Tôi làm tôi mất nước

 (Phần 2)

 

Lê Văn Phúc

 

 

 

 

Trại Nhập Ngũ số 3, như phần đông các thanh niên ở tuổi quân dịch đều có nghe loáng thoáng, nằm trong khu vực quân sự mạn Quang Trung, Hóc Môn. Khi tôi nhẩy từ GMC xuống đất đă thấy doanh trại đầy người, nhưng toàn là “xi-vin”, chưa ai quân phục, ngọai trừ một số quân nhân chính cống lo canh gác, làm văn pḥng.

 

Chỉ sau một hai bữa nằm chờ khám sức khoẻ, tôi đă biết cách tháo bù-loong của giường gỗ ra làm búa để đập bẹp đồng tiền nhôm tạo thành cái nhẫn chơi. Chiều chiều, chui rào ra ngoài ăn nhậu xong tối lại ṃ vào. Khi đi khám tại Tổng-Y-Viện Cộng Hoà về tai mũi họng, chụp phổi, linh tinh, thế nào tôi cũng leo tường thành, nhẩy ra đường cái đáp xe lam xuống chuồn về Saigon du hí. Hôm sau, chuyến GMC chở thanh niên đến cửa Tổng-Y-Viện, tôi lại chờ sẵn, nhẩy tót lên xe, coi như không có chuyện ǵ xảy ra cả.

 

Như mọi lần, thanh niên làm thủ tục nhập ngũ chỉ nằm ở trại dăm bảy ngày là xong. Đủ sức khoẻ th́ đi mà thiếu điều kiện là về. Đến phiên tôi đi lính, năm đó là năm 1963, t́nh h́nh lộn xộn, có ông đại sứ Ноа-Kỳ Ca-Bốt-Lốt qua An-Nam, chính phủ h́nh như không muốn thêm nhiều rắc rối cho nên dù quân trường Thủ Đức đă khai giảng một tháng, đám thanh niên già, thanh niên trẻ vẫn nấn ná chờ và phút chót họ leo lên xe GMC, trực chỉ Thủ Đức.  

 

Quân trường đành phải lập thêm một đại đội, tức đại đội 5, và chúng tôi tập luyện ngày đêm, không đi phép cuối tuần để theo kịp các đại đội khác.

 

Đối với người thanh niên b́nh thường, khi Bộ Quốc Pḥng gọi đi lính, th́ anh ta coi đó là chuyện chấp nhận dĩ nhiên. Trai thời lọan mà lị. Đằng này, tôi tưởng như trời sập, cực chẳng đă đành chịu nhưng t́m cách chui rúc an thân. Sau thời gian một tháng học quân sự, đeo súng ôm ba-lô đi băi, tôi о bế ông Trung Đội Trưởng, nại cớ chân yếu tay mềm xin được ở lại trại lo lắng công tác báo chí, vệ sinh, thu dọn văn pḥng và làm bất cứ chuyện ǵ riêng của ông Trung Đội Trưởng như lau xe vespa, đánh giày, đóng tủ sách, thay v́ cùng anh em leo lên đồi 29, đồi 30 học chiến thuật bắn súng lớn, ném lựu đạn, đốt giây ḿn, v.v…

 

Lâu lâu tôi lại kiếm được cái phép đặc biệt về Saigon một hai ngày “công tác đại đội”. Những ngày không đi băi, sinh viên sĩ quan học ở lớp, hoặc tập thể dục quân sự, hoặc ḅ chiến thuật, leo giây trong sân trường th́ tôi tham gia rất tích cực, xuất sắc.

 

Qua ba tháng “quân trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” tôi nào đă đổ tí mồ hôi nào đâu – sinh viên được chọn ngành để đi binh chủng, binh sở. Binh chủng lớn như Không Quân, Hải Quân… Anh nào ở lại học đến cuối đoạn đường chiến binh là đi bộ binh, “nữ hoàng của chiến trường.” Ngoài binh chủng là binh sở, các sinh viên có thể được đưa về các ngành chuyên môn tùy thuộc khả năng trắc nghiệm. Thánh nhân đăi kẻ khù khờ, chả hiểu khi trắc nghiệm làm sao mà tôi lại có tên đi lính thợ may. Thằng bạn tôi là Lê Bảo Hùng (anh ruột ca sĩ Lệ Thanh) cũng ABC khoanh у boong như tôi, nó nhẩy lên xe làm lính tài xế!

 

Trong nhà binh có nhiều cái vui nhộn con con làm cho đời lính cũng đậm đà. Anh cu nào về ngành Tiếp Vận quân nhu th́ gọi bằng “lính thợ may” v́ ngành này nổi tiếng có cái xưởng cắt may Trung Tâm Sản Xuất Quân Trang sát nách Hải Quân gần nhà thương Đồn Đất Grall. Cậu nào về Quân Vận, gọi là “lính tài xế”. Đứa nào đi Quân Cụ th́ gọi là “lính già” mặc dù ai cũng hiểu ngầm rằng “cụ” là dụng cụ khí giới súng ống đạn ḿn…

 

Thế là thoắt cái, tôi về trường Quân Nhu nằm trong khuôn trại Lê Văn Duyệt, tức Biệt Khu Thủ Đô, học chuyên môn mấy tháng. Cả khoá 9 nút Quân Nhu tức khóa 16 Thủ Đức có lối ba chục tên, cộng với sinh viên địa phương quân hai chục mạng, học hành trối chết đủ các môn từ gạo đường tới mắm muối, quân trang, quân dụng đến sửa chữa dù, thả dù tiếp tế, mai táng, quân khuyển, xăng nhớt, tồn trữ, tiếp liệu…

 

Khoá 9 nút, hầu hết sinh viên sĩ quan là sinh viên đại học hoặc tốt nghiệp đại học, chỉ có tôi lẹt đẹt yếu ớt chả giống ai. Cả cuộc đời đi học, tôi đều lêu lổng, chỉ nhờ cóp bài mà lẽo đẽo với bạn bè lên lớp. Nay biết không thể nhờ cậy vào ai, lại biết thân phận ḿnh yếu thế nhờ vả chạy chọt xin xỏ nên tôi dốc hết tim gan t́ phế học hành. Vừa học tôi vừa cầu Trời khẩn Phật, A-la cho tôi đậu cao để được lựa chỗ tốt gần Saigon. Hồi đi lính Thủ Đức, tôi đă có vợ con rồi, nếu phải đi xa ắt gia đ́nh đ́u hiu nhiêu khê lắm lắm…

 

Nhờ cầu nguyện dốc ḷng, lại học hành gạo cụ, khi ra trường tôi lănh cái thủ khoa làm ngơ ngẩn từ thày dạy đến anh em, xuống cả đến quán cà-phê của cô Hồng, cô Thúy. Thế là “ô-tô-ma-tích” tôi lựa Saigon, mần việc ngay tại Nha Quân Nhu (sau các Nha đổi thành Cục) trong trại Lê Văn Duyệt. Với cái lon nửa hạ sĩ quan nửa sĩ quan là lon chuẩn úy, tôi làm ở sở Tiếp Vận, đặc trách nhượng vải và làm việc văn pḥng chánh sở. Chỉ một thời gian ngắn, tôi lại biết những cú làm tiền ngon lành, dễ ợt. Món thứ nhất là nhượng vải cho sĩ quan, loại ka-ki vàng 35 đồng một thước, mỗi sĩ quan có thể xin nhượng 8 thước để tự thực hiện quân phục. Tôi ngồi chỗ đó, lâu lâu lại lục hồ sơ cũ lấy ra một đơn xin nhượng vải tập thể của đơn vị X, Y, Z nào đó mà tôi đề nghị từ chối, tẩy xoá dấu vết cũ, làm phiếu tŕnh xin chấp thuận nhượng vải xong tŕnh kư phiếu này rồi mầy ṃ xuống xưởng may chạy chọt mua vải với giấy tờ hợp pháp phân miêng.

 

Với số vải của vài chục sĩ quan, đem bán ra ngoài thị trường Phú Nhuận rẻ ra là 80 đồng một thước , vị chi mỗi thước tôi lời 45 tiền, đem nhân sơ sơ với vài trăm mét kaki, tôi ẵm ngon ơ số tiền trời ơi đất hỡi. Tôi cứ tưởng như thế là vô tội vạ, v́ bởi nhiều ông lớn thông đồng khoa học với nhà thầu vải, trà, cơm sấy khô, quân dụng, thực phẩm có cả vài chục triệu đồng th́ cái thứ gà què ăn quẩn cối xay như tôi có bơ bèn ǵ. Sau này tôi mới biết, nói riêng về quân nhu thôi, nhiều khi người lính bỏ đơn vị không phải v́ sợ địch quân, trái lại tinh thần chiến đấu của họ rất cao rất vững, nhưng phải trốn về nhà v́ đơn vị đóng ở miền Cà Mau ruộng đồng bao la, Năm Căn heo hút muỗi sa từng bầy; không có cái mùng để nằm ngủ. Thiếu cái mùng cá nhân trùm đầu, muỗi đốt đau quá chịu không thấu. Hoặc người lính miền cao nguyên miền Trung vào những ngày tháng lạnh lẽo thấu xương mà thiếu cái mền th́ làm sao chịu nổi?

 

Những nguyên do thật giản dị, nhỏ bé ấy, nếu cấp chỉ huy ư thức được th́ cấp nhỏ không bán vải kaki kiếm lời, cấp lớn không làm hao hụt công quỹ , người lính được tiếp tế đầy đủ tối thiểu th́ sự chiến đấu c̣n hăng say tích cực hơn nữa. Trong hoàn cảnh dù thiếu thốn như thế, lạ thay chỉ có một số rất nhỏ chiến sĩ xuống tinh thần, c̣n hầu hết đều quyết tâm chế ngự, hy sinh chống kẻ thù Cộng Sản. Đất nước nhờ vậy mới có những chiến sĩ can trường dũng cảm anh hùng bảo vệ miền Nam qua những cơn băo tố cuồng phong khiến cho chính kẻ thù phải khiếp phục và thế giới c̣n lương tâm phải xúc động bàng hoàng.

 

Ngoài chuyện bán vải, tôi c̣n đi xin xăng để phát mại nữa. Kho tồn trữ xăng nào cũng dư xăng v́ được phép hao hụt bốc hơi của bồn xăng theo tỉ lệ qui định. Thực tế, xăng không bốc hơi nhiều như thế, nên đơn vị tồn trữ xăng có thể ngọai giao qua lại với anh em, với các đơn vị bạn để đổi chác loanh quanh. Tôi th́ khác, có xăng là đem bán liền tù t́, để lâu nó bốc hơi cũng phí đi, mà đơn vị cho chỗ khác, đằng nào rồi xăng cũng đổ vào b́nh xe hơi, xe honda, xe vespa, xe lambretta, xe đ̣, tàu thủy… Tôi tự cho thế là tôi vô tội, bởi rằng c̣n bao nhiêu kẻ khác làm chuyện tầy trời như bán thuốc men, bán gạo, bán vũ khí, bán tài liệu cho Cộng sản th́ chúng mới đắc tội chứ! Nói khơi khơi chả ai tin đâu, chỉ khi nào cháy nhà ra mặt chuột, lúc ấy mới rơ mặt nào là mặt mo, mặt nào mặt thớt hoặc mặt sứa gan lim đă góp sức xô đẩy cả một giang sơn gấm vóc vào tay quỷ đỏ.

 

Nhờ mần việc ngay tại Saigon, lại cấm trại liên miên 100 phần trăm, tôi tiếp tục sách đèn đi thi tú đụp. Số tôi có duyên nợ với trường thi, năm nào cũng ghi tên những mong bảng hổ đề danh mà lận đận mấy keo mới dính. Tôi dính bởi được cóp bài của thí sinh ngồi chung quanh và nhờ tài quay phim số dzách. Có lần giám thị bắt quả tang tôi đang lục tài liệu dưới gầm bàn nhưng ông lắc đầu lẳng lặng bỏ qua. Tôi đoán là ổng thấy tôi mặc quân phục cũng ngán, e tôi thù hận cho cái búa th́ khốn. Cũng có thể ông ấy thấy tôi già đầu c̣n mài đũng quần thi cử nên thương hại. Hoặc ổng thấy cái bộ mặt tôi hiền lành chất phác thật thà nên tha làm phúc. Ấy, chính mấy cái đứa thật thà lại là cha quỷ quái. Như tôi chẳng hạn. Qua dăm phùa vác bút đi thi, tôi như cá vượt vũ môn, ḷ ḍ vào ngưỡng cửa đại học Luật Khoa học đại cho có tít sinh viên lả lướt với đời.

 

Mặc dù lên quan, tôi vẫn ở căn nhà ngọai ô khu vực Đồng Ông Cộ bên Gia Định. Khu này nửa tỉnh nửa quê, vừa có điện có ti-vi, lại vừa có khu vườn rau xanh ngát một màu, có tre xanh, ao cá. Với số lương nhà binh ít ỏi mà sinh họat gia tăng, tôi tiết kiệm ngân quỹ gia đ́nh bằng cách ăn cắp điện. Dùng một cái sào dài, tôi móc một đầu giây xuống ao khiến cho cá bị điện giật nằm phơi bụng lềnh bềnh, tôi vớt về nấu canh chua cá kho tộ. Đám trẻ quanh hàng xóm, có đứa thấy tôi làm ngon lành cũng bắt chước, chẳng may mó vào giây điện cao thế, bị giật chết ngoéo.

 

Chưa bắt được cá nó đă nằm ngay đơ hết thở. Tôi cảm thấy áy náy lương tâm mất mấy tiếng đồng hồ, cho rằng v́ ḿnh đầu têu mà thằng bé bắt chước đến toi mạng. Sau tự an ủi rằng nó làm nó chịu, ḿnh đâu có xúi giục nó đâu nào. Lương tâm lại êm ru bà rù như không có ǵ phiền muộn…

 

Trong nhà, tôi mua được cái máy lạnh cũ nửa ngựa, c̣n tốt у nguyên. Tiền điện cho cái máy này sơ sơ phải hơn chục ngàn mỗi tháng. Sức voi mới chịu nổi. Thế là tôi biến chế, lấy điện đường câu thẳng vào máy, không qua đồng hồ điện. Chạy điện chùa thả dàn chả mất xu nào xất cả. Tối nằm máy lạnh, coi ti-vi đài tàng h́nh số 9 ngó cậu Hùng Cường mí lị mợ Mai Lệ Huyền lắc lư con tàu đi song ca kích động, ngắm mợ Thanh Lan nũng nịu dễ thương giọng hát ngọt ngào, rồi theo rơi Tùng Lâm Xuân Phát chọc cười bể bụng, nh́n cậu Nhật Trường áo tây vắt vai lừng khừng trong tiếng ca bay bướm, thích thú coi ban AVT khăn đóng áo dài tŕnh diễn độc đáo tài t́nh, ru hồn vào cơi mộng theo tiếng hát Thái Thanh mê ly tuyệt vời bay bổng… Tôi đă chẳng thấy chút nào lầm lỗi băn khoăn mà c̣n tự coi như cuộc đời vừa qua mấy nỗi gian truân, nay là lúc được quyền hưởng thụ đôi chút hạnh phúc thanh b́nh…

 

Cho dù đêm đêm bừng giấc, vẫn nghe vọng về tiếng súng xa xôi…

 

Đôi lúc, từ căn nhà ngọai ô Đồng Ông Cộ nh́n về phía Thủ Đức, Biên Ḥa, có những đóm mắt hỏa châu chập chờn soi sáng, tôi lại bâng khuâng nghĩ đến số phận hẩm hiu của đất nước ḿnh. Đất nước nằm bên bờ đại dương h́nh cong chữ S mà sao nom trên bản đồ, tôi cứ thấy hiện lên chữ “SOS”. Chữ S đầu tiên là ranh giới giữa ta với Lào và Cao Miên. Chữ о là h́nh thể đảo Hải Nam, nằm ngang với Thanh Hoá, Vinh, Hà Tĩnh. Chữ S sau cùng nằm ven Nam Hải, sóng nước bao la. Đất nước tôi chắc v́ thế nên lúc nào cũng ở trong t́nh trạng báo động, giới nghiêm, thiết quân luật, lúc nào cũng khẩn trương, nguy cấp…

 

Mà nh́n kỹ, nào có thấy ǵ là gây hấn, chiến chinh? Cảnh toàn cảnh đẹp như Vịnh Hạ Long, Hồ Hoàn Kiếm, Hương Giang, Ngự B́nh, Ngũ Hành Sơn, Cam Ranh, Nha Trang, Đà Lạt, Vũng Tàu, Cửu Long, Tiền Giang, Hậu Giang, Hà Tiên, Phú Quốc…

 

Địa danh nào cũng mang những tên hiền ḥa phúc hậu nhu ḿ như Ḥa B́nh, Hưng Yên, Kiến An, Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Phước Long, An Lộc, Phú Cường, Biên Ḥa, Vĩnh Long, B́nh Long, B́nh Tuy, B́nh Giả…

 

C̣n nói về con người th́ người nào cũng có cái tên nhẹ nhàng ư nghĩa từ hán tự, kinh điển, danh nhân như Xuân, Hạ, Thu, Đông, Mai, Lan, Cúc, Trúc, Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh, Giáng Hương, Hằng Nga, Bích Ngọc, Vân Kiều, Nguyệt Nga, Thủy Tiên, Mai Hoa, Quư Phi, Hồ Điệp, v.v…

 

Cảnh là cảnh đẹp, tên là tên xinh, đất là đất lành chim đậu. Ấy thế mà mấy ngàn năm dựng nước, lịch sử đă ghi biết bao nhiêu tang thương ngẫu lục rối bời. Theo cái đà ấy, đến lượt tôi cũng tiếp tục trôi theo vận nước điêu linh thống khổ, gần hết cuộc đời lớn lên và sống trong chiến tranh. Xưa kia th́ ngoại bang cai trị đàn áp, ngày nay th́ chủ nghĩa vô thần ác quỷ hiện h́nh người reo rắc đau thương làm cả nước bị đọa đày…

 

Nên giữa những cánh đồng bao la thơm mùi lúa chín lại có thêm những ṿng giây kẽm gai quanh đồn pḥng ngự. Nên bên cạnh những bà mẹ già tóc bạc phơ lại có những người vợ trẻ đầu quấn khăn tang bồng con thơ dại. Nên những nấm mồ phủ cờ vàng ba sọc đỏ lại nối tiếp nhau trong nghĩa trang bốn vùng chiến thuật.

 

Ngành Quân Nhu của chúng tôi chẳng những lo nhu cầu ăn mặc, xăng nhớt cho quân nhân mà lại c̣n phụ trách cả vấn đề chung sự. Khi người lính giă từ vũ khí mà không về nhà, rủ nhau vào nằm nghĩa trang yên tĩnh nghỉ ngơi. Ở đó, có đủ cấp bậc từ tướng đến tá đến úy đến hạ sĩ quan, đến lính. Ở đó có đủ tôn giáo họp mặt như Phật Giáo, Công Giáo, Tin Lành, Cao Đài, Ḥa Hảo… Ở đó có đủ huy chương từ Bảo Quốc Huân Chương đến Quân Phong, Quân Vụ Bội Tinh… Ở đó tôi có nhiều bạn bè nằm xuống hồn nhiên, lặng lẽ, thanh thản. Khi những ngọn nến hắt hiu rồi tàn lụn, những nén nhang nghi ngút xong tắt ngúm, những tiếng khóc nức nở thê thảm gào thét ch́m dần, trôi theo đất cát xuống nắp quan tài… th́ c̣n lại chỉ người nằm xuống bạn bè cùng mưa gió, với trăng sao, với tiếng nỉ non côn trùng rên rỉ…

 

Tôi thường có công tác ở những chốn vui buồn, vui nhiều như đám hỏi, đám cưới; vui vừa như đám tiệc, đám ăn; vui ít như đám… giỗ, đám chạp. C̣n chỗ buồn ít như nhà thương, buồn nhiều như… nhà xác! Trong các chốn buồn vui như thế, tôi thích thỉnh thoảng được đến thăm chỗ buồn nhiều. Nơi nghĩa trang có đầy đủ những nét đậm đen đau xót đó. Chỉ ở nơi ấy, tôi mới được dịp gần gũi với chính tôi, kiểm điểm xem ḿnh đă làm được ǵ – không phải nghĩ lớn lao như làm ích lợi cho đất nước đâu, mà chỉ là cho anh em đồng ngũ – để đỡ mang tội với chiến hữu. Những lúc nghe tiếng khóc ngất của gia đ́nh tử sĩ, tiếng trẻ thơ khóc ṿi ngủ ṿi ăn, tiếng kèn vĩnh biệt ngân xa thăm thẳm, tôi cũng thấy ngậm ngùi không ngăn nổi ḍng nước mắt. Nước mắt tôi xót thương kẻ ở, người đi một mạch đă đành, mà cũng là nước mắt một kẻ ăn năn hối hận về những tội của ḿnh lỡ phạm.

 

Khi nghĩa trang G̣ vấp đă đầy đủ quân số, chúng tôi có thêm Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa nằm bên xa lộ, trên ngọn đồi cao, thênh thang trời mây bát ngát. Nơi đây, dẫu là nơi nghỉ b́nh yên của những chiến sĩ quả cảm, can trường, vẫn có những cặp t́nh nhân sinh viên, những đôi lứa trẻ măng d́u nhau thủ thỉ qua lối ṃn uốn quanh ṿng ốc trên đồi. Có những ngôi mộ cỏ mọc xanh ŕ, mộ bia cũ kỹ. Có những nấm mồ trồng hoa, trải đá bao quanh, với mộ bia khắc ghi họ tên, ngày tháng năm sinh, năm tử trận. Dân tộc ta là một dân tộc thi sĩ, mỗi người là một thi sĩ thật không ngoa. Ngay cả đến lúc đau khổ tột cùng, ta vẫn xổ thơ văn để bày tỏ khúc đoạn trường. Trên một bia mộ đá, tôi đọc thấy hai câu thơ này:

 

Chàng vui tiên cảnh đà an phận

Thiếp với năm con luống ngậm ngùi…

 

Qua một bia mộ khác, lại thấy:

 

Sống làm chiến sĩ anh hùng

Chết coi nhẹ tựa lông hồng phù du…

 

Ôi cha! Một dân tộc thi sĩ, hồn thơ bay bướm lả lướt như thế mà chịu cảnh địa ngục trần gian, phải làm thơ phúng điếu thay lời!

 

Tôi có mấy người bạn học cũ từ thời tiểu học, khi nhớn lên chúng nó ca bài “ta đi ṭng quân”. Thằng Nguyễn Trọng Quyền tức “Quyền Thịt Quay” – v́ nhà nó bán heo quay – đi lính đóng tới lon quan ba, quanh năm lùng giặc mạn Kiến Ḥa, mặt mày đen như củ súng. Hơn chục năm không gặp nhau vẫn nhắc đến thịt quay nhà nó. Đùng một cái tới lúc gặp nhau th́ nó chả thèm nói câu nào. Tôi đứng canh xác nó quàn tại nghĩa trang, phủ cho nó lá cờ Tổ Quốc Ghi Ơn và đưa nó vào ḷng đất mẹ. Thằng cháu tôi đi lính tàu bay đeo lon trung úy, trong một chuyến bay băo bùng, thân tàu va vào núi tan tành. Xác nó tả tơi đâu đó, quân đội chỉ c̣n dăm ba kỷ vật gói ghém bỏ vào quan tài đóng lại để thân nhân chôn cất. Tôi biết linh hồn nó quanh quất với gia đ́nh. Nấm mồ trên nghĩa trang đă được ba nó, thày học cũ của nó và tôi, chúng tôi chở gạch cát xi-măng xây cho đẹp đẽ, trồng hoa giấy, dọn dẹp tinh tươm. Nó mới ngoài hai mươi, chỉ một lần yêu th́ người con gái lại đa t́nh bay sang cành khác, nên ba năm t́nh lận đận, lúc chết vẫn cứ yên chí rằng người yêu vẫn đợi vẫn chờ. Nguyễn Ngọc Sơn, thế cũng là định mệnh! Lại có thằng bạn chọc trời khuấy nước, đi Vơ Bị Đà Lạt năm 1953 mà cấp bậc khi thăng lúc giáng lúc huề, chỉ v́ ba gai, lả lướt với đào. Nhưng mà đánh trận th́ nó ch́ lắm. Những ngày cuối cùng của Tháng Tư Đen, nghe nói nó tử thủ Long Khánh, đánh Cộng Sản rất tới, giữ chiến tuyến vững như bàn thạch. Chả hiểu mô tê ra làm sao, bom đạn bị hạn chế, máy bay hạn chế, để cho quân CS ùa vào pḥng tuyến. Trung tá Lê Quang Đ́nh, tiểu khu phó Long Khánh ở lại cùng anh em chiến đấu tới cùng. Và nó đă đền xong nợ nước tại chiến trường Xuân Lộc. Tôi không tin rằng xác nó được mang về nghĩa trang vào giây phút dầu sôi lửa bỏng đó, nhưng chắc chắn linh hồn nó đă cùng đồng ngũ rủ nhau về tề tựu nghĩa trang như một điểm hẹn ḥ.

 

Chú em tôi Trần Kính Trực, sĩ quan pháo binh Long An đi trận đạp phải ḿn, đưa về Tổng-Y- Viện Cộng Ḥa th́ tắt thở. Nó từng rót vào đầu Cộng Sản những cú trọng pháo nẩy tung người. Ngày nó từ bỏ anh em đơn vị một ḿnh thơ thẩn nghĩa trang, đôi dịp đi công tác tôi cũng ghé thăm chốc lát, thắp cho nó một nén nhang, th́ thầm với nó dăm câu tâm sự. Rồi lại âm dương cách biệt, hai ngả phong trần.

 

Thằng Nguyễn Văn B́nh đi lính với tôi từ hồi ở Ban-Mê-Thuột đệ tứ quân khu, làm pḥng 5 văn nghệ báo chí điện ảnh, đóng lon trung sĩ. Tôi giải ngũ, tái ngũ, nhập ngũ rồi lại giải ngũ mà nó vẫn ở nhà binh, thuyên chuyển về Saigon làm chuyên viên quay phim cấp bậc chuẩn úy già. Ngày chiến cuộc B́nh Long tử thủ, cả thế giới theo dơi chiến công của quân lực VNCH anh hùng quả cảm, ít ai dám ṃ vào vùng đạn bay ḿn nổ, th́ nó leo lên trực thăng xông pha nơi trận địa mịt mù thuốc súng với hy vọng quay được những h́nh ảnh sống thực, lẫy lừng. Nó từng bay đến nhiều chiến trường để làm nhiệm vụ nhưng lần này là lần chót. Nó gẫy cánh trên đường vào An Lộc, chết trong sự t́nh cờ, tuy chẳng dám chờ mong mà như vẫn theo vẫn đợi. Nơi nghĩa trang, nó được phủ Quốc kỳ, được truy tặng huân chương, được anh em thương xót tiễn đưa đến nơi an nghỉ cuối cùng. Từ đó, nó miễn phải đeo máy quay h́nh, ôm ba-lô phim ảnh, miễn công tác, miễn tạp dịch. Miền thảnh thơi thoát tục ấy, nó gặp lại bằng hữu cũ đă một thời xả thân ǵn giữ từng tấc đất quê hương, từng cây cầu, từng con sông, từng mái nhà, từng thửa ruộng… Nó sẽ có dịp cùng bạn bè ôn lại biết bao chiến tích hào hùng của cổ thành Quảng Trị, Khe Sanh, Đức Cơ, Đồng Xoài, B́nh Giả, Kontum, An Lộc, Hạ Lào… Trong mấy mươi năm chiến đấu, những ai c̣n ai khuất, ai được đặc cách thăng thưởng tại mặt trận, ai được huy chương truy thăng trước linh vị u hoài. Lúc sống, nó không cô đơn. Đến khi giă biệt, nó vẫn c̣n có nơi bù khú. Chỗ họp mặt ấy, là Nghĩa Trang Quân Đội.

 

Ngày tôi ở quân đội, nhiều ông lớn có tài sản riêng nom mà phát hăi. Trên Đà Lạt, vùng Chi Lăng mọc lên những ngôi biệt thự xây cất kiên cố, đắt tiền. Nhưng nhờ thợ nhà binh, dụng cụ nhà binh nên cũng đỡ tốn kém. Nh́n các biệt thự ấy, phần lớn tôi thấy ánh sao lấp lánh rạng ngời, mai bạc lung linh. Khu vực bao quanh hồ Xuân Hương được chỉnh trang theo họa đồ thiết kế, không ai được xây cất làm nhà làm cửa ǵ cả, chỉ sau thời Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm đă mọc lên lác đác dinh cơ mái đỏ ven đồi, cũng lập loè ánh sao… Từ đó suy ra th́ các nơi như Huế, Nha Trang, Cam Ranh, Đà Nẵng, Vũng Tàu, Saigon, Cần Thơ… đều phác họa phương thức trên như nhau hết cả.

 

Trong sở, có bạn rủ mua đất mạn Lái Thiêu để làm nhà, đào ao thả cá, trồng cây cảnh, ngâm thơ đọc sách. Tôi không nghĩ xa xôi một mực lắc đầu để có thời giờ ăn chơi cho đă. Trên Đà-Lạt, ông anh làm ṭa thị chính lâu năm xin được đất trung tâm thị xă, rủ chú em làm dăm căn cho thuê, một căn dành nghỉ mát, tôi vái dài v́ muốn dành chút tiền kiếm chác áp-phe buôn bán mau ăn hơn.

 

Mà thật t́nh, tôi chẳng ham ǵ nhà cửa dinh thự tít măi cao nguyên, cũng chẳng ưa cảnh nhàn du trầm tư mặc tưởng. Tôi cũng không phải lo ǵ về đất cát mai sau.

 

V́ tôi biết một ngày nào đó hai tay buông xuôi, chuyện đất đai của tôi sẽ có nơi lo liệu, là nằm trong Nghĩa Trang Quân Đội, được gần gũi với anh em bạn bè, với những người chiến sĩ vô danh, với cây cỏ trời mây, với gió mát trăng thanh hiền ḥa êm ái…

 

Đó là mảnh đất tôi yêu nhất, như một vinh dự của người lính Tiếp Vận có gần mười năm quân vụ, tuy rời tập thể mà h́nh ảnh quân kỳ, t́nh chiến hữu măi c̣n đậm đà, tha thiết, yêu thương…

 

Mảnh đất nhỏ bé ấy, tôi vẫn xót xa một đời hoài vọng…

 

Cứ mỗi lần công tác nghĩa trang như thế, tôi lại có được ít phút ngẫm nghĩ loanh quanh về đất nước, chiến tranh, về những người nằm xuống và dăm ba tội lỗi của ḿnh.

 

Nhưng khi chiếc xe jeep vừa rời khỏi cổng nghĩa trang, chưa kịp ngoái cổ trông lại bức tượng “Thương Tiếc” (của điêu khắc gia Nguyễn Thanh Thu) xe đă bon bon trên xa lộ, th́ bao nhiêu thương tiếc, tiếc thương đều tan biến vào gió lộng, trước mắt chỉ c̣n những nẻo đường đi Biên Ḥa ăn đầu cá hấp, hoặc rẽ ngả Long Thành đi Vũng Tàu ghé quán Bầu Quỳ, quán Tầm Dương ăn cua rang muối, chim quay, ḅ nướng sả, hoặc theo hướng Saigon, quẹo xa lộ Đại Hàn vào Đường Sơn Quán nhâm nhi la-de củ kiệu, hoặc chạy thẳng qua cầu Phan Thanh Giản về mạn Đakao ăn ḿ Cây Nhăn, chè Hiển Khánh, chả cá Như Ư, Thăng Long…

 

Lính Tiếp Vận như tôi là một thứ lính văn pḥng, sớm nhẩy Lambretta đi, tối dọt Lambretta về, ngày qua ngày lại qua ngày. Trong ngành Tiếp Vận, ngoài vấn đề xoay sở các Cục bạn, khi th́ xin cái b́nh ắc-qui bên Quân Cụ, khi cặp kè ít cục pin Truyền Tin, lúc ngọai giao cục Công Binh làm ít vỉ sắt, ít tôn về sửa nhà, tôi c̣n lân la “đề mẹc” với cả bên Quân Tiếp Vụ nữa. Tháng tháng, tôi qua bển, găi đầu găi tai xin ông Cục Trưởng kư cho cái phiếu đặc biệt nhượng hàng.

 

Thế là tôi có dăm tút thuốc lá, vài chục hộp sữa, vài chục đồ hộp, dăm kư đường, vài hộp dầu ăn… Tôi đă ăn lạm nhu yếu phẩm của vợ con binh sĩ mà cứ ngơ ngơ như một kẻ được dựa hơi quyền thế làm tàng.

 

Bù vào những cái lem nhem gà què ăn quẩn cối xay như thế, tôi tỏ ra là một sĩ quan có cái vỏ ngoài quân phục chỉnh tề, tôn trọng quân phong quân kỷ. Quần áo bao giờ cũng hồ thẳng nếp, lon mai vàng bóng loáng trên ve áo, tên rơ ràng, thẻ bài lẻng kẻng ṿng cổ, thắt lưng đen đan bằng giây dù, đôi giày “bốt-đờ-sô” láng cóong, con kiến nào ḅ lên cũng té bổ nhào. Chiếc nón vải biến chế sáu cạnh may riêng tại xưởng quân trang, đính bông mai vàng lấp lánh. Trên ngực trái, tôi lại có tới hai cái huy chương quân phong bội tinh và quân vụ bội tinh. Với bằng ấy thứ, nom tôi mặc đồ trận với cấp hiệu, phù hiệu, huy chương th́ rơ ra một quân nhân cấp úy “đàng goàng” tư cách. Nhưng bên trong cái tư cách ấy chỉ có tôi với mấy ông bà thợ may khu chợ Phú Nhuận, mấy chỗ tiêu thụ xăng lẻ, vài anh em bên Quân Tiếp Vụ cùng mí lị Cục bạn là biết tẩy của nhau thôi. Thôi th́, đời lính được như thế đă là măn nguyện lắm rồi, c̣n đ̣i hỏi ǵ hơn nữa!

 

Ấy vậy mà tôi c̣n được Xếp trên thương, phê điểm là sĩ quan gương mẫu (!), làm việc tận tụy với nhiệm vụ giao phó và được đặc cách thăng thưởng tại… văn pḥng, đeo lon trung úy, mỗi bên ve áo hai bông mai vàng mới nở.

 

Cái năm 1966 là năm song hỷ trùng phùng của tôi, bởi chưa đầy một tuần lễ nghị định thăng cấp trung úy thực thụ cho cả khoá phổ biến tới Cục. Tôi leo hai cấp, một cấp giả định và một cấp thực thụ trong ṿng có một tuần lễ.

 

Ở lính “thợ may” 4 niên, đến cuối năm 1967 cả khoá 16 được giải ngũ theo lệnh Bộ Quốc Pḥng. Tôi nghĩ cuộc đời binh nghiệp của ḿnh nếu có nán lại vài mươi năm chắc cũng chẳng thăng quan tiến chức là bao. Bạn học với tôi, chúng nó đi sĩ quan Đà Lạt từ khoá ba, khoá bốn, đă đeo mai bạc cả rồi. Như Thiếu Tá Nghiêm Viết Thành, như Trung Tá Nghiêm Kế… Hoặc có đứa nhẩy đi ngọai quốc làm điện ảnh, sau này nghe nói lên tới hàng phụ tá đạo diễn ở La-Mă như Long Cương, hoặc có bọn không phải đi lính, học hành đỗ đạt nên danh phận như chánh án Đào Minh Lượng (văn thơ rất là rả rích), dự thẩm Hoàng Phùng Vơ, luật sư Phạm Thụy Hùng… Cho nên tôi xin hoàn lại túi quân trang, chiếc giường vải, mùng mền cá nhân tại Ban Tiếp Liệu để trở về đời sống dân sự ở ngạch công chức hành chánh, mong ôn lại sách đèn lều chơng với trường thi.

 

Tôi về nhiệm sở cũ là Phủ Tổng Thống rồi được bổ nhiệm qua văn pḥng Phủ Thủ Tướng. Hồi đó, luật sư Nguyễn Văn Lộc làm Thủ Tướng, Đổng-lư văn pḥng là cụ Nguyễn Lê Giang (cũng là nhiếp ảnh gia nữa!), phó Đổng-lư là xếp cũ Quân Nhu của tôi, Nguyễn Đăng Hải. Ít lâu sau, cụ Trần Văn Hương thay thế luật sư Lộc, văn pḥng có sự thay đổi nhân sự. Từ Cần Thơ thuộc vùng bốn, ông Lê Công Chất về làm Đổng-lư thay cụ Giang, xếp Hải qua trấn nhậm Ngân Hàng Phát Triển Nông Nghiệp, c̣n tôi vẫn phải tiếp tục làm văn pḥng Đổng-lư với cái tít nghe rất dễ yêu là “tham chánh văn pḥng.”

 

Dưới thời cụ Hương, ông Chất được ủy nhiệm thay mặt Thủ Tướng đi thanh tra quan sát chiến dịch tấn công b́nh định tại các quân khu. Ông Đổng-lư bèn lôi tôi đi xách cập. Ǵ chứ cái chân ôm “cạc-táp”, điếu đóm th́ tôi rất rành, nên vâng dạ xin theo hầu “tút-xuỵt”. Hàng tuần, thày tṛ bỏ ra hai ba ngày cuối tuần đi thanh sát các tỉnh, các quận trên bốn vùng chiến thuật. Khi th́ dùng máy bay E-Giao Chỉ, khi công xa Việt Nam ẩn số, lúc trực thăng bán phản lực ù ù, lúc tắc rán, thuyền gỗ, lô-ca-chân. Xếp tôi đội cái nón vải nhỏ, mặc đồ xám ba túi, đi dép da, dáng người cao lớn đậm đà, nom nghiêm nghị mà nói năng rất văn thơ dí dỏm, kinh nghiệm đầy ḿnh về hành chánh địa phương. C̣n tôi mặc bộ đồ kaki nhà binh nhuộm nâu, ṿng quanh vai kè kè khẩu P-38 và vài chục viên đạn đồng, tay xách cặp, tay ph́ phèo điếu Salem. Suốt thời gian 6 tháng ṛng ră, thày tṛ tôi đi công tác thăm dân cho biết sự t́nh.

 

Tới Quảng Ngăi, thăm nhà máy làm đường th́ cơ sở chưa dựng xong, Cộng sản đă đặt ḿn phá hoại. Đường làm bằng mía th́ ruộng mía bị Cộng Sản đốt cháy tiêu. Về quận thăm ấp an ninh 75 phần trăm tức an ninh lọai B – thấy dân cư mặt mũi xanh rờn, quần áo tinh thơm, cửa hàng mới toanh, thợ hớt tóc khoác áo trắng như áo bác sĩ c̣n hồ thẳng nếp, hàng họ bày bán toàn đồ ở phố thị đem về trưng bày. Hỏi thăm người dân, có kẻ không nói, có kẻ ậm ừ, có người bảo rằng nghe tin ông lớn về thăm quê nên quận chỉ thị dàn cảnh cấp tốc. Khi nào ông lớn về th́ dân cũng về quận luôn v́ bên kia sông, Việt Cộng kiểm soát, đêm nào cũng ṃ sang quấy rối.

 

Tới B́nh Định, thăm các quận B́nh Khê, Phù Cát, Phù Mỹ, Hoài An, lên Bồng Sơn, Tam Quan, thấy quân đội Hoa Kỳ c̣n đồn trú mà quanh đó nghe đâu Cộng sản như rươi. Ngày phái đoàn đến thăm, xe đi đường bộ, tới địa điểm thấy cờ phướn tưng bừng, biểu ngữ giăng đầy lối xóm. Đông đảo đồng bào cầm cờ nhỏ đón rước phái đoàn. Sinh hoạt rơ ra là đầy sức sống, tăng gia sản xuất, trái ngọt cây lành, gà vịt trâu ḅ heo đủng đỉnh. Nhà cửa có mặt tiền quét vôi tươi mới, người dân ăn mặc lành lặn. Rồi diễn văn, đáp từ, ban nhạc địa phương cử hành tân cổ nhạc, ai nấy ra bộ vui vẻ, hân hoan ngày hội lớn. Buổi chiều, cỡ hai giờ, phái đoàn rút lui cho kịp tới về đến tỉnh th́ chỉ vài tiếng sau địa điểm trên đă vắng lặng như tờ, đồng bào thu xếp vội vàng chuồn cho lẹ, Cộng Sản vẫn làm chủ t́nh h́nh ban đêm.

 

Nơi ấy, tỉnh thường báo cáo an ninh lọai A, tức 100 phần trăm phe ta kiểm soát.

 

Tới Nha Trang, thăm Cam Lâm, Diên Khánh, gặp ngày địa phương phục kích tiêu diệt trọn ổ Việt Cộng, mời phái đoàn tới thị sát chiến trường c̣n loang máu. Phái đoàn đến Diên Khánh lội ruộng, nghe quân ta tường tŕnh buổi phục kích và triệt hạ kẻ thù rất là nẩy lửa. Khi nh́n gần chục tử thi CS nằm xếp hàng trên con đường đất nhỏ, úp mặt xuống đất, tên nào cũng trẻ măng tuổi học tṛ, chỉ v́ nghe CS xúi dại mà lao đầu vào chỗ chết, lại nh́n mấy bà mẹ đến xin nhận xác con, khóc tức tưởi nghẹn ngào, mới thấy cuộc chiến Việt Nam thê thảm, năo nề.

 

Tới Ban-Mê-Thuột, phái đoàn đáp trực thăng đi thăm Biệt Điện – nơi nghỉ ngơi, săn bắn của Cựu Hoàng trước kia – thấy nhện giăng cửa, dơi chuột tung hoành, chiếc hồ rộng đầy rong rêu chật ních, chung quanh cây cối cỏ mọc tùm lum, dân cư lèo tèo thưa thớt. Phái đoàn đến thăm vài “buôn” của đồng bào thiểu số, tặng quà, ghi nhận nhu cầu xin trợ cấp, lại thăm xă giao các chức sắc FULRO đàm đạo vài hồi trong tinh thần thông cảm Kinh Thượng một nhà (?), rồi tới đồn điền cà-phê của mấy ông Tây hỏi han dăm điều ba chuyện, xong ăn tối với rượu Pháp, món Pháp, các ông lớn x́ xồ tiếng Tây, c̣n tôi ngồi câm như thóc, cắm đầu đớp cá hấp, thịt nai, thịt thỏ như điên, mặc người lớn bàn ngang bàn dọc về trời trăng mây gió, sinh họat địa phương, văn chương chữ nghĩa, rượu vào lời ra vui như nút sâm-banh nổ…

 

Tới Đà-Lạt, phái đoàn đi xe hơi ṿng quanh đèo núi, thăm đập Đa Nhim, Liên Khương, ấp Hà Đông, coi đồng bào trồng hoa màu, trái thơm, dẫn thủy nhập điền, canh tác bốn mùa. Thời giờ c̣n lại cuối tuần, thày tṛ đi chơi phố, lên lăng Nguyễn Hữu Hào, Cam Ly, hồ Than Thở, ghé nḥm cổng trường Vơ Bị Quốc Gia, ṿng lại Nha Địa Dư, trường Yersin, chạy quanh hồ Xuân Hương, đỗ tạm vườn hoa Bích Câu, qua Nguyên Tử Lực Cuộc, thế là hết cả ngày giờ thấm thoát thoi đưa.

 

Tới Cần Thơ, ngồi thuyền gắn máy đuôi tôm chạy trên sông lạch thăm nhà máy xay lúa do người Việt gốc Tàu quản trị, nghe đồng bào ai oán kể vụ bán lúa non, thấy đời sống dân quê tuy đạm bạc nghèo nàn mà vẫn ca vọng cổ lúc ma chay, vẫn ăn thịt cá tôm cua, vẫn lai rai dăm ba sợi mỗi chiều tà, mới biết dân ḿnh an phận thủ thường, vui cái vui ta có, buồn cái buồn ta mang, không than thân trách phận, chỉ c̣n biết vái trời.

 

Thày tṛ tôi đi nhiều nơi, xuống cả đến làng xóm, ngoài chương tŕnh dự định của địa phương để thấy có nơi mở trường học dạy toàn tiếng Tàu, mặc dù Bộ Giáo Dục có chỉ thị rơ ràng về vấn đề giới hạn giảng dạy tiếng Trung Hoa tại các trường Ноа-Việt. Có chỗ ông tỉnh, ông quận chưa bao giờ đặt chân tới, nhưng khi xếp tôi hỏi thử t́nh h́nh an ninh chỗ ấy ra sao th́ địa phương báo cáo an ninh loại B, 75 phần trăm. Xếp tôi đi bộ vào thăm làng th́ địa phương huy động cả đại đội dàn quân mở đường, băng đồng, lội ng̣i, lội lạch xục xạo tiền thám cho phái đoàn đi tà tà phía sau chậm bước. Cứ như con mắt có dính tí nghề nghiệp nhà binh th́ đó là một cú hành quân. Mà đă hành quân là có nguy hiểm, có thể đụng độ với Việt Cộng dễ như chơi. Ông xếp tôi không ở quân đội, chắc không biết nên ṃ tới. Rồi mọi chuyện cũng êm ru bà rù, không có đạn nổ, ḿn bẫy nhau ǵ cả. Ngồi trên xe, tôi rỉ tai ông xếp về chuyện vừa qua th́ xếp tôi cười bảo: “Tôi biết chứ chú, th́ ḿnh cũng phải liều. Họ bảo làng đó an ninh mà ḿnh không tới là ḿnh nhát. Phải như vậy để lần sau họ đừng báo cáo láo. Chú hiểu chứ!” Tôi dạ dạ vâng vâng rất là thông cảm.

 

Có bận đi công tác Quảng Ngăi, vừa tới nơi đă nghe tin rằng Việt Cộng ám sát ông xếp. Xếp lớn tôi không hăi v́ nghe quen rồi nhưng tôi th́ hăi. Bởi nhỡ nói dại nói dột, quân Cộng sản nhắm phơ xếp tôi mà nó bắn dở, đạn dính ngay vào tên xách cặp th́ có phải đời tôi đi đứt không cơ chứ! Buổi họp tại rạp hát tỉnh, phái đoàn vừa dự lễ chào cờ xong tôi đă nghe một tiếng nổ, đạn xuyên qua mái tôn, rớt trên sân khấu.

 

Xếp tôi xin viên đạn bỏ túi đem về làm kỷ niệm !

 

Có lần đoàn xe chạy từ quận về tỉnh có hộ tống xe tăng th́ khi xe tăng quay về quận bị Việt Cộng bắn xẻ, tuy chả nhằm nḥ chi, nhưng nghe kể lại cũng thấy ngài ngại làm sao ấy.

 

Những cuộc hành tŕnh cuối tuần như thế, tôi có dịp nghe xếp giảng truyện Kiều, chữ trung hiếu tiết nghĩa trong Lục Vân Tiên, nơi nào xếp tôi nói cũng được cử tọa chăm chú nghe ra chiều chịu lắm. Cái duyên của người nói chuyện đă làm cho không khí buổi họp giống như một buổi văn nghệ thoải mái nhẹ nhàng.

 

Nhiệm vụ của tôi là ghi chép ba điều bốn chuyện, lúc về nhà viết lại cho thành bản phúc tŕnh với đầy đủ hiện t́nh, nhận xét, đề nghị. Phần đề nghị th́ lúc ngồi xe, ngồi máy bay xếp tôi đọc cho chép. C̣n các mục khác, tôi có nhiệm vụ như cái máy h́nh, chụp cho rơ ràng sáng sủa. Phúc tŕnh nào xếp tôi cũng có làm dăm ba câu thơ phụ đề lả lướt. H́nh như Thủ Tướng khoái lắm, bởi cụ cũng là nhà thơ… găi háng lăn tăn mà lị!

 

Quả thực, tôi là cái máy h́nh nhưng ống kính tồi, đặt ánh sáng tốc độ sai và chụp góc cạnh không nghệ thuật. Cho nên t́nh h́nh địa phương А th́ báo cáo tiến triển khả quan, b́nh định đang mạnh mẽ, tỉnh B có nhiều quận bất ổn th́ tŕnh thượng cấp là an ninh đang được văn hồi, ta làm chủ t́nh h́nh. Quận C dân chúng cực khổ th́ “ráp po” cho dân chúng sống ngon lành, dễ chịu. Địa hạt D do chính quyền làm ăn bê bối th́ mô tả rằng hành chánh chạy pho-pho, nhân viên toàn là công bộc. Miền đồng bào bị “Ва-Tàu” cướp cơm chim, bao vây kinh tế th́ báo cáo nông dân canh tác, thu hoạch nhiều, lợi tức cao… Khu H cần nhu cầu thuốc men у tế, trợ giúp đồ mặc lạnh th́ phúc tŕnh địa phương lo lắng cho dân đầy đủ mọi bề!

 

Sở dĩ tôi viết sai quấy như vậy v́ biết tỏng rằng các chức quyền địa phương đều là người tin cậy của xếp bự, gốc lớn, đâu có ngán ai. Th́ cái cỡ ḿnh báo cáo, có moi những cái xấu xa tồi tệ thế nào th́ cũng chả rụng cái lông chân của họ. Lại nhiều khi mua thù chuốc oán nữa nếu họ biết ḿnh vạch lá t́m sâu. Vả lại mỗi lần thăm viếng như thế, nhiều chỗ rất biết điều, thấy phái đoàn tới là có tí quà nhỏ cho tên điếu đóm để nó hót dùm thêm vài phát cũng vui tai. Nào là tặng cặp gà tre đă bỏ sẵn trong lồng, nào là nem chua, ché, hoa hồng, dâu, mận, nào là tôm khô, nước mắm, nào là sâm Cao-Ly, vây cá, bánh phồng tôm, chim mía, cá mực, sầu riêng, chôm chôm, ổi, nhăn…

 

Ấy thế cho nên tôi cứ trung dung chi đạo, lơ lửng cái con cá vàng, phúc tŕnh nào cũng đầy khích lệ và tiến triển nom thấy, cấp trên có thấy hay không th́ không biết, chứ như chính tôi, tôi đă tự dối lương tâm làm điều sằng bậy viết lách báo cáo tầm bậy tầm bạ, thiếu trung thực, thiếu đắn đo, lại c̣n toa rập nhận quà cáp lu bù kèn để đến nỗi quên cả lương tri, quên cả những nỗi thống khổ nhục nhằn của người dân nghèo chốn xa xôi sống một đời “một cổ đôi ba tṛng” vất vưởng…

 

Tôi nào nghĩ đó tội t́nh chi. Ḿnh là tép riu ai mà đếm xỉa. Ấy chính mấy cái tép riu đó cộng lại, tích lũy mà đâm ra đổ vỡ. Tôi c̣n lấy làm thú vị t́nh thâm v́ những dịp đi công tác như thế, tôi được nh́n tận mắt những địa danh như “la bàn thạch trận”, núi Thiên Ấn, Thiên Bút, sông Trà Khúc, ḍng Hương Giang, nhịp găy Trường Tiền, tiếng chuông Thiên Mụ, cầu Bạch Hổ, đầm Ô Loan, Ngũ Hành Sơn, Tháp Chàm, Ḥn Chồng, thác Prenn, Pongour, đồn điền cà-phê, rừng cao su, vườn hạt tiêu, chiều trên bản Thượng, sông nước Hậu Giang, đồng lúa Long Xuyên, kinh Ва-Thê, kinh Cái Sắn, núi Bà Đen, cồn Phụng của ông Đạo Dừa, quê hương của nhà bác học Trương Vĩnh Kư, lăng Vơ Tánh, Ngô Tùng Châu, lầu ông Hoàng – nơi an nghỉ cuối cùng của Hàn Mặc Tử, chỗ dấy nghiệp của Quang Trung Đại Đế, những miền thùy dương cát trắng lơi lả bóng dừa, những giọng hát câu ḥ của ba miền đất nước mến yêu, những món ăn độc đáo tuyệt vời, những t́nh tự dân tộc ngọt ngào say đắm…

 

Bây giờ, c̣n đâu những h́nh bóng cố hương tŕu mến? Huế, Nha Trang, Đà Lạt, Cần Thơ, Cà Mau, Phú Quốc đă xa tầm tay với mất rồi. Phải chăng những chốn cũ bỏ tôi hay bởi chính tôi không ǵn giữ nên mất mát dấu yêu bảo vật?

 

Để đến hôm nay làm thân mất nước, đất khách lêu bêu ôm mối nhục ngậm hờn…

 

Giống như phần đông mọi người, tôi tin rằng mỗi người có một định mệnh. Định mệnh ấy có thể so sánh tựa cái sự vụ lệnh hoặc nghị định, trong đó đánh máy sẵn tên tuổi, số quân, nơi tùng sự, nơi đáo nhận nhiệm sở mới. Một khi giấy tờ đă kư rồi th́ ta cứ thế mà thi hành. Cụ thể như thế. Nhưng thực tế, cuộc đời ta đôi khi hoặc lắm lúc đổi thay do chính ta lèo lái với ư hướng tốt đi lên, th́ lời bàn về định mệnh lại có lối thoát để bảo rằng “xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều” để chứng minh cho cái thiện tâm cũng cảm được ư trời.

 

Cái sự vụ lệnh hoặc nghị định của định mệnh đời ta có điều hơi khác là nó không nằm trong hồ sơ Tổng Nha Công Vụ, không có sẵn trong sở làm hoặc trao tận tay ta mỗi khi mới ra đời. Giấy tờ ấy nằm ở đâu, ta không biết nữa. Chỉ khi nào ứng nghiệm mới thấy đó là số phần dành cho riêng ta, không làm sao khác hơn được. Và như vậy là ta phải chấp nhận, coi như định mệnh đă an bài…

 

Hồi mới sinh ra đời, tôi đă được ông nội lấy cho lá số tử vi, tuổi Tuất, dương nam, thủy nhị cục, tuần triệt đóng ở cung tài. Các cung khác như mệnh, thân, bào, phối, tử, ách, di, nô, quan, điền, phúc chả có cung nào đẹp. Các “sao” chạy loạn cào cào, thiếu hụt lung tung. Tôi chỉ c̣n nhớ được hai câu thơ kết luận:

 

“Số này kể cũng thông minh

Để cho bia đá lấp h́nh dị nhân…”

 

Thuở ấu thơ, tôi có cái thông minh để ăn gian nói dối, trốn học, trốn nhà, dối thày, lừa bạn. Lớn lên học hành tôi cùng cái thông minh để cóp bài, nịnh nọt mấy thằng ngồi cạnh để nó cho chép văn chương, toán lư hoá. Khi vào lính, tôi áp dụng cái thông minh để trốn tập họp, điểm danh, chào cờ, canh gác, tuần tiễu, kiếm chác loanh quanh. Lúc về dân sự, tôi mang cái thông minh chạy chọt cấp trên, luồn lụy để được thường xuyên ở Saigon, làm ăn rỉ rả.

 

Quả nhiên là tôi thông minh, nếu không làm sao sống phây phây giữa chợ đời. C̣n như cái câu “để cho bia đá vân vân” th́ tôi đành chịu, không hiểu nổi cái ǵ là “bia đá”, thế nào là “dị nhân” nên cứ canh cánh bên ḷng niềm riêng khôn tả.

 

Kịp đến khi làm Phủ Thủ Tướng, sớm tối hầu cận đại nhân, đôi lúc tôi cũng cảm thấy như chính ḿnh là một ông lớn của trào đ́nh. Chả thế mà đi tới đâu cũng tiền hô hậu ủng, tiệc tùng đăi đằng long trọng, các cấp địa phương răm rắp nghe theo. Măi sau, t́nh cờ đọc chuyện anh đánh xe ngựa cho quan tể tướng mới vỡ lẽ thiên hạ ngả nón nghiêng ḿnh khi xe anh đi qua là họ chào ngài tể tướng chứ có ai thèm đếm xỉa ǵ đến anh phu xe vênh vang tự đắc, tôi mới vỡ mộng thiên đường quyền quư công danh. Nhưng mà ḷng riêng vẫn cứ chập chờn vinh hoa ảo ảnh.

 

Vào thời tôi, chiến tranh bom đạn tùm lum, quê hương tả tơi rách nát, và ḷng người cũng ly tán hăi hùng.

 

Thiên hạ chả biết tin vào ai, mới bèn đi hỏi thăm tương lai, định mạng ḿnh qua các nhà bói toán, tử vi, tướng học. Nên như các nhà chuyên môn coi chỉ tay, bài tây, bói dịch, địa lư… được tôn sùng như những bậc thày, như những người nắm vận mệnh quốc gia.

 

Tôi là kẻ suốt đời cái ǵ cũng bán tín bán nghi, nghi nghi ngờ ngờ, không bao giờ có ḷng tin vững chắc, thấy người ta đi ḍ hỏi tương lai, tôi cũng tập tành bắt chước xem số kiếp ḿnh như thế nào. Nếu các thày xem đoán trúng phóc quá khứ hiện tại, ắt hẳn đoán tương lai là đúng. Nghĩ như thế, tôi bắt đầu bước vào thế giới huyền bí của trăng sao, của tướng pháp chỉ tay, của địa lư nhân văn, của cơ man là mênh mông kỳ ảo…

 

Nhớ hồi trước khi đi Thủ Đức, tôi lại chợ Phú Nhuận leo lên gác lửng Cô Ba nhờ xem một quẻ bài tây xem chuyến này có phải ca bài “Ta đi ṭng quân” không? Bà thày coi bài, quả quyết rằng tôi có số làm quan, phen này đi lính là:

 

Cá to đâu chịu ở ng̣i

Người khôn đâu chịu ở nơi hang cùng…

 

Tôi đă rầu rĩ muốn chết, lại nghe thơ văn như thế, lấy làm buồn thảm lắm. Cũng đành trôi theo định mệnh. Quả nhiên lên quan, tương lai lấp ló cuối nẻo đường hầm. Bi giờ, thử vài keo nữa xem tương lai nó đi về đâu. May mắn, tôi quen với một ông bạn già có hơn 30 năm kinh nghiệm tử vi, coi tôi như em út nên đọc kỹ lá số, coi lại giờ sanh, ngày sanh cho thiệt đúng với h́nh dạng, rồi phán ngay rằng cái số tôi là số đang lên chứ đấy chẳng phải vừa đâu. Để tái phối kiếm và lượng giá các tài đoán số, ông bạn già này lôi tôi đi tới một số thày khác nhờ coi dùm xem chú em nó lên tới đâu.

 

Thoạt tiên, chúng tôi mon men lại tư gia của cụ Diễn ở đường Hiền Vương, khu Đa-Kao. Muốn gặp cụ hơi khó, có khi chờ cả tháng, có khi được hẹn, ngong ngóng mấy tiếng đồng hồ chầu chực cụ mới tiếp. Khách khứa của cụ từ hàng b́nh dân tới hạng cực kỳ cao sang quyền quư. Lần tôi được diện kiến, cụ nh́n dung nhan mùa hạ vài phút rồi phán rằng số tôi mọi sự b́nh thường. Chỉ có vậy thôi. Tôi đâm ra thất vọng. Tôi cứ tưởng rằng cụ sẽ nói như nước chảy hoa trôi, ban cho tôi dăm bảy điều vàng ngọc để làm hành trang mở hội rồng mây, ai ngờ cụ lững lờ mấy câu rồi tiếp khách khác đang chờ sẵn xe hơi ngoài ngơ thỉnh cụ đi Vũng Tàu.

 

Chúng tôi có ghé thày bói Kim ở khu Chi Lăng, Phú Nhuận. Thày Minh Lộc, thày Ích hẻm Calmette, vị nào cũng nói những điểm khác nhau về tương lai đời tôi, tựu trung là khấm khớ, trên trung b́nh.

 

Đến thày coi mạch Thái Tố đường Cao Thắng, ông này có vẻ độc đáo. Thày bắt mạch, c̣n tay kia cầm bút vẽ ngoằn ngoèo trên một trang giấy, tương tự ghi tốc kư, xong thày ngắm nghía tướng mạo tôi, ngó tờ tốc kư một lát, nhỏ nhẹ bảo tôi coi chừng có cái đại tang!

 

Hồi đó là cuối năm ta, tôi nghe mà đâm ra ân hận. Làm quái ǵ phải coi bói toán lôi thôi để vừa mất tiền, vừa bị nghe rủa. Tôi ra về, đâm hận ông thày Thái Tố.

 

Qua năm cũ, không có chi xảy ra, tôi lấy làm mừng và định bụng từ nay cạch bói toán. Đùng một phát, đầu năm ta, tin từ Bắc đánh vào báo tin má tôi qua đời vào cuối năm cũ. Tôi được tin rất là… mừng cho má tôi đă thoát cảnh địa ngục trần gian Cộng Sản. Cụ đi như thế là hơi trễ, nhưng cũng c̣n may mắn hơn nhiều cụ khác. Phần riêng, nhớ lại ông thày mạch Thái Tố phán quyết năm ngoái đâm ra hăi tài ông ấy quá. Không tin cũng phải tin!

 

Thế là tôi tiếp tục theo ông bạn già lên mạn Thủ Đức Biên Ḥa, tới cái đ́nh làng xa lộ coi bói. Nghe danh ông thày này như sóng cồn, từng coi cho nhiều cấp lớn chánh quyền, mỗi khi thay đổi chính phủ nườm nượp ông to bà lớn đáp xe Huê- Kỳ đến nhờ thày coi giùm hậu vận. Thày bảo sao cứ у boong mà làm vậy là trúng phóc. Đến lượt tôi, thày cũng thắp nhang khấn vái cùng với tiền đặt quẻ, xong gieo quẻ, sờ soạng mươi giây, ngẩng đầu lên trần, lâm râm vài câu rồi hỏi rằng:

 

– Ông đây không cao lắm, mặt tṛn, da trắng, mày thưa, có phải vậy chăng?

 

Tôi đáp ngay:

 

– Dạ, phải.

 

Thày tiếp:

 

– Ông này có cái lạ là không đi thi cử ǵ mà lại nhiều bằng cấp…

 

Tôi đáp:

 

– Dạ không, tôi không có bằng cấp ǵ cả.

 

Thày quả quyết:

 

– Nhất định có, thánh dạy thế chứ tôi đâu có nói sàm. Ông nghĩ coi xem có thi cái ǵ trong đời không?

 

À, tôi nhớ ra rồi. Cái hồi đi lính, tôi có nhờ thằng bạn bên quân xa làm cho cái bằng lái xe giả, ba con dấu tức là lái từ xe jeep, xe cam-nhông, đến xe hàng chở hành khách. Rồi sau đó tôi chạy được cái bằng thực có hai con dấu. Đến khi giải ngũ, tôi đổi bằng nhà binh lấy bằng dân sự hai con dấu. Thế là tôi có dăm bảy cái bằng ấy chứ! Tôi chịu thày, bèn đáp:

 

– Dạ, có ạ. Nhưng toàn bằng lái xe không hà!

 

Thày cười:

 

– Th́ bằng ǵ mà chả là bằng!

 

Thày đoán tương lai tôi có chiều thay đổi, đi nhiệm sở khác, làm lớn hơn chỗ cũ, sáng sủa lắm…

 

Quả nhiên, tôi găi đầu ṿ tai, tả oán với ông Đổng-lư, được ngài ưng thuận. Chờ có hai ông đốc sự mới ra ḷ về Phủ Thủ Tướng là tôi nhẩy tót qua Ngân Hàng, đặc trách báo chí và giao tế, thân cận với ông Tổng Giám Đốc Nguyễn Đăng Hải. C̣n ông bạn già tử vi của tôi chính là cụ chánh văn pḥng Nguyễn Trọng Liêm. Tôi c̣n được phong làm phụ tá CVP tạm thay quyền mỗi khi cụ bận công tác ngoài nhiệm sở.

 

Với bằng ấy chức tước, lại là đệ tử của xếp lớn, tôi cảm thấy ḿnh cũng lớn vậy. Cụ CVP lại dẫn tôi vào Chợ Lớn, tới con đường có nhiều máy dệt tay, rẽ vào hẻm, leo lên độ 20 bậc thang đến một dăy nhà lầu, dừng chân trước cửa then sắt của một thày tướng số lừng danh: Đó là cụ Fây- Fây.

 

Giang sơn của cụ trước kia ở ngoài Bắc là gần 100 chiếc nhà, cụ làm thầu khoán, tiền bạc như nước. Bây giờ loạn lạc vào Nam, cơ đồ c̣n lại một gian gác chia đôi, nửa ngoài làm pḥng khách, ngăn trong làm pḥng ăn, pḥng nghỉ. Cụ ông cụ bà ở đây một ḿnh, các cháu con đều ra ở riêng. Cụ Fây-Fây (gọi tắt là cụ Fây) có tướng lớn như voi, tiếng nói ầm ầm như sấm, lúc nào cũng tươi tỉnh đùa vui.

 

Tôi ngồi trên chiếc ghế mây có tựa, quay mặt vào phía trong. Khi tiếp khách, cụ luôn luôn để khách ngồi nghỉ một lát cho sắc diện b́nh thường rồi mới nhập đề:

 

– Mời tiên sinh ngồi sang ghế kia, nh́n ra phía ngoài cho có ánh sáng rơ ràng để tôi dễ coi diện mạo.

 

Tôi vâng lời chuyển ghế. Cụ Fây ngắm nghía tôi, sờ đầu, nắn sọ, bóp vai, xong bảo tôi:

 

– Tiên sinh đứng dậy, đi vài bước cho tôi xem…

 

Tôi ngượng ngùng bước đi vài bước, xong trở về vị trí cũ an tọa. Cụ pha trà tàu, mời mỗi người một ly trà trong sương sớm cho ấm bụng, rồi phán:

 

– Tôi nói thật, tiên sinh có quư tướng. Đầu tṛn như đầu cọp, đôi mắt nhân từ, miệng tươi, tiếng nói thanh tao, thân h́nh vững chắc, dáng đi vững vàng, thần khí điều ḥa, cái tâm lúc nào cũng b́nh an, tư tưởng cầu tiến, tánh t́nh nhu ḥa điềm đạm. Bằng ấy thứ nó hiện trong tướng mệnh, thử hỏi làm sao tiên sinh không làm lớn được? Thế tiên sinh có gia đ́nh chưa nào để tôi làm mối cho, hà hà!

 

Tôi lí nhí thưa:

 

– Bẩm cụ, con có gia đ́nh rồi ạ! C̣n như cái điều cụ đoán cho con, con nghĩ rằng không được như thế. Vóc dáng con lùn t́, nhát như thỏ đế, hay sợ hăi chốn cao sang, làm sao con khá được?

 

Cụ ngắt lời cười khà khà mà bảo:

 

– Theo tướng số, con người ta có hạng ngũ tràng, ngũ lộ, ngũ tiểu, ngũ đoản. Tiên sinh thuộc hạng ngũ đoản. Đầu ngắn, mặt ngắn, thân ngắn, tay, chân ngắn. Vậy là tốt lắm chứ!

 

Rồi cụ nói tiếp:

 

– C̣n như nhút nhát hoặc anh hùng cũng tùy tâm, tùy thời. Có kẻ làm vẻ hèn mọn, nhút nhát như Hàn Tín khi chưa gặp thời, phải luồn trôn thằng bán thịt ngoài chợ Trương Minh Giảng th́ sao? Mà về sau lừng lẫy chọc trời khuấy nước. Lại có kẻ nom ra vẻ anh hùng mà khi vào việc trốn như trạch, nhát như cáy th́ đó là “anh hùng rơm, ta cho mối lửa mất cơn anh hùng…”

 

Tiên sinh như cọp rừng thiêng, lúc này dấu nanh cụp vuốt chờ thời. Chứ lúc thời cơ đến, tiên sinh đâu thua ǵ… Hàn Tín!

 

Nói xong, cụ lại cười vang, rung rinh cả chén trà trong sương sớm.

 

Tôi đâm ra bẽn lẽn ngại ngùng, bán tín bán nghi. Chẳng lẽ “tứ thập nhi bất hoặc” mà ḿnh vẫn chưa hiểu ḿnh sao? Trong bụng c̣n đang phân vân th́ cụ Fây phán tiếp:

 

– Số tiên sinh là số làm thủ tướng đấy nhé. Để lúc nào tôi giới thiệu tiên sinh với bà Tổng Thống…

 

Tới đây th́ tôi thực t́nh hăi, v́ bởi tam tứ ngũ đại nhà tôi, chưa có ai đi lính mà lên tới đội, mà học hành th́ chả có ai đậu nổi cái bằng sơ học yếu lược, mấy đời làm thợ làm công. Đến đời tôi được như thế này là mả táng hàm rồng rồi, đâu dám mơ ước cao xa đến thế!

 

Giá mà cụ bảo tôi có thể làm giám đốc, chánh sở họa may c̣n dám tin, chứ cụ bảo tôi số làm thủ tướng th́ là chuyện đội đá vá trời, không tưởng…

 

Ra về, tôi nghĩ ngợi miên man về cái số tử vi của ông nội để lại, biết đâu “bia đá lại chẳng bay đi cho khác để cho h́nh dị nhân” lộ ra ăn chơi vung vít với đời, khi lên tay kiếm tay cờ, cờ đến tay ai người ấy phất!

 

Tôi mà phất, hẳn đẹp mắt hơn nhiều anh khác.

 

Về nhà, không nói cho ai biết, tôi ra sân bước qua bước lại, bước tới bước lui xem có phải quả nhiên ḿnh có dáng đi lên quư phái hay không?

 

Mụ vợ tôi thấy giữa trưa nắng chang chang lại có một tên khùng mặc quần đùi áo may-ô phơi nắng ngoài sân th́ tức cười lắm, bèn chỉ thị rằng:

 

– Này, tên khờ, vào ru con ngủ đi cho người ta rửa bát. Hay muốn rửa bát th́ xuống bếp làm đi, gần hết ngày rồi. Ai hành hạ ǵ mà đứng nắng như thằng điên vậy?

 

Mụ ấy đâu biết rằng tôi trên đường mây đang thênh thang mở hội, nay mai thủ tướng mấy hồi…

 

Sau, tôi có dẫn bạn bè lại nhờ cụ Fây coi dùm tướng số, mấy đứa bạn tôi đều được cụ khen tướng tốt, và vài đứa cũng có số… làm thủ tướng như tôi! Từ đó suy đi, tôi nghĩ ít ra nước ta có dăm ngàn hiền tài chuẩn bị làm thủ tướng, dăm chục vị ái quốc chờ đợi lănh đạo quốc gia!

 

Phong trào coi tử vi tướng số bói toán tại nước tôi đă một thời hoạt động mạnh mẽ. H́nh như khi người ta không biết tin tưởng vào đâu th́ nơi các nhà tiên đoán vận mệnh là chỗ tốt nhất để nhờ cố vấn lănh đạo.

 

Có kẻ đi buôn coi ngày tháng mở hàng lấy may, làm ăn nhất bản vạn lợi. Có người đi xa coi ngày tháng xuất hành. Có thờ có thiêng, có kiêng có lành. Những điều đó xét không nguy hại ǵ. Nhưng mà lại có những vị tướng tá, các cấp chỉ huy lớn, các nhà lănh đạo, cầm vận mệnh mấy chục triệu dân mà cũng coi bói, coi tử vi để lựa ngày hành quân, việc cửa chuyện nhà, chuyện đại sự cũng nhờ thày chỉ đường mách lối th́ thực là mạt vận. Đất nước có tiêu tùng c̣n trách được ai?

 

Hay là lại đổ thừa như tôi, rằng “định mệnh đă an bài”?

 

 

(Mời đọc tiếp Phần 3/4)

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính