Câu thơ định mệnh

 

Hạo Nhiên Nguyễn Tấn Ích

 

 

Thanh Cẩm nóng ruột đợi chờ tin tức chồng suốt cả tháng trời. Nàng hy vọng Thắng đă được tàu hải quân di tản vào Sài G̣n. Nhưng sau ngày 30 tháng Tư, năm 75, bất ngờ Cẩm nhận được thư của Thắng báo tin hiện giờ chàng đang ở trại tập trung F7A. Nàng vừa mừng vừa lo. Mừng là chồng c̣n sống, lo là không biết Thắng có chịu đựng nổi những tháng ngày trong lao lư của cộng sản không.


Ngày mới cưới nhau, Thanh Cẩm là giáo viên trường trung học đệ nhất cấp. Thắng
, chồng nàng c̣n mang lon thiếu úy, phục vụ trong đơn vị Trinh-sát thuộc sư đoàn 2BB. Căn nhà trong khu cư xá sĩ quan sư đoàn là tổ ấm của đôi vợ chồng son.

 

Ngày ngày Thanh Cẩm đi dạy tại một ngôi trường ngoài thị trấn. Trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt tại miền đất đầy sôi động nầy, Cẩm không lúc nào khỏi phập phồng lo sợ trong mỗi đợt chồng cùng toán viễn thám nhảy trực thăng trên các mật khu của VC tận rừng sâu.


 Những phút giây êm đềm hạnh phúc bên nhau vẫn chen vào niềm khắc khoải của bất trắc, chia ly. Sinh mạng của người chiến sĩ trong ngành viễn thám mong manh trên đường tơ kẽ tóc. Không chết v́ đạn quân thù, cũng có thể mất mạng v́ bom và pháo của phe ta thả xuống nơi trốn quân của địch
khi bị lệch tọa độ, và rất dễ bỏ xác trên rừng v́ đói khát lâu ngày do trực thăng cứu vớt không t́m ra điểm đứng. 


T́nh yêu của hai người đến với nhau như một tiếng sét định mệnh. Họ quen nhau trong ngày Quân lực 19 tháng 6. Thắng là Chiến sĩ Xuất sắc, Thanh Cẩm là cô giáo hướng dẫn toán nữ sinh choàng ṿng hoa. Ở đó, họ gặp nhau, cảm nhau rồi yêu nhau. T́nh yêu ào ạt như con nước vỡ bờ. Cứ thế mà buông theo ḍng. Dẫu ghềnh thác hiểm nghèo hay gió dập sóng dồi giữa đại dương mênh mông, họ sẵn sàng đón nhận.                                


Cẩm nhớ có lần, trước giờ lên đường đi công tác, Thắng biết vợ đang lo âu, chàng ôm nàng trong ṿng tay, rồi nhắc lại câu nói của Victor Hugo: “Khi t́nh yêu ḥa tan hai hữu thể thành nhất thể thần thánh và thiêng liêng th́ bí quyết của cuộc sống đă được bày tỏ cho họ. Khi ấy họ chỉ c̣n là hai số hạng của cùng một số kiếp, hai cánh của một thiên thần. Yêu đương là bay vút lên cao.”                                                             

 

Qua mấy ngày chờ đợi, Thắng vẫn chưa về. Nàng nôn nóng liên lạc với hậu cứ đại đội. Được biết toán viễn thám bị địch tấn công, phải sơ tán thất lạc giữa đỉnh Trường Sơn.

 

Suốt mười ngày mất ăn mất ngủ trong lúc nàng đang mang thai đứa con đầu ḷng. Cẩm chưa phải là con chiên nhưng nàng đă đến Thánh đường cầu nguyện xin Chúa Thánh Linh quan pḥng đến chồng nàng. Mười ngày đó thật hăi hùng, nỗi ám ảnh của mất mát và góa bụa như đè nặng trên từng phân da thịt nàng. Và đúng ngày thứ mười một, Thắng đă được trực thăng bốc về cùng với cả toán quân.

 

* * *

 

Khi bốn quận miền núi của tỉnh QN hoàn toàn triệt thoái, các sĩ quan được khuyến khích cho gia đ́nh di tản trước vào Sài G̣n. Vợ Thắng nhất quyết không đi, dẫu thế nào nàng cũng không rời xa chồng. Tuy nhiên, để cho Thắng an tâm chiến đấu, Cẩm tạm thời mang hai con về ở với gia đ́nh cha mẹ ruột tại thị trấn Bàu Giang.

 

Tài sản cuối cùng của mẹ con Thanh Cẩm là lương tháng Ba của chồng cộng với lương giáo viên của nàng và một két sữa đặc quân tiếp vụ doThắng mang về cho đứa con trai út mới sinh được 4 tháng.       


Nhận được thư của Thắng, Cẩm cấp tốc mang một ít thực phẩm đi thăm chồng. Lần gặp mặt chồng đầu tiên trong cảnh tù đày, tim nàng quặn thắt. Thân thể Thắng tiều tụy, xanh xao trong bộ áo quần tù nhàu nát.
Vừa trông thấy Thắng,Thanh Cẩm nhào đến định ôm ấy chồng , chợt tiếng quát của người cán bộ: “Đứng lại, cách ly ra”. Nàng khựng lại rồi ôm mặt khóc tức tưởi.

 

Mười lăm phút đối diện với chồng là mười lăm phút ngăn cách đau ḷng! Vợ chồng không nói được ǵ với nhau trước thái độ lạnh lùng cuả tên bộ đội.


Thế là hết, niềm hy vọng cuối cùng tan biến. Thanh Cẩm chuẩn bị bước vào ngả rẽ cuộc đời mới, một cuộc đời mà con người bị lột trần trụi từ vật chất đến tinh thần.

 

Số tiền dành dụm đến nay đă cạn. Nàng đành phải bán chiếc xe Honda của vợ chồng sắm được, để có tiền xoay xở nuôi con qua ngày tháng.     


Thanh Cẩm nghe lời khuyên của bạn học cũ bỏ ra nửa số tiền bán xe theo chân bạn vào Sài g̣n mua thuốc hút ngoại nhập về bỏ mối cho đám con buôn cánh miền Bắc. Đi trót lọt được vài chuyến. Tiền lời kiếm được đủ mua thức ăn cho con, sắm thức ăn khô và thuốc men cho chồng. Qua chuyến thứ ba nàng bị thuế vụ hốt sạch, đi đứt nửa số tiền vốn. Cùng trong chuyến xe đó cũng có mấy người buôn thuốc hút, thuốc tây nhưng được tài xế, tài phụ cất giấu nên thuế vụ không phát giác được.


Như chạy theo một canh bạc, nàng đâm liều, dùng số tiền vốn c̣n lại đi tiếp, may ra gỡ gạc được phần nào chăng!

 

Sắc đẹp của người thiếu phụ hai con, lẫn tính nết đoan trang của một cô giáo, Thanh Cẩm là điểm sáng trong đám con buôn. Người tài xế của chuyến xe tải đă ngất ngây trước hấp lực nhan sắc nơn nà của một phu nhân quư phái, ông ta t́nh nguyện cất giấu hàng hóa của nàng vào một nơi an toàn nhất. Không lạ ǵ những thủ đoạn chài mồi tán gái, Cẩm từ khước thẳng thừng đề nghị của tài xế.

 Đă có bao người phụ nữ đầy nhân cách cũng lâm vào hoàn cảnh như nàng, nhưng v́ nhẹ dạ, thiếu cảnh giác nên đă vô t́nh phá đổ hạnh phúc gia đ́nh và gây tai tiếng trong giới con buôn của giai đoạn cực kỳ bạo hành của lực lượng công an, thuế vụ, kiểm lâm.

 

Một chuyến hàng cất giấu được trót lọt là phải mang ơn nghĩa, khi ơn nghĩa mỗi ngày mỗi nặng nợ, người phụ nữ lấy ǵ để đền đáp? Và t́nh cảm sẽ bắt đầu nảy nở từ món nợ ơn nghĩa đó. Cái lưới t́nh đă được bủa vây và đối tượng dễ dàng sa lưới.           


Lần từ chối sự giúp đỡ của tài xế, Cẩm không ngờ đó là chuyến đi buôn cuối cùng trong đời nàng. Thuế vụ đă tóm gọn thùng hàng của nàng tại trạm kiểm soát G̣ Dầu Hạ, thế là trắng tay! Về nhà, Cẩm ôm hai con vào ḷng, khóc suốt đêm trường.

 

 Đă thế, chính quyền sở tại c̣n không để yên, họ cưỡng bức nàng phải đi Kinh tế mới, với lư do mẹ con nàng không có hộ khẩu chính thức tại địa phương và gia đ́nh nàng thuộc diện tham gia chế độ cũ, chồng đang học tập cải tạo.

 

Bối rối và lo âu trước lệnh đi Kinh tế mới, Cẩm là phận nữ nhi, chân yếu tay mềm lại thêm hai con c̣n bé bỏng, một gia đ́nh không có lao động chính làm sao đủ sức khai phá vùng đất mới đầy hiểm nguy và bất trắc. Thanh Cẩm dự tính ở lỳ, muốn ra sao th́ ra. Nhưng trước t́nh huống khó xử nầy, nàng phải gặp chồng để lấy ư kiến hầu có chung một quyết định hợp lư hơn. Bởi hành động ù lỳ, không tuân theo luật pháp, chúng sẽ ghép tội gia đ́nh chống đảng và nhà nước sẽ có ảnh hưởng đến thời gian cải tạo của Thắng. 


Thắng bị giam ở trại tù Sườn Giữa ở tận vùng Thượng Đức nằm sâu giữa rừng già. Mỗi lần đi thăm nuôi chồng con, các bà các cô phải chịu biết bao là vất vả gian nan. Đơn xin ra ngoài tỉnh phải được cấp huyện cứu xét. Kẻ may mắn phải mất vài ba ngày, người xui xẻo, lắm khi phải chờ cả tuần lễ mới được cấp giấy phép.


Dự định đi thăm chồng vào ngày chúa nhật, Thanh Cẩm phải viết sẵn lá đơn ngay trong đêm thứ Tư. Sáng sớm thứ Năm đến nhà ông tổ trưởng dân phố xin chữ kư, nếu đến trễ, gặp cử cà-phê buổi sáng nàng phải chạy đến quán ăn Hợp tác xă thương nghiệp. Khi đă có chữ kư của tổ trưởng dân phố rồi phải xăn quần lội bộ theo đường tắt băng qua mấy con lạch. Bên kia cánh đồng là nhà ông chủ tịch Hợp Tác Xă. Cẩm cố xin cho được chữ kư, con dấu và lời đề nghị không trở ngại của phần hành nông nghiệp. Qua cái truông đó dù phải lội nước, lội bùn nhưng ít khi nào gặp khó khăn.


Tiếp theo là giai đoạn nhức nhối nhất đối với Thanh Cẩm là phải đối mặt tên Đỗ Ngạnh, công an trưởng thị trấn.

 

Ư kiến trong tờ đơn, không lúc nào hắn quên ghi nén nót ḍng chữ: “Chồng y thị là một sĩ quan ngụy đă từng gây nợ máu. Gia đ́nh y thị thuộc loại cường hào ác bá, đề nghị cấp trên nghiên cứu”. Đối với những tờ đơn khác của những người có kèm theo bao thuốc cán hoặc nụ cười đưa t́nh cùng lời tâng bốc th́ hắn chỉ ghi vỏn vẹn câu: “Đề nghị cấp trên giải quyết”.

 

 Vào giờ làm việc buổi chiều, Thanh Cẩm ăn mặc tươm tất đến pḥng công an thị trấn. Nàng, lúc nào cũng thể hiện tư chất “giấy rách phải giữ lấy lề”. Trước mặt Đỗ Ngạnh, Thanh Cẩm luôn luôn tỏ ra phong thái uy nghi của con cháu ḍng họ Nguyễn đă tiếng tăm mấy đời trên miền đất tả ngạn sông Giang nầy. Từ ngoài cổng cơ quan, Cẩm thấy hắn nhe hàm răng đầy nhựa thuốc cợt nhả với người con gái buôn hàng chuyến, khi trông thấy nàng, hắn vội nghiêm nét mặt lại. Cô gái cáo từ ra về. Thanh Cẩm đặt lá đơn trên bàn nói:

- Tôi làm đơn xin phép thứ Bảy nầy đến trại cải tạo thăm chồng tôi.             

 

Hắn nh́n Cẩm với ánh mắt soi mói, hỏi:

- Đúng thời hạn ấn định ba tháng chưa?

- Vâng, đủ rồi. Đợt trước tôi đi vào ngày mồng một tháng mười hai.                   

 

Hắn cúi nh́n vào tờ đơn, rồi nh́n vào cuốn lịch đặt trên bàn làm việc đưa tay lật qua lật lại mấy tờ lịch. Hắn vừa cười khẩy vừa cầm cây bút khoanh vào phần ngày tháng của Cẩm ghi trong tờ đơn:

 

- Chị quên rằng tháng hai chỉ có 28 ngày. Chẳng lẽ cô giáo của chế độ Mỹ Ngụy lại không biết đến điều tối thiểu nầy sao. Đơn xin đi vào ngày 1 tháng 3 như vậy chưa đủ 90 ngày làm sao tôi dám chứng đơn chuyển lên trên cứu xét.

 

Nghe lời mỉa mai của hắn, cơn giận bốc lên khiến Thanh Cẩm nghẹn ứ cổ, nhưng nàng cố ḱm chế, trấn tĩnh nói:

- Trại ấn định cứ 3 tháng một lần, thân nhân được phép đến trại thăm nuôi tù. Tôi chưa bao giờ nghe cái thời gian hạn định 90 ngày quái đản đó.

 

- Chưa nghe, bây giờ tôi nói cho nghe. Đảng đă nói là trước sau như một. Chị mang đơn về chữa lại ngày tháng cho đúng quy định.

 

Nếu không thương chồng, v́ con, nàng dám xé lá đơn ném vào mặt hắn rồi ra về cho hả cơn bực tức.


Thế là chuyến đi thăm nuôi chồng của Thanh Cẩm phải chậm lại một tuần lễ.  


* * *

 

Trời vào Đông, thời tiết chuyển mùa bắt đầu mang khí lạnh cắt da đến với khu rừng già ma thiêng nước độc nầy. Buổi sáng mây phủ đen kịt bầu trời. Cơn mưa bắt đầu đổ xuống. Nước từ mấy ngọn đồi chung quanh chảy như thác, chẳng mấy chốc ngập trắng xóa dăy ruộng mạ nằm bên ngoài ṿng rào của trại tù. Gió thốc làm nghiêng ngă cây cối, hú lên từng cơn nghe buồn năo nuột. Chợt một hồi ba tiếng kẻng vang lên báo hiệu giờ tù nhân xuất trại đi lao động. Trong nỗi chán chường khởi đầu một ngày làm việc khổ sai, Trần Đ́nh Thắng đọc hai câu thơ của Cao Bá Quát:

 

“Ba hồi trống giục mồ cha kiếp,

Một nhát gươm đưa bỏ mẹ đời!”. 


 Thế rồi, hai câu thơ ấy “bay” đến tai cán bộ quản giáo đội. Thắng bị tra vấn trong giờ lao động ngay nơi đang làm việc. Chiều về phải viết tờ tự kiểm. Tối hôm sau cả đội họp để phê b́nh xây dựng Thắng. Chúng gán ghép anh đọc thơ phản động. Thắng cương quyết bác bỏ luận điệu ấy. Anh lư luận rằng:

“Văn học xă hội chủ nghĩa đă ca ngợi Cao Bá Quát như một nhà cách mạng chống cường hào ác bá trong thời phong kiến. Ông có tư tưởng giải phóng giai cấp vô sản... Hai câu thơ ấy đă thể hiện tinh thần khí khái của bậc nho học trước khi lên đoạn đầu đài.

 

Chẳng lẽ cải tạo viên không được đọc thơ của những người mà Cách mạng đă chọn lọc, đánh giá và xếp họ vào thành phần yêu nước?! Ví dụ bốn câu thơ sau đây:                            

“... Nước mắt máu mồ hôi

 Đong hàng bát hàng bát

 Bán đổi lấy cơm ôi

Nhặt từng hạt từng hạt...!”  

 

Có lẽ nào cán bộ ghép tội phản động cho bốn câu thơ đó khi người tù cải tạo đọc lên?”       

Quản giáo hỏi:

- Bốn câu thơ đó của ai?

- Trong bài “Bài ca Tháng Mười” đăng trong tập thơ Việt Bắc của ông Tố Hữu, thần tượng trong thi ca cách mạng đấy. Thắng mạnh dạn trả lời.

 

Tên quản giáo vặn hỏi:

- Tài liệu đó anh lấy ở đâu?

- Tôi đọc trong sách báo của cách mạng.

- Được, tôi sẽ cho người truy t́m bài đó. Tên Quản giáo ậm ừ rồi cho qua mục khác.


Cán bộ thay phiên nhau mổ xẻ, phân tích vấn đề suốt ba đêm liền mà Thắng vẫn không nhận lỗi. Một số đồng tù ngầm khuyến khích Thắng giữ vững lập trường. Số khác bất măn v́ quá mệt mỏi. Làm việc suốt ngày, tối c̣n phải ngồi nghe những bài giáo dục “xưa như trái đất” cứ nhai đi nhai lại của mấy tay cán bộ.

 

Ngày cuối tuần, vợ Thắng đến trại thăm chồng, ban giám thị không cho gặp. Chúng c̣n hăm dọa và khủng bố tinh thần của Thanh Cẩm:

“Chồng chị đọc thơ có mang tư tưởng phản động, có ư đồ nổi loạn chống chính quyền cách mạng, kể từ nay, cấm thân nhân tiếp tế cho tù phạm Trần Đ́nh Thắng. Thời gian cải tạo sẽ kéo dài. Chị đừng mong có ngày đoàn tụ”.

 

Cẩm quay về ḷng rối như tơ ṿ, không biết t́nh trạng thực hư của Thắng như thế nào. Từ ngày chồng vào tù, cứ ba tháng một lần, nàng cố gắng đi thăm nuôi chồng và nuôi hy vọng một ngày nào đó gia đ́nh sẽ được đoàn tụ.

 

Đọc thơ Cao Bá Quát mà bị ghép tội chống cách mạng thế sao? Hiện tại th́ đen tối, c̣n tương lai lại mờ mịt! Càng nghĩ đến chồng, đến con, Thanh Cẩm càng đau xót cho thân phận. Cuộc sống của mẹ con nàng rồi sẽ trôi nổi về đâu?

 

Trước cảnh núi rừng cheo leo hiểm trở, một thân đơn độc đi trên con đường vắng vẻ, chỉ nghe tiếng vượn hú, gió gào, bỗng dưng cơn sợ hăi ập đến, Thanh Cẩm hoàn toàn mất tự chủ, cả xe và người bị rớt xuống hố sâu.

 

Qua ngày hôm sau, người ta mới phát giác xác nàng nằm sóng soài bên chiếc xe đạp găy đôi. Mắt mũi, các ngón tay và ngón chân đă bị loài chuột rừng rúc rỉa, kiến bu đen ng̣m trên thân thể tím bầm. 


Phần Thắng trong những buổi tra vấn, nhất định không nhận lỗi và quyết bảo vệ lư lẽ của ḿnh
, rằng không ai có quyền nâng hàng quan điểm để kết tội một người tù đọc thơ đã được Bộ Giáo dục tuyển chọn đưa vào nền Văn học Cách Mạng của chính quyền Xã Hội Chủ Nghĩa”.


Để đánh gục tánh gan lỳ của Thắng, ban giám thị tập trung mũi dùi trừng trị. Trước tiên, chúng đưa Thắng vào pḥng kỷ luật, bắt viết kiểm điểm hết tờ này qua tờ khác, hết ngày nầy qua ngày khác. Tiêu chuẩn phần ăn bị cắt giảm. Cấm mọi sự tiếp xúc của bạn tù. Ai liên hệ với
Thắng là đồng lơa, âm mưu chống lại cách mang. Sự áp đảo tinh thần cực kỳ tàn độc cùng với cơn đói dày ṿ triền miên đă khiến cho Thắng kiệt sức, chàng đành cam chịu nhận có khuyết điểm.

 

Một cuộc họp toàn trại công bố tội trạng của Thắng như sau: “Có tư tưởng chống đối cách mạng. Mượn thơ Cao bá Quát để xúc phạm Đảng và nhà nước, ngoan cố ù lỳ không chịu nhận tội lỗi”, lĩnh phạt mười lăm ngày cùm hai chân trong pḥng kiên giam. Cắt bớt nửa tiêu chuẩn phần ăn hàng ngày.”   


Sau thời gian thi hành kỷ luật, Thắng được thả ra th́ nghe tin vợ chết v́ tai nạn rớt xuống đèo trong chuyến thăm nuôi vừa qua. Anh nằm liệt giường không ăn uống suốt ba ngày liền. Nửa đêm, mọi người đang yên giấc bỗng nghe tiếng gào “ta là vua” liên tục vang lên. Đó là tiếng la của Thắng. Anh thực sự nổi cơn điên từ đêm thứ ba. Sau hôm đó Thắng bị nhốt trong khu cách ly.

 

Ngày cũng như đêm anh ngồi trên sạp, mắt nh́n thao láo lên trần nhà, miệng lẩm bẩm như đang đối thoại với một kẻ vô h́nh. Đêm đêm, tiếng khóc rợn người cất lên từng chặp một. Có lúc Thắng thét lên hăi hùng: Cáo, cáo giết người, cứu tôi với! Có lúc nghe tiếng cười sằng sặc với giọng ngâm: Ba hồi trống giục mồ cha kiếp, Một nhát gươm đưa bỏ mẹ đời!. Rồi đang đêm nhiều người nghe được giọng ngâm ti tỉ: Nước mắt máu mồ hôi, Đong hàng bát hàng bát. Tiếp theo là tiếng khóc nỉ non, ai oán với giọng của một phụ nữ vang lên trong màn đêm u tịch. Tù nhân ngơ ngác trước hiện tượng lạ lùng. Chẳng lẽ hồn ma của Thanh Cẩm, vợ Thắng từ cơi âm hiện về nhập vào anh?


Ban giám thị quyết định đưa Thắng đến nhà thương trị bệnh. Từ đó, tù nhân không c̣n nghe tin tức ǵ về anh.

 

Bẵng đi thời gian, một hôm có tin loan truyền Trần Đ́nh Thắng đă treo cổ tự vẫn tại bệnh viện tâm thần!?

 

 

Hạo Nhiên Nguyễn Tấn Ích 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính