Vai tṛ của Vatican, Công Giáo Việt Nam đối với thảm họa Formosa
Nguyễn An Dân
Đại diện Ṭa Thánh ông Antoine Camilleri, Thứ trưởng ngoại giao và đại diện phái đoàn Việt Nam ông Bùi Thanh Sơn, Thứ trưởng ngoại giao trong cuộc tiếp xúc.
Vatican và Công Giáo Việt Nam
Thế là hôm nay Việt Nam đă cử phái bộ ngoại giao sang làm việc với ṭa thánh Vatican.
Ông Greg Burke, Giám đốc pḥng báo chí Ṭa Thánh, cho biết: ”Như thỏa thuận, trong những ngày 24 đến 26-10 tới đây, sẽ diễn ra tại Vatican cuộc gặp gỡ thứ 6 của Nhóm Làm Việc (Tổ Công Tác) giữa Ṭa Thánh và Cộng Ḥa Xă hội Chủ Nghĩa Việt nam, để phát triển và đào sâu các quan hệ song phương. Phái đoàn Ṭa Thánh sẽ do Đức Ông Antoine Camilleri, Thứ trưởng ngoại giao, làm trưởng đoàn; Phái đoàn Việt Nam sẽ do Ông Bùi Thanh Sơn, Thứ trưởng ngoại giao hướng dẫn"
Chuyện đă xảy ra đúng như ḿnh dự đoán, sau những căng thẳng do Công Giáo đang ủng hộ quần chúng đ̣i công lư chính đáng ở trong "vụ việc Formosa Hà Tĩnh", phía đảng cầm quyền Việt Nam đă đến cái gốc vấn đề để t́m một giải pháp
Quần chúng và nhiều người tranh đấu dân chủ đang trông đợi Giáo Hội Công Giáo Việt Nam bên cạnh họ phải luôn nhớ là Công Giáo chỉ có thể ở bên cạnh chúng ta khi thực thi ḷng yêu nước chân chính v́ tiến bộ dân tộc và đất nước, t́m công bằng-công lư hợp pháp-hợp lư, kêu gọi dân chủ hóa xă hội (lập hội, tự do tôn giáo, tự do ngôn luận...) giúp đỡ chúng ta trong một số việc thiện nguyện cứu trợ...chứ các Đức Cha không thể tham gia các hoạt động tranh đấu giành quyền lực chính trị với thể chế đương quyền như một tổ chức chính trị quần chúng
Lịch sử 800 năm tồn tại của ṭa thánh đầy những tranh đấu chính trị có liên quan đến ḿnh nên đă làm Vatican trở thành một trung tâm quyền lực lớn trên thế giới và chất chứa đầy kinh nghiệm chính trị. Ngay cả Mỹ trước khi phát động chiến tranh vũ trang nơi này nơi kia có khi cũng phải tham khảo ư kiến của ṭa thánh.
Sứ mệnh của ṭa thánh Vatican là thúc đẩy và khuếch trương Công Giáo trên thế giới. Do đó quan hệ của Ṭa Thánh với thế quyền các nước trên thế giới luôn nằm trong nguyên lư thế quyền cần ủng hộ Vatican phát triển đạo và ngược lại Vatican không đứng sau giật dây lật đổ chính quyền, các tu sĩ không được tham gia các chức quyền chính trị do thể chế ban phát
Riêng với Việt Nam, lâu nay chính quyền và Công Giáo- các giáo phái khác luôn có nhiều "ân oán" qua lại với nhau mà đa phần sai là đến từ nhà nước Việt Nam do chủ trương không muốn tôn giáo lớn mạnh và tạo điều kiện thực thi các quyền tự do tôn giáo như cộng đồng quốc tế thừa nhận. Cũng v́ vấn đề đảng cầm quyền Việt Nam đă đi về hướng "tôn giáo hóa" tổ chức của ḿnh với việc "phong thánh", đưa vào các cơ sở tôn giáo thờ cúng ông HCM và muốn toàn dân coi học thuyết Mác Lê như một giáo lư duy nhất
Nguyên lư chính trị của Vatican là khi thế quyền c̣n mạnh th́ hợp tác với thế quyền để bảo vệ, phát triển giáo hội và chỉ đ̣i thế quyền thực hiện tự do tôn giáo theo chuẩn mực của Ṭa Thánh. Khi thế quyền suy yếu dẫn đến không c̣n đủ sức dẫn dắt xă hội nữa th́ Vatican sẽ hợp tác với khối đ̣i cải cách trong chính quyền cũng như quần chúng để t́m một giải pháp chính trị tốt hơn nhằm đưa đất nước và dân tộc nhanh chóng đi vào chuyển hóa để sớm mang lại ổn định cho quốc gia, có lợi cho tất cả.
Giáo Hội Công Giáo Việt Nam là một bộ phận của Vatican, nên sẽ cần thực thi các quyết nghị, chủ trương lớn từ Vatican sau khi Vatican đă có những đàm phán, giao kết với nhà nước Việt Nam.
Cuộc hỗ trợ quần chúng đ̣i công bằng-công lư của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam với Formosa Hà Tĩnh tới đây không biết sẽ đi về hướng nào sau khi các phái bộ Việt Nam và Vatican đàm phán với nhau
Trái bóng đang ở chân nhóm cải cách trong nội bộ Đảng CSVN, nhất là ở suy nghĩ của Quang thân vương, người được tôi cho là có tiếng nói ảnh hưởng nhất trong việc phát triển quan hệ đối ngoại của Việt Nam và giữ ǵn an ninh quốc gia hiện nay.
Chúng ta chỉ có thể chờ đợi và quan sát hai bên, nhưng dù thế nào, chúng ta cũng cần luôn thực thi quyền yêu nước của ḿnh trong "vấn đề Formosa" và chính trị nói chung
Nguyễn An Dân
24/10/2016
