Chuyện "Vui" Trong Tù

(Tặng các cựu tù của Quảng-Ðà)

THG


Lời người viết:

Một năm người có mười hai tháng

Riêng một mình ta, chỉ tháng TƯ.

(THANH-NAM)


Ðúng là cái tháng TƯ đầy oan nghiệt, cái tháng mà toàn dân miền Nam không thể nào quên được. Cũng bắt đầu từ tháng nầy, miền Nam rơi vào địa ngục trần gian. Mất hết, mất tất cả...Trên khắp nẽo miền Nam thân yêu, các trại tù mọc lên như nấm. Bọn chúng tôi phải bị lùa vào các trại cải tao (đó chỉ là danh từ hoa mỹ để lừa bịp, thật ra chỉ là những trại tù không hơn không kém). Với thân phận của kẻ chiến bại, là một dịp để cho bọn Cọng Sản trả đòn thù hận lên chúng tôi - những QUÂN, CÁN, CHÍNH của chế độ Cọng Hòa, kể cả các Văn nghệ sĩ của miền Nam.

Hàng ngày chúng tôi phải bị lao động khổ sai, ăn “Peu” làm “Bien”, cái đói, cái khát cứ bám chặt đời mình. Từ cái đói đó, con người gầy còm, tiêu hao sức lực, mất hết ý chí và sinh lực, thậm chí, còn bị chúng chưởi rủa hàng ngày. Chúng vẽ “rắn” thêm chân, vẽ “rồng” thêm cánh, đầy nanh, đầy vuốt như thể chúng tôi là loài quỷ dữ, chỉ biết bóc lột và hút máu người dân miền Nam . Sau những năm tháng dài tù tội, có nhiều người trong chúng tôi chịu đựng không nỗi đòn thù trên phải bỏ mình một cách oan khiên, tức tưởi. Những mả cũ, mả mới, trùng trùng, điệp điệp mỗi ngày quanh bìa rừng, hóc núi. Ðúng là “Rau răm ở lại, chịu lời đắng cay”.

Không làm sao kể hết được những sự dã man, hèn hạ của CS đối xử với chúng tôi. Tôi xin ghi lại mấy câu thơ của nhà thơ Nguyễn Chí Thiện đã viết trong trại tù Cọng Sản:

Hitler giết tù còn thua Cộng Sản

Cộng Sản giết tù không cần súng đạn

Không cần lửa điện, lò thiêu

Chỉ cần cho ăn ít, bắt làm nhiều.

Sau thời gian “Nín thở qua sông” trong các trại tù, chúng tôi cầm cái “Giấy Tạm Tha” để trở về nhà (có nghĩa là có thể bị bắt lại bất cứ lúc nào), để trở về trong một nhà tù lớn hơn. Như một người bị vất ra ngoài lề xã hội, không có thẻ căn cước, không có tên trong tờ khai gia đình, bị cấm làm rất nhiều nghề, chỉ có nghề “dân biểu” (dân biểu chi làm nấy) là không bị cấm thôi. Sống một cuộc sống lây lất, tạm bợ của một giai cấp thấp nhất trong tận cùng giai cấp vì chúng tôi là những cựu Sĩ quan...ngụy.

Bây giờ được may mắn ở xứ người, tôi xin kể lại vài mẫu chuyện “vui” trong tù để nhớ lại một thời NÍN THỞ QUA SÔNG.

1/ VÌ AI MÀ CHÂN TÔI RA NÔNG NỖI NHƯ RI!

Ngày thê thảm nhất của đời mình rồi cũng đã đến. Tôi cùng 500 bạn khác bị đưa đến trại 2 Hiệp Ðức (thuộc Tổng trại 1, Quảng Nam , có 5 trại) để lao động. Trại 2 cách Khâm Ðức khoảng 5 km về hướng đông, nằm giữa một thung lũng được bao vây bởi rặng Trường Sơn. Hằng ngày chúng tôi đi phát rẫy để trồng sắn (củ mì). Ðặc biệt ở trại nầy có Khối 1 (đa số là binh chủng Không Quân). Ngoài sự đói khát, lao động cực nhọc, chúng tôi hàng ngày phải nghe những lời chửi rủa, mỉa mai, lên án... đủ điều. Một hôm có tên quản giáo tên Hy, cà thọt đi tới và đứng trước Khối 1 đang phát rẫy, hắn ta xăn ống quần lên tận háng, lòi ra những vết sẹo ngang dọc, và nói lớn:

- “Nè, nè! Xem nè... Vì ai mà chân tôi ra nông nỗi như ri! Chính các anh - những tên giặc lái của đế quốc Mỹ đã bắn tôi. Các anh đâu có thoát khỏi bàn tay của nhân dân.”

Tưởng gì, những lời nhục mạ,chửi bới tương tự như thế nầy chúng tôi đã nghe quá nhiều, nghe riết rồi cũng quen nhưng trong đám đông, có ai đó lên tiếng:

- “Ở đây toàn giặc lái A37, F4, F5... của nhà 1. Cán bộ qua bên nhà 2 hỏi thử xem! Bên đó giặc lái máy bay lên thẳng nhiều lắm.” Hắn ta bỏ ống quần xuống và bước đi. Tôi hỏi các bạn, mới biết: Năm 1972, hắn ta lò dò ra bìa rừng ở quận Duy Xuyên, trực thăng của SÐ1 Không Quân đuổi bắn, hắn bị thương, suýt chết. Bây giờ làm quản giáo của khối 4, mỗi lần thấy Khối 1 làm ở đâu cũng xấn tới và nói những câu tương tự như trên.

2/ CÓ CÔNG VỚI CÁCH MẠNG

Sau một tháng gọi là “học tập đường lối, chính sách của Ðảng”, cứ mỗi bài học, chúng tôi trở về mỗi Khối của mình để thảo luận, kiểm điểm bản thân, kê khai tội ác... Một hôm đến phần có công với cách mạng, ai có thì khai. Chúng tôi vẫn biết rằng, đối với chúng tôi ở trong trại tù chỉ có đầy dẫy những tội ác như lá rừng, như nước biển Ðông, nào là” chống phá cách mạng”, là “công cụ của đế quốc Mỹ”, là “chống lại nhân dân”...làm sao mà có “công” với cách mạng được. Thế nhưng cũng có hai ông bạn tôi lần lượt đưa tay ghi “công”:

Anh thứ nhất, Trung úy Ðại Ðội Trưởng Ðịa Phương Quân, Tiểu Khu Quảng Nam :

- “Mỗi lần cho lính đi phục kích, tôi ra lịnh toán đi phục kích phải đi nhè nhẹ, không được gây ra tiếng động để... cách mạng ngủ ngon có sức đi chiến đấu”.

Anh thứ hai, Thiếu úy Tiền sát Viên Pháo Binh phát biểu ghi “công” cũng không kém:

- “Mỗi lần hướng dẫn phi cơ oanh kích cách mạng, tôi cho bắn khói màu trước để cách mạng biết mà rút lui”.

Chúng tôi ai nấy nhìn nhau cười thầm. Tên cán bộ quản giáo sau một hồi lâu đứng phắt dậy, mặt đỏ au như muốn ăn tươi nuốt sống chúng tôi, nói lớn:

- “Giỡn mặt với cách mạng hả! Như vậy là có công với cách mạng à?”

Ngay ngày hôm sau, hai ông bạn “to gan, bạo mồm” đó liền khăn gói vào nhà... cùm để “cười thầm” 2 tuần lễ cho lời phát biểu “tưởng như thật” của mình.

3/ “CON GÀ RÙ”

Ở tại trại Kỳ Sơn được nửa năm, chúng tôi chuyển xuống Phú Ninh để làm đập thủy điện. Trong thời gian nầy các khối 1, 2 và 3 luân phiên nhau đi cuốc đất trồng sắn, vớt sạn dưới lòng sông Kỳ Trà, đi đốn củi ở Ðức Phú... Một hôm, khối 2 của tôi đi trồng sắn ở các đồi bên kia sông, dưới cái nắng ù chang chang của mùa hè, anh em chúng tôi phải phơi lưng suốt 8 giờ mỗi ngày từ đồi nọ đến đồi kia, bao la bát ngát. Tôi cùng anh em giăng hàng ngang cuốc đất moi lỗ để anh em phía sau bỏ hom sắn xuống trồng. Ðang làm với anh em bình thường, thoáng thấy tên quản giáo Túc đi tới, dừng lại sau lưng tôi, hai tay tôi như chùng lại, cứ tà tà phang từng lát cuốc xuống đất như người đau mới dậy. Ðứng chặp lâu, chắc tên Túc ngứa mắt, nói lớn:

- ”Anh Th, anh làm gì giống như CON GÀ RÙ vậy? Anh phấn đấu, năng nổ lên chứ, ù để còn về với vợ con. Bộ anh không muốn lao động tốt sao?”.

Tôi nghĩ thầm trong bụng: “Xưa như trái đất, tốt với không tốt. Tốt cũng về, xấu cũng về nhưng chưa biết lúc nào về thôi”. Rồi tôi quay lại nói với hắn:

- “Hôm nay tôi bị bệnh, cán bộ.”. Tên quản giáo trước khi bỏ đi còn nói:

- “Lúc nào cũng nghe anh nói bệnh cả. Bệnh gì mà bệnh lắm thế!”.

Hắn đi rồi, anh em nhao nhao chọc tôi: “Ê! GÀ RÙ! GÀ RÙ! Làm đi để sớm về với “má”.

Tôi nói đùa lại với anh em: “Lao động là vinh quang, không lao động thì vinh quang hơn”. Cũng may, không có tên ăng-ten nào nghe nên cũng khỏi đau lưng ngồi nghe kiểm điểm hết đêm nầy sang đêm khác.

Cái tên “đáng yêu” nầy cũng còn đeo mãi theo tôi khi gặp lại bạn bè ngoài phố hay trong điện thoại, tên Th thì có kẻ nhớ người quên nhung xưng là CON GÀ RÙ là anh em nhớ ngay.

Năm 1998, ở Việt Nam có đứa cháu gọi bằng cậu cưới vợ, tôi có gởi cho cháu chút quà. Sau đám cưới cháu gởi qua cho cuốn video tape. Cả nhà đang ngồi xem, bỗng tôi đứng dậy như cái lò xo, nói lớn:

- “A, cố nhân đây rồi! Cố nhân lại gặp cố nhân”.

Bà Xã và mấy đứa con trố mắt ngạc nhiên nhìn tôi. Tôi bèn giải thích:

- “Cái tên đội nón cối, mang kiến đen, mặc cái áo kaki Nam Ðịnh 4 túi đứng bên họ nhà gái là tên quản giáo trại tù Phú Ninh trước đây đó”.

Vợ tôi nghe vậy, liền phán một câu nghe cũng hả dạ lắm:

- “Ðã bỏ đi qua đến Mỹ rồi mà cũng còn gặp lại “oan gia”. “Oan gia lại gặp oan gia”.

4/ THƠ VỚI... THẨN

Một người bạn khác, Nguyễn Thuần quê ở Hội An, Ðại Ðội Trưởng Biệt Ðộng Quân thuộc Quân Khu I, thường hay nằm trên võng nghêu ngao ngâm thơ của tên bồi bút Tố Hữu làm cho nhiều anh em bực mình, khó chịu:

"Stalin! Stalin!

Yêu biết mấy nghe con tập nói

Tiếng đầu lòng con gọi Stalin!"

Hay

"Thương cha, thương mẹ, thương chồng

Thương mình thương một, thương ông thương mười".

Tôi lại nghĩ khác vì có nhiều lần nói chuyện với Thuần, tôi biết Thuần là người không đến nỗi “tệ” lắm mà có ý mỉa mai ngầm tên gia nô Tố Hữu mà thôi.

Một hôm nghe Thuần cũng ngâm mấy câu thơ đó, tôi buột miệng kêu lên:

- “Trời ơi là Trời”.

Ða số anh em đều đọc được cái ý nghĩ trong đầu tôi nên chỉ nhìn tôi cười thôi nhưng khối trưởng sợ trại biết được nên tổ chức họp kiểm điểm tôi cho qua chuyện. Trước khi nhận khuyết điểm tôi cũng chống chế vài câu:

- “Tôi thường nghe cán bộ nói, nhân dân ta bắt Trời làm mưa, nghiêng đồng đổ nước... Tôi tưởng có Trời thiệt nên tôi la vậy thôi. Tư bản tin duy linh là tầm bậy quá. Không có số, không có mạng gì cả. Tôi nhận khuyết điểm và không la Trời nữa”.

Khối trưởng tuyên bố: “Ði ngủ”

Xem như hòa cả làng.

5/ CŨNG TẠI VÌ... THƠ

Cũng tại trại Phú Ninh, sau khi chúng tôi đốn củi chất thành khối tại rừng Ðức Phú, mỗi người phải gánh một gánh củi về cho nhà bếp trại.Trước khi vô trại, chúng tôi lội xuống bờ sông để tắm, đang tắm tôi nhìn lên phía trên đường cái, thấy có nhiều “Rau Răm” cũng đang vác cuốc đi về trại, tôi bỗng đọc câu thơ của tên Tố Hữu ca tụng cái chủ nghĩa xã hội của hắn:

“Ðường ta rộng thênh thang tám lối”.

Các bạn quanh tôi hiểu ý, im lặng nhìn bâng quơ lên đường nhưng có một tay ăng-ten (lâu quá nên quên mất tên) liền đưa tôi ra phê bình kiểm thảo ngay tối hôm đó, rằng tôi cố ý sửa thơ của cách mạng, rằng tôi mỉa mai, bôi bác chế độ... bằng cách đọc hai chữ “tám thước” thành “tám lối”. “Tám lối” nói lái là “tối lắm”.

Biết là đã “sa” vào tình thế có thể bị cùm nên tôi cố ráng gân cổ lên cãi lại:

- “Anh... nói như vậy là hoàn toàn suy diễn, không đúng. Tôi nghĩ “tám thước” cũng giống như “tám lối” mà thôi, có thua gì ở các nước tư bản đâu? Và tôi tố anh ta ngược lại cho bỏ tật “chụp mũ” người khác, đó cũng là kinh nghiệm đầy mình của chúng tôi khi phản pháo.

- “Tôi không có ý mĩa mai chế độ, không sửa thơ của cách mạng. Chỉ có anh cố ý suy diễn để sữa thơ, để bôi bác mà thôi”.

Tôi vẫn giữ lập trường của mình đến cùng, suốt hai đêm như vậy tôi cũng không nhận khuyết điểm. Khối trưởng bèn trình biên bản lên quản giáo khối để khỏi chịu trách nhiệm. Ngày hôm sau đang lao động, tên quản giáo khối kêu tôi ra riêng để “làm việc”, tôi vẫn một mực chối phăng, chỉ nhận là nhớ lộn “tám thước” thành “tám lối” mà thôi, không có ý sửa thơ, không có ý nói lái để mỉa mai như anh kia đã nói. Sau đó tôi cũng không nghe ai nhắc đến nữa. Xem như thoát nạn.

THG