijia. Những sự kiện trên bầu trời Nga, từ tấn công của drone vào Kremlin hôm 03/05 đến vụ rơi bốn máy bay và trực thăng ở Bryansk cũng có thể nằm trong chiến lược giảm áp lực ở tiền tuyến bằng cách đe dọa tấn công ngay vào lănh thổ Nga. Kyiv đă có được hỏa tiễn Storm Shadow của Anh có tầm bắn 250 kilomet, xa nhất từ trước tới nay, có thể đă được dùng để đánh vào Luhansk, trung tâm hậu cần quan trọng của quân Nga.

 

Hậu phương và tiền tuyến

 

Đặc phái viên Libération tại Kyiv ghi nhận « Ở hậu phương, những tổ chức phi chính phủ hỗ trợ mọi mặt trận », nhưng tập trung phương tiện cho những chiến binh ở khu vực nóng nhất. Tối thứ Bảy, mấy chục xe cấp cứu tập trung gần nhà ga Kyiv, chờ đợi thương binh được những chuyến tàu đưa về. Maksym Lymansky, phát ngôn viên hiệp hội Come Back Alive cho biết dù cố gắng hỗ trợ càng nhiều đơn vị càng tốt, các trang thiết bị trước hết được gởi đến cho các chiến sĩ ở Donetsk, Zaporijia và sau đó ở miền nam.

 

Chính phủ không đủ nguồn lực, và không thể nhanh chóng bằng xă hội dân sự. Hàng trăm tổ chức trên cả nước đă giúp cho quân đội có thêm drone, xe cộ, kính ngắm hồng ngoại... Ở văn pḥng quỹ Prytula, các t́nh nguyện viên hàng ngày đóng gói từ 200 đến 400 túi cứu thương với những ga-rô, băng cá nhân, kéo y tế...được mua riêng rẽ với chi phí tiết kiệm. Những gói hàng này không có thời gian để bám bụi, chúng sẽ lên đường đến Bakhmut.

 

Thất bại thảm hại ở Ukraine, Putin muốn kéo dài thời gian

 

Les Echos ghi nhận mùa xuân đă làm khô đi mặt đất, vũ khí phương Tây đă đến nơi - tuy tổng thống Zelensky luôn muốn có nhiều hơn - và quân đội Ukraine đă gần như nắm được cách sử dụng. Những chiến binh của Kyiv, sau khi chứng tỏ sức kháng cự đáng kinh ngạc và óc sáng tạo, đang rất muốn chuyển sang phản công, dù biết rơ cái giá về sinh mạng của cuộc chiến. Tổng thống Ukraine cũng biết rằng thời gian không đứng về phía đất nước ḿnh, công luận phương Tây thường thiếu kiên nhẫn. Họ có thể hướng sự chú ư về phía khác nếu t́nh h́nh bị sa lầy, đặc biệt là cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Biden hay Trump?

 

Nga đă thất bại trên mọi mặt trận. Ban đầu, Nga chiếm được 27 % lănh thổ Ukraine, nhưng nay chỉ c̣n 18 %. Vào mùa thu 2022, những trận phản công của Ukraine là thần tốc, ngoạn mục, và nay Kyiv muốn làm những vùng đất đang trong tay quân Nga co rút lại như mảnh da lừa, bằng chứng hiển nhiên cho thất bại của Putin. Phải chăng sau đó có thể đàm phán trên cơ sở hợp lư? Chiến lược quân sự và ngoại giao luôn có liên hệ mật thiết với nhau. Trong trận bao vây Điện Biên Phủ năm 1953, Tàu Cộng đă tập trung mọi sức mạnh cho cuộc chiến. Ngược với các tướng lănh Pháp, họ biết rằng những cuộc mật đàm với Paris đă bắt đầu. Ngày nay tại Ukraine, đôi bên đều hiểu thế mạnh trên chiến địa tạo ưu thế về ngoại giao.

 

Ngược với Ukraine, Putin muốn câu giờ để c̣n có được chút ư nghĩa cho « chiến dịch quân sự (quá) đặc biệt » của ông ta, đă thất bại thảm hại. Mục đích duy nhất là đặt toàn bộ Ukraine dưới sự thống trị của ḿnh. Vụ sáp nhập một cách hoàn toàn bất hợp pháp bốn tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson, Zaporijia cũng như Crimée trước đó, không bù đắp được cho thiệt hại khủng khiếp: trên 100.000 lính Nga bỏ mạng, trong đó chỉ riêng tại Bakhmut trong những tuần lễ mới đây là 20.000 quân.

 

Giờ đây, ai là David và ai là Goliath?

 

Vladimir Putin không chỉ tự hài ḷng với việc viết lại quá khứ, như những nhà lănh đạo xô-viết thời trước. Ông ta c̣n trơ trẽn đóng vai nạn nhân, gọi Ukraine là kẻ xâm lăng. Les Echos nhận thấy lịch sử dù đau thương, nhưng vẫn không kém phần mỉa mai. Theo với thời gian - những thành công của Ukraine và thất bại của Nga - là cả một sự đảo lộn khổng lồ. Hồi đầu cuộc xâm lăng, người ta nói rằng nếu Ukraine không thua th́ đă là thắng. Nhưng giờ đây, ai là David và ai là Goliath? Kyiv nếu không thắng trong cuộc phản công này coi như thua.

 

Người Ukraine ư thức rằng những thành tích vẻ vang trước đó buộc họ phải làm nên những chiến thắng mới. Các đồng minh sẽ tự hỏi, cung cấp vũ khí tân tiến hơn làm ǵ nếu không tạo được khác biệt trên chiến địa? Như vậy thành công của cuộc phản công là sống c̣n đối với Kyiv, nhưng vẫn chưa thể nào bảo đảm. Nga đă có thời gian chuẩn bị pḥng thủ, và vẫn chiếm ưu thế trên không. Tuy có quyết tâm và được chỉ huy giỏi hơn, nhưng những thiệt hại về người dù chỉ bằng phân nửa quân Nga vẫn lớn lao đối với Ukraine.

 

Chiến dịch phản công của Kyiv nhắm vào ba mục tiêu: củng cố tinh thần người Ukraine, cho đồng minh châu Âu và Mỹ thấy đă chọn đúng con ngựa để cá cược, và chứng tỏ cho giới tinh hoa Nga sự phi lư của chiến tranh, tính bấp bênh ở các vùng đất chiếm đóng. Tác giả bài viết tin rằng rốt cuộc ư chí sẽ vượt lên trên tương quan sức mạnh.

 

Tập Cận B́nh nhắc lại Mao: « Đảng lănh đạo trên ṇng súng »

 

Nh́n sang châu Á, Le Monde nhận định « Đài Loan trong tầm ngắm của Tàu Cộng ». Đặc phái viên tờ báo ở Đài Bắc nhấn mạnh từ một thập niên qua, Tập Cận B́nh đă tăng cường sức mạnh quân sự, đe dọa « thống nhất » Đài Loan. Nhưng liệu quân đội của ông ta có thực hiện được điều này?

 

Từ khi lên cầm quyền, ông Tập đă nắm lấy Giải phóng quân (APL) tức quân đội, một loại Nhà nước trong Nhà nước với nạn tham nhũng lan tràn, và đă bại trận trong cuộc chiến cuối cùng với Việt Nam năm 1979. Tập Cận B́nh nhắc lại câu của Mao Trạch Đông « Đảng lănh đạo trên ṇng súng ». Ngay từ 2014, ông ta bắt giam hai tướng Từ Tài Hậu (Xu Caihou) và Quách Bá Hùng (Guo Boxiong), sa thải trên 70 sĩ quan cấp tướng v́ tham nhũng, 13.000 sĩ quan khác bị kỷ luật. Bốn tổng cục bị giải thể năm 2016, cơ cấu lại thành 15 đơn vị trực thuộc Quân ủy trung ương do Tập Cận B́nh trực tiếp lănh đạo.

 

Ngân sách quốc pḥng năm nay tăng mạnh nhất, đến 7,2 %, chưa kể số tiền khổng lồ đổ vào nghiên cứu trong kỹ nghệ vũ khí, được cho là đến 290 tỉ đô la trong năm 2021. Riêng hải quân tăng theo cấp số nhân với 340 chiến hạm trong khi Hoa Kỳ chưa đầy 300, nhưng Mỹ vẫn chiếm ưu thế về trọng tải, chất lượng và hỏa lực. Tàu Cộng cũng rất mạnh về hỏa tiễn đạn đạo và pḥng không, sở hữu đủ loại hỏa tiễn quy ước và nguyên tử có thể ngăn chận hải quân Hoa Kỳ tại Thái B́nh Dương.

Không quân Tàu Cộng có 2.800 phi cơ, trong số đó 2.250 chiếc là chiến đấu cơ, đứng thứ ba thế giới. Khả năng tấn công mạng cũng rất đáng kể. Về nguyên tử, Bắc Kinh có thể tăng gấp ba số đầu đạn hạt nhân từ 400 lên 1.500 từ nay đến 2035; có 6 tàu ngầm nguyên tử trang bị hỏa tiễn JL-3 bắn được đễn tận nước Mỹ. Điểm yếu của Tàu Cộng là chất bán dẫn, do Mỹ cấm vận, Bắc Kinh có thể chậm trễ hai, ba thế hệ. Hiệu quả của quân đội Tàu Cộng tùy thuộc nhiều vào những cuộc tập trận chung với Nga.

 

Tàu Cộng hy sinh 2 triệu mạng lính để chiếm Đài Loan?

 

Washington nay chủ trương siết chặt quan hệ với các nước gần Đài Loan, để nhân lên số điểm tựa. Nhật Bản chẳng hạn, đă gia hạn hiệp ước quốc pḥng với Hoa Kỳ, chi ra 2,8 tỉ đô la cho pḥng không. Tại Đài Bắc, ít ai tin là Tàu Cộng sẽ sớm tấn công. Ông Lại Di Trung (I Chung Lai), chủ tịch think tank Prospect Foundation cho rằng: « Tàu Cộng có thể chiến thắng Đài Loan, nhưng phải hy sinh 2 triệu quân, gấp 10 lần số lính Nga tử thương ở Ukraine ». C̣n nếu phong tỏa, đó là một chiến dịch lâu dài và phức tạp. Dù Bắc Kinh tuyên bố những ǵ đi nữa, vùng biển quốc tế vẫn là vùng biển quốc tế, và việc phong tỏa sẽ nhanh chóng trở thành vấn đề của thế giới.

 

Theo nhà nghiên cứu Hứa Trí Tường (Jyh Shyang Sheu) của Viện Nghiên cứu Quốc pḥng và An ninh Quốc gia (INDSR), các bờ biển Đài Loan quá nhỏ nên quân Tàu Cộng khó thể đổ bộ ồ ạt. Le Monde dẫn lời chuyên gia Yết Trọng (Chieh Chung) của National Policy Foundation: « Tập Cận B́nh cần nhiều năm nữa để hiện đại hóa quân đội. Hơn nữa, việc đổ bộ cần 60.000 đến 70.000 quân trong đợt đầu, trong khi các chiến hạm Tàu Cộng chỉ vận chuyển được phân nửa ». Chiến tranh Ukraine cho Bắc Kinh thấy cần phải đánh phủ đầu vào cơ quan chỉ huy để tạo bất ngờ. Đài Loan t́m kiếm mọi dấu hiệu chuẩn bị từ phía Tàu Cộng như mua nhiên liệu, trang bị, thực phẩm… và NATO có thể trợ giúp.

 

Giáo sư Lâm Dĩnh Hựu (Ying Yu Lin) của đại học Đạm Giang (Tamkang) nêu thêm nhược điểm nữa của quân đội Tàu Cộng: quan liêu, chú trọng « hồng » hơn « chuyên ». Tại Hoa Kỳ, tác giả Andrew Scobell đưa ra ba lư do để nghi ngờ hiệu quả của APL: thiếu phối hợp giữa dân sự và quân sự trong chế độ độc tài, không dám chỉ trích cấp trên, chưa sẵn sàng chiến đấu. Dù chiếm được Đài Loan hay sa lầy, một cuộc xung đột kéo dài tại đây sẽ gây hỗn loạn hơn cả cuộc chiến tranh ở Ukraine hiện nay.

 

Mỹ cứng rắn hơn với Bắc Kinh tại Đông Nam Á

 

Cũng liên quan đến Tàu Cộng, trả lời Le Monde, nhà sử học Pierre Grosser nhận xét sau chiến tranh Việt Nam, Hoa Kỳ không c̣n chú ư tới Đông Nam Á. Và khi chiến tranh lạnh kết thúc, vũ khí nguyên tử chiến thuật ở Hàn Quốc được rút đi, các căn cứ quân sự ở Philippines bị đóng cửa. Mỹ tập trung chống khủng bố ở Afghanistan và Cận Đông. Kể từ những năm 2010, mọi việc thay đổi với thái độ hung hăng của Tàu Cộng, và khác với thời kỳ 1940-1975, Đông Nam Á nay là động cơ tăng trưởng kinh tế thế giới. Bắc Kinh trở thành đối tác thương mại lớn nhất của nhiều nước trong khu vực.

 

Bối cảnh này khiến Barack Obama « xoay trục » sang châu Á. Chính quyền Biden đưa ra Indo-Pacific Economic Framework (Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ-Thái B́nh Dương) tập hợp 7 nước ASEAN. Việt Nam nay trở thành đối tác của Mỹ, v́ chủ trương của Washington đă linh hoạt hơn, vượt khỏi những liên minh song phương truyền thống để xây dựng những điểm tựa và quan hệ đối tác mới. Tại Philippines, Mỹ được sử dụng các căn cứ quân sự. Hồi 2012 khi Bắc Kinh chiếm băi cạn Scarborough, Obama không phản ứng, nhưng nay Biden tuyên bố sẽ bảo vệ Philippines nếu bị tấn công.

 

Không chỉ tuần tra bảo vệ tự do hàng hải, Mỹ chống lại kiểu áp đặt việc đă rồi của Tàu Cộng, và ít trung dung hơn trước các tranh chấp lănh thổ. Về kinh tế, không chỉ là tự do mậu dịch mà c̣n quan tâm đến an ninh mạng, tiêu chuẩn kỹ thuật, hợp tác công nghệ; và Đông Nam Á là vùng đất mới giúp Mỹ bớt lệ thuộc hàng nhập cảng từ Hoa lục. Một dạng thống trị của Tàu Cộng đang định h́nh trong khu vực. Bắc Kinh dùng kinh tế làm vũ khí chống lại Úc, Hàn Quốc…chưa kể những vấn đề liên quan đến các casino, địa ốc, thái độ kẻ cả của các đại gia người Hoa…Sự ngạo mạn làm h́nh ảnh của người khổng lồ châu Á xấu hẳn đi, và nhiều nước muốn dựa vào Mỹ cũng như các đồng minh của Mỹ.

 

Tựa chính báo Pháp

 

Les Echos hôm nay chạy tựa « Kỹ nghệ: Nước Pháp vẫn luôn thu hút những tập đoàn nước ngoài », Le Figaro nói về căng thẳng giữa tổng thống Macron và thủ tướng Borne sau một năm, Libération đưa lên trang nhất chân dung nhà đấu tranh cho vấn đề khí hậu Camille Étienne. La Croix quan tâm đến t́nh cảnh những di dân ở biên giới Hoa Kỳ-Mêhicô, Le Monde đưa tít lớn « Đài Loan: Cuộc chạy đua vũ trang quy mô của Tàu Cộng ». Ở các trang trong, thời sự quốc tế rất sôi động với t́nh h́nh Ukraine, bầu cử ở Thổ Nhĩ Kỳ và Thái Lan, căng thẳng ở eo biển Đài Loan.

 

 

Thụy My

 

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính