|
Anh Hùng Nguyễn - Trung - Trực (1838 - 1868)
1- Lược truyện: Ngài, tên thật: Nguyễn Văn Lịch, con của ô. bà Nguyễn văn Phụng & Lê kim Hổng, người gốc tỉnh B́nh Định. NTT chuyên sống bằng nghề chài lưới vùng hạ lưu sông Vàm Cỏ tỉnh Long An. Thuở nhỏ NTT có học vơ nghệ, nên rất khoẻ mạnh, tính t́nh can đăm và mưu lược. Năm 1859 Ô. mộ quân đánh giặc dưới quyền của Lănh binh Trương Công Định. Năm 1861,sau khi đốt tàu giặc L' ESPÉRANCE Ô. được trièu đ́nh Huế phong “Quyền Sung Quản Đạo”. Qua thời gian dài hoạt động chống giặc, đầu năm 1867 triều đ́nh phong NTTchức “Hà Tiên Thành Thủ úy” để trấn giữ vùng đất Hà Tiên.Nhưng Ô.chưa kịp đến nơi nhậm chức th́ đất Hà Tiên đă mất và ṭa thành Ô. sẽ trấn nhậm đă lọt vào tay giặc!! NTT bèn đưa quân về lập mật khu ở Sân Chim và Ḥn Chông.
Tuy giấu quân ở mật khu, NTT vẫn theo dơi nghiên cứu địch t́nh kỷ lưỡng, rồi đặt kế hoạch tấn công. Ngày 16 - 6 - 1868, Ô. điều quân đánh úp đồn Kiên Giang,giết 5 sĩ quan Pháp, 67 lính, tịch thu hàng trăm cây súng, và chiếm đồn 5 ngày liền. Giặc Pháp và các tên tay sai như Trần Bá Lộc, Tổng Đốc Phương đem quân phản công dữ dội. Thế yếu, NTT đành lui quân về Ḥn Chông, rồi ra Phú Quốc và lập chiến khu ở Cửa Cạn, tính kế lâu dài.
Tháng 9 - 1868 giặc Pháp và bọn Huỳnh Công Tấn biết tin, đem quân tấn công chiến khu Cửa Cạn, đồng thời sai người t́m bắt Mẹ Ô. để làm áp lực. Ô.v́ chữ hiếu, và cũng để bảo toàn lực lượng cùng thường dân trên đảo, NTT đă tự nạp ḿnh!! ( Có chỗ cho rằng Mẹ của Ô. rất phiền ḷng v/v NTT tự nạp ḿnh cho giặc để cứu Mẹ, giống như Mẹ của Từ Thứ trong Tam Quốc chí )
Bắt đuợc NTT giặc Pháp rất mừng, bèn dụ hàng phong quan, nhưng Ô. nhứt quyết chối tử, chỉ y/c được chết sớm, và nói: “- Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam, mới hết người Nam đánh Tây.” Giặc rất nể phục và ca ngợi Ô., chúng nói “- NTT là người rất tự trọng có tư cách đáng quí và đầy nghị lực”. Dụ hàng không được, giặc hành quyết NTT vào sáng sớm ngày 27 - 10 - 1868 tại chợ Rạch Giá. Rất nhiều người tới âm thầm chào vĩnh biệt Ô., và bô lăo làng Tà Niên có đem một chiếc chiếu bông có chữ “thọ” chữ Nho màu đỏ tươi thật đẹp để NTT đứng giữa chiếu thọ h́nh. Trước khi thọ h́nh NTT y/c giặc mở trói và đừng bịt mắt để Ô. nh́n non sông đồng bào lần cuối.Và Ô.đă hiên ngang: ninh thọ tử bất ninh thọ nhục!! Tại đền thờ NTT, Rạch Giá, mỗi năm có tổ chức cúng giỗ Ngài vào những ngày 27, 28, 29 tháng 8 âm lịch rất long trọng.
2- Thơ của NTT và Những bài thơ tiếc thưong Ngài: Tương truyền, NTT đă để lại Tuyệt Mệnh Thi:
TUYỆT MỆNH THI
Thư kiếm ṭng nhung tự thiếu niên Yêu gian đảm khí hữu Long Tuyền Anh hùng nhược ngộ vô dung địa Bảo hận thâm cừu bất đái thiên NGUYỄN TRUNG TRỰC
Thơ TUYỆT MỆNH
Trai trẻ binh nhung đă học bàn Long Tuyền kiếm báu quyết trừ gian Anh hùng mạt lộ cam đành thác Thề chẳng chung trời với sói lang Nguyễn Minh Thanh cẩn dịch
Ngoài ra, Ô Huỳnh Mẫn Đạt, sĩ phu chống Pháp cùng thời, có bài Thơ điếu Ô. N.T.T. như sau:
ĐIẾU NGUYỄN TRUNG TRỰC
Thắng phụ nhung trường bất túc luân Đồi ba chỉ trụ ức ngư dân Hoả hồng Nhựt Tảo kinh (oanh) thiên địa* Kiếm bạt Kiên Giang khấp (khốc) quỷ thần** Nhất đán phi thường tiêu tiết nghĩa Lưỡng toàn vô úy báo quân thân Anh hùng cường cảnh phương danh thọ Tu sát đê đầu vị tử nhân!
Cử Nhân HUỲNH MẪN ĐẠT
*Năm 1861, Nghĩa binh NTT đă đốt cháy tàu chiến ( Espérance ) của giặc Pháp tại vàm sông Nhựt Tảo. **Năm 1868, Nghĩa binh NTT đă đánh úp đồn Kiên Giang của giặc Pháp và toàn thắng.
Thơ điếu NGUYỄN TRUNG TRỰC
Thắng bại chi bàn việc tướng quân Người chài trụ đá khúc gian truân Lửa bừng Nhựt Tảo rêm trời đất Kiếm tuốt Kiên Giang rợn quỷ thần Một sớm nhẹ ḿnh nêu tiết nghĩa Đôi đường trọn chữ báo quân thân Anh hùng cứng cổ danh thơm măi Lũ sống khom lưng chết thẹn dần.
THÁI BẠCH dịch
Thơ điếu NGUYỄN TRUNG TRỰC
Súng gươm thắng bại chuyện thường t́nh Ngư phủ cũng rành việc chiến chinh Nhựt Tảo lửa bừng trời đất khiếp Kiên Giang gươm tuốt quỷ thần kinh Hai đường giữ vẹn ḷng trung hiếu Một sớm nêu cao tấm nghĩa t́nh Cứng cổ anh hùng thơm măi măi Cúi đầu siểm nịnh lũ hèn khinh!!
Nguyễn Minh Thanh cảm dịch
Được hung tin,vua Tự Đức sai người làm lễ truy điệu với bài thơ điếu do chính nhà vua viết:
Kư bi ngư nhân
Hùng tại
quốc sĩ Thái Bạch dịch:
Giỏi thay người chài
Và sau đây 2 bài thơ bi cảm liên hoàn của người biên soạn khi đến viếng đền thờ Ngài tại Rạch Giá năm 1991.
VIẾNG ĐỀN THỜ Ô. NGUYỄN - TRUNG - TRỰC (Kiên giang - Rạch Giá )
Hăm hở viếng đền trang dũng liệt Dấu xưa tưởng niệm đấng anh hùng Non sông nghiêng ngửa ḷng thê thiết Đất nước loạn ly chí vẫy vùng Gươm bạt Kiên Giang thần quỉ khóc Lửa bừng Nhật Tảo đất trời rung * Than ôi nguyện ước đường mây trắng Khí phách hiên ngang sóng chập chùng..!!
Sóng chập chùng cao nỗi tiếc thương Đền thiêng nghi ngút tỏa trầm hương Người đi thuở trước hồn phơi phới Kẻ viếng bây giờ dạ vấn vương Trung hiếu lưỡng toàn kim cổ thiểu Hiển linh nhất xứ địa thiên trường ** Cho hay thành bại anh hùng sự Vẫn để muôn đời một sáng gương..!!
Nguyễn - Minh - Thanh (RG, 3- 1991)
*2 câu thơ chữ Nho của H M Đ **Hiếu trung vẹn cả xưa nay hiếm Linh hiển khắp nơi trời đất bền
3- Lời lạm bàn của người biên soạn: Nước VN từ cổ chí kim, lúc nào cũng là mồi ngon của bọn đế quốc xâm lăng. Và chính những khi ấy mới sản sinh những anh hùng xuất chúng với những ngôn chí bất hủ.
a) - Lư Thường Kiệt phá quân Tống:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẵng hành khang thủ bại hư.
b) -Trần Hưng Đạo đánh quân Nguyên: - Bệ hạ chém đầu tôi trước rồi hăy xin hàng
Trần B́nh Trọng đánh quân Nguyên: - Ta thà làm quỉ nước Nam không làm vương đất Bắc
c) - Quang Trung Nguyễn Huệ đánh giặc Măn Thanh:
Đánh cho nó chích luân bất phản Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn Đánh cho sử tri nam quốc anh hùng chi hữu chủ
d) - Nguyễn Trung Trực đánh giặc Tây: - Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam, mới hết người Nam đánh Tây.
Và c̣n nhiều..., nhiều anh hùng nữa với những ngôn chí lẫm liệt...
Ngẫm, hiện trạng Việt Nam,Tổ Quốc đang lâm nguy: biển khơi, hải đảo, biên cương, nội địa đang lọt dần vào tay Trung Cộng!! Văn hóa xă hội bị xâm thực nhiễm độc trầm trọng..!! V́ vậy cho nên, toàn dân VN trong cũng như ngoài nưóc đang mong mỏi có lănh tụ anh hùng để qui tâm bốn phương về một mối, tầm cỡ vua Quang Trung, hầu chống giặc dữ truyền kiếp; mới ḥng thoát khỏi Đại Hoạ Diệt Vong!! Mong lắm thay..!!
Nguyễn Minh Thanh biên soạn
Nguồn: TNĐT - DNTĐ, gs Trịnh Vân Thanh Web Wiki NTT Web Wiki HMĐ Mékong Sóng Cuộn Phù Sa, Ng V Long Hồ Web NTT Vietsciences, Bùi Thụy Đào Nguyên
|