Ông Ngô Đình Nhu khác xa những gì chúng ta bị nhồi sọ!

 

Linh Lê

 

 

Hồi nhỏ, đọc sách cách mạng và nghe các đồng chí lớn tuổi truyền tai nhau rằng: Ngô Đình Nhu là loại mắt trắng, môi thâm, đam mê quyền lực điên cuồng, bị bệnh bất lực và ác lắm... tôi cứ đinh ninh như thế cho đến hôm nay, thấy được tấm ảnh Ngô Đình Nhu trong tàng thư với bộ vest rất chuẩn tây và thật sự trông giống như một diễn viên điện ảnh vậy.

 

Không chỉ ăn mặc chuẩn, đẹp trai mà Ngô Đình Nhu còn học rất giỏi... sau những năm tháng chịu sự giáo dưỡng của gia đình và giáo hội ở Huế, đầu những năm 30 của thế kỷ XX, ông được đưa sang Pháp du học tại trường Đại học Văn khoa và trường Ngôn ngữ phương Đông. Năm 1935, Ngô Đình Nhu là người VN đầu tiên thi đỗ vào Trường Quốc gia Chartes của Pháp (trường Cổ tự học Quốc gia Pháp). Năm 1938, với việc bảo vệ thành công tại Pháp luận văn tốt nghiệp chủ đề “Phong tục và tập quán của người Bắc Kỳ vào đầu thế kỷ 17 và 18, theo các nhà thám hiểm và truyền giáo” - luận văn được Bộ trưởng Bộ Giáo dục Quốc gia Pháp đánh giá xuất sắc, Ngô Đình Nhu là sinh viên Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp xuất sắc trường Cổ tự học Quốc gia Pháp với thứ hạng Ba. Cũng là người Việt Nam đầu tiên có bằng Lưu trữ - Cổ tự và bằng cử nhân khoa học.

 

 

Trong lịch sử lưu trữ nhà nước Việt Nam, người được Nhà nước bổ nhiệm đầu tiên vào chức vụ cơ quan lưu trữ nhà nước trung ương là ông Ngô Đình Nhu, ông được đánh giá là một nhà lưu trữ có chuyên môn tốt và từng làm việc ở Sở Lưu trữ và Thư viện Đông Dương - từ năm 1938, ông giữ các vai trò là Chủ tọa Hội đồng Cứu nguy Châu bản và Cố vấn Kỹ thuật 1942-1944, Phó giám đốc Sở Lưu trữ và Thư viện Đông Dương - 1945, và từng là Giám đốc Nha Lưu trữ Công văn và Thư viện toàn quốc ở Hà Nội từ tháng 8 năm 1945.

 

Khi đã ở đỉnh cao quyền lực chỉ sau tổng thống, Ngô Đình Nhu vẫn làm việc cần mẫn. Ông có thói quen hút thuốc liên hồi, mỗi lần nửa điếu, trong một căn phòng không rộng, đầy ngập sách vở, tài liệu ở tầng dưới Dinh Độc lập có gắn máy lạnh và interphone với bên ngoài...

 

Có thể nói, Ngô Đình Nhu là tiêu biểu cho một số trí thức Việt Nam Âu học thời bấy giờ, nhưng từ đó đến nay chưa có tác phẩm, bài viết nào nghiên cứu về Ngô Đình Nhu với tư cách là một nhà trí thức!

 

 

Linh Lê