“Cách mạng, đổi mới” và cây đ̣n gánh của ông Đường

 

Ông Bút

 


 

Atlanta trời đang vào đông se lạnh, lá rụng đầy sân, cảnh tượng tiêu điều. Đó đây hội đoàn đồng hương mời họp, lo tổ chức tất niên, như hồi chuông âm thầm trong ḷng người, gợi lên nỗi niềm nhớ quê...

 

Nơi chôn nhau cắt rốn quận Quế Sơn, Quảng Nam, nhưng vào ngày mùng năm, tháng Giêng 1965, quê ḿnh không c̣n nữa, nhà tôi cùng đoàn người gồng gánh, gọi là: Tản cư tỵ nạn Cộng Sản, ra Hội An. Nơi đây bước vào tuổi hoa niên, tuổi đẹp nhất của đời người, lúc biết yêu thương bạn bè, biết sưu tầm nắn nót những bài thơ, bài nhạc, biết nhớ thương những con đường nhỏ bé, mỗi khi đi xa phố hội.

Vừa lúc ḷng đang rộn lên nỗi nhớ quê, đọc báo Vietnamnet, có bài:

 

Chuyện lạ đất Việt: Lăo ông gánh nước kiếm ăn xuyên 2 thế kỷ.

 

Bài nói về ông Đường, người “trường kỳ gánh nước” và giếng Bá Lễ.

 

Ngày ấy nhà tôi ở xóm Ty Công Chánh, đường Thái Phiên, trường trung học Quế Sơn (trường dành cho dân tỵ nạn CS) trên đường Cường Để, đối diện xéo góc trường tư thục Diên Hồng (chùa Hải Nam). Mỗi ngày hai bận đi học, đều đi ngang qua giếng Bá Lễ. Song ngày xưa giếng nằm trên một ví trí, không gian thoải mái, bên ngoài khuôn viên nhà thầy Nguyễn Mai Động, nhà có tường bao bọc, có cổng nghiêm trang, cổng bên cạnh giếng, có dàn hoa giấy che phủ, nhờ đó giếng cổ có phần tươi lây. Tường xây kín phần dưới, chừng nửa mét, phần trên bằng song sắt, cao khoảng 2 mét, nh́n toàn cảnh rất thông thoáng, tường bên trái nhà thầy chạy xéo cách giếng cỡ 2 mét, Như thể nó nghiêng ḿnh né giếng cổ, nhà thầy có người con Nguyễn Mai Luân, anh ta cùng trạc tuổi với người viết. Đối diện nhà thầy Động, bên kia kiệt Bá Lễ, có tới 3 người bạn cùng lớp: Hương, nhà làm bún, chúng bạn thường gọi “Hương bún” Bùi Thị Kiến Trung, Nguyễn Văn Thiện.

 

Bây giờ giếng Bá Lễ tum húm, tối om om, xưa kia giếng h́nh tṛn, “cách mạng về” đổi mới nó h́nh vuông, c̣n thêm bức tường của nhà ai đè, chắn ngay “miệng” giếng, trông khắc khổ đến tội nghiệp.

 

Phố cổ cũng vậy, ngày ấy cũ kỹ rong rêu rất tự nhiên, như con người ở đây hiền ḥa mộc mạc, chân phương. Giờ phố cổ không c̣n như xưa, nó “lên” màu ḷe loẹt, giống như bà đào cải lương, tuổi già xế bóng, c̣n cố trang điểm, phấn son loại rẻ nhất, mua thật nhiều, tô thật đậm.

 

Phố Hội ơi, nhớ lắm, thương lắm, sao không để tự nhiên, trang điểm sơn phết chi, kinh quá!

Cây đ̣n gánh của ông Đường.

 

Xin cảm ơn báo Vietnamnet và tác giả Vũ Trung, đă có bài viết về phố Hội. Song không hiểu sao tác giả dùng tất cả 7 lần từ bán nước, mà không hề đóng ngoặc kép, để người đọc hiểu tác giả dụng ư vui, có thể tác giả Vũ Trung không phải người Hội An, hoặc văn chương “thời đại mới” như thế? Ở Quảng Nam nói chung, thường gọi những người gánh nước thuê là “đổi nước” chứ không gọi bán nước. Từ xa xưa tên ông Đường, đi liền với nghề nghiệp: “ông Đường đổi nước” chứ không phải ông Đường bán nước, bán nước chỉ có Hồ Chí Minh và tập đoàn Cộng Sản mới làm được.

 

Ông Đường gánh nước mướn từ năm 25 tuổi, đến nay 87 tuổi, xuyên suốt 2 thế kỷ, với 62 năm đ̣n gánh trên vai, bằng ấy thời gian tần tảo, chính ông Đường nói vui: “Nếu cộng dồn những bước chân, 62 năm chắc tui đi giáp trái đất.” Rơ ràng “Mỹ Ngụy” không bóc lột, nên năm 1968 ông mua được một căn nhà, 14 năm dưới chế độ Quốc Gia, không hề nói “v́ nhân dân giai cấp” thế nhưng ông đă có nhà cửa, 41 năm dưới chế độ miệng lúc nào cũng ra ră v́ dân, ông Đường cũng chỉ có cái quần xà lỏn, chiếc áo “maydo” và hai thùng thiếc.

 

Đến nay ông Đường không nhớ xuể, đă thay bao nhiêu thùng, bao nhiêu cây đ̣n gánh. Hễ thùng bể, đ̣n gánh găy là thay mới. Tuy tuổi già nhưng ông Đường ư thức chắc nịch: Đ̣n gánh mới, thùng mới không phải là “đổi mới.” Nghề vẫn thế, cuộc đời vẫn lam lũ cơ cực.

 

Không như Cộng Sản bịp bợm bằng những mỹ từ: Cách mạng, rồi đổi mới, kết cuộc phải muối mặt sao nguyên bản của chế độ VNCH từ thời 1955. Người dân ḿnh nghĩ ǵ: Với 20 năm chiến tranh do CS cầm đầu hô hào: “3 ḍng thác cách mạng”?

 

1) cách mạng về quan hệ sản xuất

2) cách mạng về văn hoá và tư tuởng

3) cách mạng về khoa học và kỹ thuật.

 

Cả 3 đều thúc đẩy chủ nghiă xă hội tiến lên, và tấn công tiêu diệt chủ nghiă Tư Bản.

 

“Cách mạng” của CS là một tṛ hề, hề không mang lại nụ cười, chỉ mang đến những tang tóc, đỗ vỡ cho quê hương mà thôi, cuối cùng sân khấu hài của CS là đội lên đầu hàng đống nợ to hơn núi non, dâng tổ quốc cho giặc Tàu.

 

Sống với thể chế Quốc Gia, thời kỳ chiến tranh ác liệt, Thanh Niên đều lên đường nhập ngũ, riêng ông Đường không “bị bắt lính” c̣n  tậu được nhà, dù bé nhỏ, với CS ông ta được ǵ? Nếu nói không, là không trung thực, chế độ CS cấp cho ông một giấy chứng nhận: “Gánh nước mướn trường kỳ gian khổ,” cầm tấm giấy chứng nhận chụp h́nh, mặt ông nhăm rúm, bà cụ ra vẻ lơ là với “công danh”!?

 

                                         H́nh ông Đường trên báo Vietnamnet.

 

Tôi nhớ Hội An, nhớ từng đoạn cống bể, chú Đường có lạ ǵ, cả nhà chú không ai biết chữ. Sở dĩ không thấy nét vui nào trong h́nh chú cầm giấy chứng nhận gánh nước mướn của CS cấp. V́ chú Đường và bao nhiêu mảnh đời lao khổ, không thể lấy giấy làm vui.

 

 

21/11/2016

Ông Bút

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính