*Thánh Ca Vinh Danh*
THIÊN CHÚA Tình Yêu & Mẹ Maria Từ Ái    

 

 

 

“Hãy dùng những bài Thánh Vịnh, Thánh Thi và Thánh Ca do Thần Khí linh ứng mà đối đáp với nhau và ca tụng Chúa hết lòng anh em. Trong mọi hoàn cảnh và mọi sự hãy nhân danh Đức Kitô, Chúa chúng ta mà cảm tạ Thiên Chúa là Cha.”’

          (Ep.5: 19- 20)

 

Trong rừng Thánh Ca, biết bao bài ca tụng Thiên Chúa và Mẹ Maria bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau. Nào là Thánh Vịnh, Thánh Thi gồm những bài trích trong Sách Thánh Vịnh Cựu Ước hay những bài được các tu sĩ Đan Viện đọc trong các buổi kinh sáng, trưa, chiều, tối- gọi là Kinh Thần Vụ-

 

Những  bài Thánh Ca huyền nhiệm giới thiệu sau đây lấy nguồn hứng từ Thánh Kinh- cũng gọi là Thánh Ca Tin Mừng hay Thánh Ca Phúc Âm- Trong Tân Ước.

 

Người viết không phải là nhạc sĩ nên không am tường cấu trúc và giai điệu âm nhạc, nên chỉ trình bày về nguồn gốc và ý nghĩa, một số bài Thánh Ca tiêu biểu nổi tiếng. Với mục đích để cùng nhau cảm nghiệm hiệp thông với Giáo Hội, tăng thêm niềm tin yêu cảm tạ Thiên Chúa nhân lành và mẹ Maria từ ái.

 

* Cloria: Kinh Vinh Danh!

 

 

 

- Bài ca Thiên Thần chúc tụng Chúa Hài Đồng trong đêm Giáng Sinh diễn tả trong Phúc Âm Thánh Luca (Lc.4: 14)

 “Gloria in excelsis Deo,

Et in terra pax hominibus bonae voluntatis”

(Vinh danh Thiên Chúa trên trời,

Bình an dưới thế cho người thiện tâm)

 

Bài hát xuất xứ từ thế kỷ 4, là lời cầu nguyện ban sáng của các tu sĩ Dòng Benedict theo truyền thống Byzantine, ngày nay gọi là Chính Thống Giáo.

 

Kinh Gloria tôn vinh Thiên Chúa, luôn được dùng trong phần Tiền Tụng mở đầu nghi thức Thánh Lễ trong dịp Lễ Giáng Sinh- Phục sinh và các ngày Lễ trọng của Giáo Hội Công giáo.

 

Bắt nguồn từ các tu viện Benedict theo Gregorian Chant, các nhạc sư Bach- Mozart- Vivaldi  sáng tác 3 tấu khúc Gloria nổi tiếng.

 

Bản Thánh ca Gloria được dịch từ tiếng La-tinh sang Việt ngữ như sau:

‘Vinh danh Thiên Chúa trên trời,

Bình an dưới thế cho người thiện tâm.

Chúng con ca ngợi Chúa! Chúng con chúc tụng Chúa!  

Chúng con thờ lạy Chúa!  Chúng con tôn vinh Chúa!

Chúng con cảm tạ Chúa và vinh quang cao cả Chúa!

Lạy Chúa là Thiên Chúa, là vua trên trời, là Chúa Cha toàn năng.

Lạy Con Một Thiên Chúa, Chúa Giê-su Ki-tô.

Lạy Chúa là Thiên Chúa, là Chiên Thiên Chúa, là Con Một Đức Chúa Cha, Chúa xóa tội trần gian, xin nhậm lời chúng con cầu khẩn.

Chúa ngự bên hữu Đức Chúa Cha, xin thương xót chúng con!

Vì lạy Chúa Giê-su Ki-tô, chỉ có Chúa là Đấng Thánh, chỉ có Chúa là Chúa, chỉ có Chúa là Đấng Tối Cao, cùng Đức Chúa Thánh Thần trong vinh quang Đức Chúa Cha- Amen.’

 

- Tâm thành nhân thế xót thương,

Trên cao Thiên Chúa luôn thường giúp ta,

Bình an trần thế hoan ca,

Đón nhận hồng phúc bao la muôn đời,

Ăn năn xám hối người ơi!

Chúa Trời từ ái ban lời thứ tha.

 

 

* Magnificat: Hồn Tôi Tôn Vinh Chúa!

 

- Bài Thánh Ca cảm hứng theo câu truyện Đức Mẹ đi thăm bà Elisabeth.  Sau khi nghe lời Bà chị họ chúc mừng, Mẹ Maria đã cất tiếng ngợi ca Thiên Chúa:

 

“Hồn tôi tôn vinh Chúa,

Và thần trí tôi vui mừng vì Thiên Chúa, Đấng cứu chuộc tôi,

Vì Người đã đoái nhìn phận hèn tớ nữ của Người.

Này từ đây, mọi đời sẽ khen tôi có phúc.

Vì Đấng quyền năng đã làm cho tôi những điều cao cả.

Danh Người là Thánh!

Và lòng nhân nghĩa của Người, suốt đời nọ đến đời kia trên những kẻ kính sợ Người.

Người đã biểu dương sức mạnh cánh tay Người, làm cho tan tác lũ kiêu căng lòng trí.

Hạ kẻ quyền năng khỏi ngôi báu và suy tôn những ai khiêm nhường.

Đói khó Người cho no phỉ sự lành,

Giàu sang Người xua đuổi về không.

Người đã đáp cứu Israel tôi tớ Người, bởi nhớ lại tình nhân từ Người.

Như người đã phán với tổ tiên chúng ta, hứa cho Abraham và dòng dõi cho đến muôn đời."

       (Lc.1: 46- 55)

 

- Magnificat  là bài ca tuyệt vời biểu hiệu biến cố lịch sử cứu độ giữa Truyền tin và Giáng trần của Chúa Giêsu. Bài ca trở thành lời cầu nguyện của Giáo Hội nơi mọi dân tộc qua mọi thời đại, là nhịp cầu nối kết giữa Cựu Ước và Tân Ước, giữa Israel và Hội Thánh. Và vạch trần cùng vô hiệu hóa những âm mưu thâm độc của kẻ quyền thế, giàu có, ác độc…

 

Bài ca cũng làm sáng tỏ chân lý về Thiên Chúa trong chương trình cứu độ của Ngài Bài Thánh Ca cho chúng ta bài học ‘khiêm nhường, đơn sơ’của Mẹ Maria khi xưng mình là “Phận nữ tì hèn mọn” và niềm hân hoan tin tưởng tuyệt đối vào Thiên Chúa “Thần trí tôi hớn hở vui mừng vì Thiên Chúa, Đấng cứu chuộc tôi”.

 

Hãy nhìn vào dòng đời mỗi người chúng ta, Chúa đã làm biết bao điều cao cả, nhưng tâm hồn chúng ta khép kín không nhận ra. 

 

Xin Mẹ hãy giúp chúng con biết mở rộng tâm hồn để đón nhận biết bao hồng ân Chúa ban xuống và cất tiếng ca tụng cảm tạ Ngài như xưa Mẹ đã ca lên lời cảm tạ tuyệt vời dâng lên Thiên Chúa trong Thánh Thi Magnificat.

 

‘Lạy Mẹ yêu mến đời con,

Nương nhờ bên Mẹ con còn sợ chi.

Phúc âm đời Mẹ còn ghi,

Vâng theo ý Chúa quên đi thân mình,

Cuộc đời khiêm hạ hy sinh,

Ngợi ca Tình Chúa, tôn vinh danh Ngài. ‘

 

 

* Benedictus: Chúc Tụng Chúa!

 

- Khi Gioan sinh ra, thân phụ của em là Zacarya được đầy Thánh Thần dâng lời chúc tụng Thiên Chúa và nói tiên tri:

 

 

“Chúc tụng Chúa! Thiên Chúa của Israel,

Vì Người đã thăm viếng và cứu chuộc dân Người.

Người đã dấy lên cho ta uy cứu độ, trong nhà Đa-vít tôi tới Người.

Như Người đã phán nhờ miệng Chư Thánh, các tiên tri

từ muôn đời, nguồn cứu độ khỏi quân thù ta, khỏi tay mọi kẻ ghét ta.

Trọn bề nhân nghĩa với tổ tiên chúng ta và nhớ lại giao ước thánh của Người.

Lời nguyền đã thề với Abraham cha chúng ta,

để cho ta hết khiếp sợ, thoát tay địch thù, được thờ phượng Người trong thánh thiện và công minh, trước mặt Người và mọi ngày đời ta.

Hài Nhi con ơi! Con sẽ được gọi là tiên tri của Đấng Tối Cao, vì con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn lối cho dân Người, để ban cho dân Người biết ơn cứu độ, bởi ơn tha thứ các tội khiên.

Nhờ lòng Thiên Chúa chúng ta, chạnh tình nhân hậu, làm cho thái dương từ cao xanh viếng

thăm ta, sáng soi những kẻ ngồi trong bóng tối sự chết và hướng chân ta thẳng đường bình an. 

Còn Hài Nhi thì lớn dần, nên dũng mãnh về thần khí và trong nơi hoang tịch, cho đến ngày thụ mệnh đến với Israel"

                    (Lc.1: 67- 80)

 

- Bài Thánh ca Zacaria là lời tiên tri vang vọng lại Sứ điệp của các ngôn sứ trong quá khứ loan báo Đấng Cứu Thế sẽ đến. Ông cất lời ngợi khen Thiên Chúa với tâm tình hạnh phúc, vì Ngài đã ban cho nhân loại vị Tiền Hô- chính là con trẻ Gioan- công bố Sứ điệp mới: Hãy chuẩn bị tâm hồn đón nhận ơn cứu độ Thiên Chúa ban xuống cho lịch sử mới của loài người.

 

Lạy Chúa từ nhân! Luôn yêu thương và trung thành với tình yêu hải hà, đã ban chính Con Một của Ngài xuống trần thế, để cứu vớt chúng con khỏi giáng phạt trong đêm tối kể từ khi nguyên tổ bất tuân lệnh truyền của Chúa.

 

 

Lạy Chúa là Vua Hòa bình! Xin cho nhân lọai biết thành tâm thiện chí, thương yêu nhau, đừng gây chiến tranh tàn khốc sát hại nhau, đừng vô cảm trước đau thương của tha nhân.

 

Lạy Chúa xin dạy con: Biết lấy ơn trả oán, lấy yêu thương trả hận thù, lấy ca tụng trả lăng nhục và lấy chúc phúc  trả nguyền rủa.

 

Xin cho con biết ăn năn thống hối dọn tâm hồn trong sạch đón Chúa đến.  Xin ban bình an trong tâm hồn chúng con, dù phải gặp bao khó khăn của đời sống thế trần.

 

 

 

- Ôi tình yêu Chúa cao vời,

Trước khi Ngài đến Tiền Hô mở đường,

Lại ban Từ Mẫu yêu thương,

Để con vững mạnh cậy nương tháng ngày,

Con xin dâng Chúa từ đây,

Tâm hồn xám hối tràn đầy tin yêu.

 

: Nunc Dimittis Lạy Chúa Giờ Đây!

 

- Bài Thánh Ca lấy nguồn cảm hứng từ truyện ông Simêon, một người công chính đạo đức  nhờ Thánh Thần linh báo ông sẽ được trông thấy Chúa Kitô trước khi chết. Ông lên đền thờ gặp cha mẹ bồng Hài Nhi Giêsu đến đền thờ, làm theo luật dạy. Simêon ẵm lấy Chúa chúc tụng và kêu lên lời cảm tạ Thiên Chúa:

 

“Giờ đây lạy Chúa, xin để tôi tớ Người về, chiếu theo lời Người trong bình an.

Bởi chưng mắt tôi đã thấy ơn Người cứu độ.

 

Người đã dọn sẵn trước mắt muôn dân, ánh sáng mạc khải cho dân ngoại và vinh quang của Israel dân Ngài. 

                                                                                                                                            Và Simêon chúc lành cho ông bà, rồi nói cùng Maria Mẹ Ngài: Này, Ngài có mệnh làm cớ cho nhiều người bổ nhào và chỗi dậy trong Israel và làm dấu gợi lên chống đối- còn hồn Bà mũi gươm sẽ đâm thâu- ngõ hầu ý nghĩa của nhiều tâm hồn phải bày ra. “

            (Lc.2: 29- 35)

 

-Bằng đời sống cầu nguyện, khiêm nhường, trung tín, tôn thờ và trông đợi Chúa đến. 

 

Simeon đã được toại nguyện nhìn thấy Chúa trước khi chết. Bồng Hài Nhi trên tay, ông nhận ra Đấng Cứu Thế  và mừng rỡ để sẵn sàng ra đi bình an.

 

Lời chúc tụng ao ước của ông trở thành bài ca tuyệt diệu của Hội Thánh.

 

Simêon cũng nêu lên thái độ và hành động của con người đối với Thiên Chúa: không có trung lập, một là tuân phục hay chống đối Ngài, khi nói cùng Mẹ Maria: “…Này, Ngài có mệnh làm cớ cho nhiều người bổ nhào và chỗi dậy trong Israel và làm dấu gợi lên chống đối..”

 

Còn về Đức Mẹ đã hiểu lời ông và chấp nhận khổ đau cùng với Con yêu dấu ngay từ lúc đáp lời

 

‘Xin Vâng’ khi Thiên Sứ Truyền Tin.

 

Nếu Thánh Ca Benedictus diễn tả ‘ Vầng đông từ chốn trời cao viếng thăm dân Người ’ thì Thánh Ca Nunc Dimittis biểu tỏ ‘ Ánh sáng soi đường cho nhân loại’

 

Xin mượn lời bài ‘Giờ đây xin để’ của Linh mục nhạc sĩ Kim Long tóm kết ý nghĩa bài ca Nunc Dimittis:

“Thân lạy Chúa, giờ đây theo lời Ngài đã hứa,

Xin để tôi tớ này được an bình ra đi,

Vì chính mắt con được thấy ơn cứu độ Chúa đã dành sẵn cho muôn dân.

Đó là ánh sáng soi đường cho dân ngoại,

Là vinh quang của Israel dân Ngài.

Vinh danh Chúa Cha và Chúa Con cùng vinh danh Thánh Thần Thiên Chúa,

Từ muôn đời và chính hiện nay luôn mãi đến thiên thu vạn đại- Amen. “ 

 

* Stabat  Mater: Mẹ Dưới Chân Thánh Giá.

 

 

 

- “ Đứng bên khổ giá Đức Giê-su, có Mẹ Ngài và người chị em của Mẹ, Maria vợ của Klopa và Maria người Magdala. Vậy Đức Giê-su thấy Mẹ Ngài và môn đồ Ngài yêu mến đứng bên cạnh, thì Ngài nói với Mẹ: Hỡi Bà, này là con Bà! Đoạn lại nói với môn đồ: Này là Mẹ con! Và từ đó môn đồ đã lãnh lấy Bà về nhà mình. “

               (Yn.19: 25- 27)

 

- Bài ‘Mẹ Dưới Chân Thánh Giá’ cũng gọi là ‘Mẹ Sầu Bi’, diễn tả đau thương của Mẹ trong suốt 33 năm cuộc đời Chúa Giê-su từ lúc Chúa sinh ra cho tới khi Chúa chết, nổi bật qua tiến trình 7 sự thương khó của Mẹ:

 

1)- Lời tiên tri của Simêon.

2)- Đem Chúa trốn sang Ai-Cập.

3)- Lạc mất Chúa ba ngày.

4)- Theo chân Chúa trên đường lên đồi Can-ve.

5)- Chúa bị đóng đinh và chết trên thập giá.

6)- Tháo xác Chúa xuống.

7)- Táng xác Chúa trong mồ.

 

   Xúc cảm cùng đau thương với Mẹ Maria, tu sĩ dòng Phanxicô là  Giacopone da Todi  đã sáng tác nhạc phẩm  Stabat Mater được chính thức hát trong Lễ Mẹ Sầu Bi ngày 15/9 hàng năm sau Lễ Suy tôn Thánh Giá 14/9. Và danh họa  Michelangelo đã điêu khắc pho tượng Pieta nổi tiếng hiện đặt tại Đại Giáo đường Thánh Phêrô La-Mã.

 

Một đoạn trong Thánh thi Stabat Mater  diễn tả rất xúc động khi Mẹ đứng dưới chân Thánh Giá:

 

“ Mẹ Sầu bi tầm tã giọt châu,

 Đang đứng bên cây thập giá,

Nơi Con Người đã bị treo lên.

Một lưỡi gươm nhọn đã đâm qua,

Tâm hồn Bà đang rên xiết,

Đang sầu khổ và đớn đau…

Ai là người không tuôn châu lệ,

Khi nhìn thấy Mẹ Chúa Ki-tô,

trong cảnh cực hình như thế?

Ai có thể không buồn bã nhìn xem,

Mẹ Chúa Ki-tô đang đau khổ cùng với con Người?

    

Lạy Mẹ mến yêu, con muốn chia đau đớn của Chúa, để cùng khóc thương với Mẹ.

 

Bao lâu còn sống trên trần thế, con ao ước đứng dưới chân Thánh Giá, để nhờ Mẹ khóc thay cho tội lỗi con, khiến cho Chúa phải chịu cực hình.

 

Vì con hiểu rằng: đau khổ là giá cần thiết để mua sắm vinh quang đời đời.

Con sung sướng và cảm tạ tình Chúa thương con vô bờ, trước khi giã từ trần thế đã ban cho con một Người Mẹ quyền uy và từ ái để bênh vực an ủi  con trong cuộc sống khổ ải thế trần.

 

“Ôi lạy Mẹ là niềm mến yêu,

Xin cho con cảm thấy mãnh lực của đau thương,

để cho con được khóc than cùng Mẹ.

Xin cho con cháy lửa mến yêu,

Để cho con có thể làm đẹp ý Người. “

   (Trích Thánh thi Stabat Mater)

 

 *  “Salve Regina – Lạy Nữ Vương”.

 

Một trong những  ca vãn về Đức Mẹ đã có từ lâu đời nhất trong Giáo hội đưa vào kinh  Thần vụ nhiều thê kỷ nay. Không rõ tác giả, nhưng có thể là của Hermando Contracto, cũng có giả thuyết cho là thánh Bernado được. 

 

 

Lạy Nữ Vương Mẹ nhân lành

làm cho chúng con được sống, được vui, được cậy.

Thân lạy Mẹ, chúng con, con cháu E-và

ở chốn khách đầy, kêu đến cùng Bà;

Chúng con ở nơi khóc lóc than thở kêu khấn Bà thương.

Hỡi ôi! Bà là Chủ bầu chúng con, xin ghé mặt thương xem chúng con.

Đến sau khỏi đày, xin cho chúng con được thấy Đức Chúa Giêsu,

Con lòng Bà gồm phúc lạ.

Ôi khoan thay, nhân thay, dịu thay, Thánh Maria trọn đời đồng trinh.

 

* Kế tiếp là kinh ‘Ave Maria Stella’-   

                              (Mẹ là Sao biển)

 

 

 

 

Trong một cuộc nổi loạn ở Roma, một đám đông kéo đến nơi nhà của Thánh Nữ Bridget; người trưởng toán đòi thiêu sống Thánh Bridget. Bà cầu nguyện cùng Chúa xem bà có nên lẩn trốn hay không. Chúa khuyên bà nên ở lại: “Họ âm mưu giết con nhưng con sẽ không sao cả. Quyền năng của Ta sẽ phá vỡ ác tâm của kẻ thù con: Nếu họ đóng đinh Ta thì cũng vì Ta cho phép họ”.  Ðức Mẹ thêm: “Hãy hợp ca bài AVE MARIS STELLA thì Mẹ sẽ gìn giữ con khỏi mọi nguy hiểm.” 

 

Hỡi Ngôi Sao của đại dương

Cổng chính của Thiên Ðàng

Ðấng mãi mãi Ðồng Trinh

Của Thiên Chúa tối cao

Ôi lời chào mừng của Thiên sứ Gabriel

đã thốt ra từ xưa

Tên của Eva đọc ngược,

Cũng cố hòa bình dưới thế

bẻ gãy gông cùm cho kẻ bị giam cầm

ánh sáng cho người mù lòa tội nghiêp,

xua đuổi mọi bệnh hoạn

mọi niềm sung sướng hạnh phúc chúng con khẩn nguyện

Ngài là Mẹ của chúng con

dâng lên Chúa những tiếng thở dài

thay cho chúng con

Ngài sẽ không chê bỏ

Nữ Trinh của mọi Nữ Trinh

là nơi trú ẩn cho chúng con

dịu dàng nhất trong những người hiền dịu

hãy làm cho chúng con đức hạnh và dịu hiền

Chúng con vẫn đang lữ hành dưới thế

Xin hãy giúp đở cho sự yếu đuối của con,

để cùng với Mẹ và Chúa Giêsu

chúng con hân hoan mãi mãi

trên thượng tầng Thiên Ðàng

với Ba Ngôi toàn năng

Cha, Con và Thánh Thần

cùng hưởng phúc vinh hiển,

 

 

* Te  Deum  (Tạ Ơn Chúa)

 

Te Deum (hai từ đầu tiên của Te Deum laudamus, tiếng Latinh có nghĩa là "Chúng tôi ngợi khen bạn, hỡi Đức Chúa Trời") là một bài thánh ca dựa trên Kinh thánh, được sử dụng trong phụng vụ của các nhà thờ Thiên chúa giáo, bao gồm cả Giáo hội Công giáo La Mã. Bài thánh ca có nguồn gốc từ khoảng năm 400 sau Công nguyên, được viết bằng văn xuôi nhịp nhàng và hiện được cho là của Nicetas of Remesiana. Tương truyền là câu chuyện mà Giám mục Ambrose của Milan được cho là đã hát bản văn này trong một bài thánh ca với Augustine nhân dịp lễ rửa tội của ông. Te Deum do đó còn được gọi là thánh ca Ambrosian.

 

 

 -“Lạy Thiên Chúa, / Chúng con xin ca ngợi hát mừng, / Tuyên xưng Ngài là Ðức Chúa. / Chúa là Cha, Ðấng trường tồn vạn đại, / Hoàn vũ này kính cẩn suy tôn. / Trước nhan Chúa, các tổng thần phủ phục, / Mọi thiên thần và đạo binh thiên quốc, / Ðều cảm tạ và cung chúc tôn thờ, / Chẳng khi ngừng vang dậy tiếng tung hô: / Thánh! Thánh! Chí Thánh! / Chúa tể càn khôn là Ðấng Thánh! / Trời đất rạng ngời vinh quang Chúa uy linh. / Bậc Tông Ðồ đồng thanh ca ngợi Chúa, / Bao vị ngôn sứ tán tụng Ngài. / Ðoàn tử đạo quang huy hùng dũng, / Máu đào đổ ra minh chứng về Ngài, / Và trải rộng khắp nơi trần thế, / Hội Thánh Ngài hoan hỷ tuyên xưng: / Chúa là Cha lẫm liệt uy hùng, / Và Con Một Ngài chí tôn chí ái, / Cùng Thánh Thần, Ðấng an ủi yêu thương.

“Lạy Ðức Kitô, Con Chúa Trời hằng sống, / Ngài là Chúa hiển vinh / Ðã chẳng nề mặc lấy xác phàm / Nơi cung lòng Trinh Nữ / Hầu giải phóng nhân loại lầm than. / Ngài đã ra tay chiến thắng tử thần, / Mở cửa trời cho những ai tin tưởng. / Ngài hiển trị bên hữu Chúa Cha, / Ngày cuối cùng sẽ giáng lâm thẩm phán. / Cúi lạy Chúa, xin phù hộ bề tôi / Ngài cứu chuộc bằng bửu huyết tuôn tràn. / Xin được hợp đoàn cùng muôn thần thánh, / Phúc miên trường vui hưởng ánh vinh quang.” (Nhóm CGKPV)

 

* Kinh Agnus Dei – Chiên Thiên Chúa. 

 

Kinh Chiên Thiên Chúa (Tên khác: Lạy Chiên Thiên Chúa (tiếng Latinh: Agnus Dei) được hát hoặc đọc trong thánh lễ khi chủ tế bẻ bánh và bỏ vào chén rượu. Trong khi làm nghi thức này, có thể lặp lại kinh này bao nhiêu lần cũng được, miễn là luôn luôn phải kết thúc bằng câu: "Xin ban bình an cho chúng con".

 

Cử chỉ của Chúa Kitô bẻ bánh trong bữa Tiệc Ly cuối cùng, điều này đặt tên cho toàn thể Hành Động Thánh Thể trong thời các tông đồ, có nghĩa là nhiều người tìn hữu làm nên một thân thể (2Cr 10:17) bằng cách Rước Lễ từ một bánh sự Sống là Chúa Kitô, Người đã chết và sống lại vì phần rỗi thế giới. Việc bẻ bánh bắt đầu sau dấu bình an và được thực hiện với vẻ cung kính cách riêng, dầu không nên kéo dài một cách không cần thiết, cũng không nên cho nó một tầm quan trọng không đáng...

 

Kinh Chiên Thiên Chúa là một luật buộc, do ca đoàn hay ca viên xướng được cộng đoàn hát theo; hay ít nhất phải được đọc to tiếng. Sự cầu xin này đồng hành với việc bẻ bánh nên vì lẽ này mà có thể hát đi hát lại khi cần thiết cho tới lúc kết thúc, lời hát kết với cụm từ 'dona nobis pacem'(xin ban bình an cho chúng con)".

 

Lạy Chiên Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian: xin thương xót chúng con.

Lạy Chiên Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian: xin thương xót chúng con.

Lạy Chiên Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian: xin ban bình an cho chúng con.

 

* Angelus-Kinh Truyền Tin

 

 

Xướng: Đức Chúa Trời sai Thánh Thiên Thần truyền tin cho Rất Thánh Đức Bà Maria.
Đáp: Và Rất Thánh Đức Bà chịu thai bởi phép Đức Chúa Thánh Thần.

Kính mừng….. Thánh Maria……

 

Xướng: Này tôi là tôi tá Đức Chúa Trời.
Đáp: Tôi xin vâng như lời Thánh Thiên Thần truyền.

Kính mừng….. Thánh Maria……

 

Xướng: Chốc ấy Ngôi Thứ Hai xuống thế làm người.
Đáp: Và ở cùng chúng con.

Kính mừng….. Thánh Maria……

Xướng: Lạy Rất Thánh Đức Mẹ Chúa Trời, xin cầu cho chúng con.
Đáp: Đáng chịu lấy những sự Chúa Kitô đã hứa.

 

LỜI NGYỆN

Lạy Chúa, chúng con xin Chúa ban ơn xuống trong linh hồn chúng con là kẻ đã nhờ lời Thánh Thiên Thần truyền, mà biết thật Chúa Kitô là con Chúa đã xuống thế làm Người, thì xin vì công ơn Chúa chịu nạn chịu chết trên cây Thánh Giá, cho chúng con ngày sau khi sống lại được đến nơi vinh hiển, cũng vì công nghiệp Chúa Kitô Chúa chúng con. Amen.

 

* Kyrie Eleison – Lạy Chúa xin thương xót.

 

 

Lạy Chúa, xin thương xót Chúa ơi, xin thương xót Nghe tiếng khóc của chúng tôi và chữa lành đất của chúng tôi

Hãy để lòng tốt dẫn chúng ta đến sự ăn năn

Đưa chúng tôi trở lại lần nữa

Vì tên của bạn là tuyệt vời và trái tim của bạn là ân sủng

Kyrie Eleison
Hơn tất cả Bạn trị vì Bạn một mình có thể tiết kiệm
Kyrie Eleison
Chúa thương xót,
Chúa Kitô thương xót chúng ta bây giờ

Thiên Chúa này là ai tha thứ cho tất cả tội lỗi của chúng ta
Vì vậy, sẵn sàng để tha thứ Bạn vui mừng để thể hiện lòng thương xót của bạn

Thiên Chúa này là ai tha thứ cho tất cả tội lỗi của chúng ta
Vì vậy, sẵn sàng để tha thứ Bạn vui mừng để thể hiện lòng thương xót của bạn
Thiên Chúa này là ai tha thứ cho tất cả tội lỗi của chúng ta
Vì vậy, sẵn sàng để tha thứ Bạn vui mừng để thể hiện lòng thương xót của bạn
Thiên Chúa này là ai tha thứ cho tất cả tội lỗi của chúng ta
Vì vậy, sẵn sàng để tha thứ Bạn vui mừng để thể hiện lòng thương xót của bạn

Vì tên của bạn là tuyệt vời và trái tim của bạn là ân sủng
Kyrie Eleison
Hơn tất cả Bạn trị vì Bạn một mình có thể tiết kiệm
Kyrie Eleison
Chúa thương xót,
Chúa Kitô thương xót chúng ta bây giờ

Vì tên của bạn là tuyệt vời và trái tim của bạn là ân sủng
Kyrie Eleison
Hơn tất cả Bạn trị vì Bạn một mình có thể tiết kiệm
Kyrie Eleison
Chúa thương xót, Chúa Kitô thương xót
Chúa thương xót Chúa Kitô thương xót chúng ta bây giờ

 

* Ave Maria- Kính Mừng Maria.

 

Trước khi có hình thức cố định như hiện nay, Lời Kinh Kính Mừng đã mặc lấy những hình thức hơi khác nhau mặc dù ý nghĩa căn bản vẫn còn nguyên vẹn.  

 

 

 

Chẳng hạn như vào giữa thế kỷ thứ XIV, các tu sĩ dòng Các Tôi Tớ của Ðức Maria, tại Firenze bên nước Italia, đã phổ biến lời kinh Kính Mừng như sau:

các Tông đồ” và kinh Tin Kính đến từ Công đồng Nicée-Constantinople. Cả hai bản tuyên xưng được coi như “biểu tượng” (symbolon). Từ này có nguyên gốc tiếng Hy Lạp, “symbolon” chỉ một căn phòng bằng đất nung mà hai gia đình hay hai kinh thành kết hợp nhau đã đánh vỡ ra để mỗi bên giữ lại một nửa. Cả hai được kết hiệp lại được gọi là “symbolon” (sun = cùng nhau; “Kính mừng Ðức Nữ Ðồng Trinh Maria, rất dịu hiền và rất trinh trong vô nhiễm nguyên tội. Bà có phúc lạ hơn mọi người nữ, và Giêsu, Con lòng Bà gồm phúc lạ. Thánh Maria, Ðức Mẹ Chúa Trời, Mẹ ân sủng và Mẹ nhân từ, xin cầu cho chúng con, bây giờ và trong giờ lâm tử. Amen.”

 

Cũng trong thế kỷ XIV, thánh Bernadino thành Siêna, đã thêm vào sau những lời Cầu cho chúng con, một đặc tính nữa là “những kẻ có tội”.

 

Vào năm 1568, Ðức Giáo Hoàng Pio V, đã tổng hợp tất cả các truyền thống lại, và mặc cho phần thứ hai của kinh Kính Mừng hình thức cố định như hiện nay:

“Thánh Maria, Ðức Mẹ Chúa trời. Cầu cho chúng con, là kẻ có tội, khi nầy và trong giờ lâm tử. Amen.”

 

Ðọc lại toàn bộ lời kinh Kính Mừng, chúng ta có thể chú ý đến hai đặc điểm được đề cao nơi Mẹ Maria, đó là Mẹ đầy ơn sủng và Mẹ nhân từ. Mẹ được tràn đầy ân sủng của Thiên Chúa và Mẹ luôn là người Mẹ nhân từ đối với loài người chúng ta, những kẻ tội lỗi cần nhờ đến lòng nhân từ hay tha thứ của Thiên Chúa. Chính vì thế mà chúng ta không ngần ngại chạy đến Mẹ, xin Mẹ cầu nguyện cho trong giây phút hiện tại và trong giờ lâm tử được ơn cứu rỗi của Thiên Chúa.

 

- Kính Mừng Maria đầy ơn phúc, Đức Chúa Trời ở cùng Bà, Bà có phúc lạ hơn mọi người nữ và con lòng Bà gồm phúc lạ!

 

Thánh Maria! Đức Mẹ Chúa trời cầu cho chúng con là kẻ có tội, khi nay và trong giờ lâm tử- Amen.   

 

 

 

* Credo- Kinh tin Kính

 

– Kinh Credo hay Kinh Tin Kính: “Credo” nguyên ngữ tiếng Latinh có nghĩa “Tôi tin”. Đây là từ đầu tiên của Kinh Tin Kính, một kinh nguyện tổng hợp các biểu thức đức tin, một hình thức cô đọng niềm tin Kitô giáo. Trong sách Lễ Rôma có hai Kinh Credo được đề nghị: “Tín biểu ballein = bỏ vào). Cả hai mảng được bỏ vào nhau khẳng định sự hiệp nhất của những người chủ. Vì vậy, nguồn gốc “biểu tượng = symbolon” là một nửa của vật gì đó mà người chủ nhìn nhận người bên kia còn giữ một nửa còn lại. Biểu tượng là việc nối lại và kết hợp lại.

 

Nhưng làm sao Kinh Credo lại có thể được coi như một biểu tượng? Chúng ta có thể thấy ý nghĩa đó qua ba điều:

 

Kinh Credo nối lại và kết hiệp điều “tôi tin” của mỗi cá nhân và điều “tôi tin” của tất cả mọi người.

 

Kinh Credo nối lại và kết hiệp điều “tôi tin” của cộng đoàn địa phương với điều “tôi tin” của Giáo hội hoàn vũ.

 

Kinh Credo nối lại và kết hiệp điều “tôi tin” của Giáo hội cho Thiên Chúa Ba Ngôi.

 

Giống như biểu tượng cho một nửa còn lại, kinh Credo nối lại và kết hiệp cộng đoàn, Giáo hội và Thiên Chúa. Đó là dấu chỉ nhìn nhận giữa những Kitô hữu với nhau. Một dấu chỉ nhìn nhận không thể nào thay đổi thường xuyên được, nhưng vẫn có đó và hiện diện cho mọi thế hệ. Cho nên cộng đoàn được mời gọi đọc lại vào mỗi Chúa nhật, một trong hai biểu tượng của Giáo hội sơ khai: Tín biểu các tông đồ hay kinh Credo Nicée-Constantinopli.

 

* Tôi tin kính Đức Chúa Trời là cha phép tắc vô cùng dựng nên trời đất Tôi tin kính Đức Chúa Giêsu Kitô là con một đức Chúa cha cùng là Chúa chúng tôi.
 

Bởi phép Đức Chúa Thánh Thần mà Người xuống thai, sinh bởi Bà Maria đồng trinh, chịu nạn đời quan Phongziô Philatô chịu đóng đanh trên cây Thánh giá, chết và táng xác. Xuống ngục tổ tông, ngày thứ ba bởi trong kẻ chết mà sống lại, lên trời ngự bên hữu Đức Chúa Cha phép tắc vô cùng. Ngày sau bởi trời lại xuống phán xét kẻ sống và kẻ chết.

Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần. Tôi tin có Hội thánh hằng có ở khắp thế này các Thánh thông công. Tôi tin phép tha tội. Tôi tin xác loài người ngày sau sống lại. Tôi tin hằng sống vậy- Amen. 

 

 

* Regina Caeli- Nữ Vương Thiên Đàng. 

 

Kinh Regina caeli  đã được phổ biến từ thời Trung cổ như ca vãn khi rước kiệu sau giờ Kinh Tối, và được đức thánh cha Pio V chính thức đưa vào sách nguyện Rôma sau công đồng Trento, (năm 1568), và đức thánh cha Bênêđictô XIV truyền đọc trong mùa Phục sinh thay cho kinh Truyền tin.

 

Có thể ví kinh này như lời “truyền tin” của cộng đoàn Hội thánh dâng lên Đức Mẹ, song song với lời “truyền tin” của sứ thần ở Nazareth.

 

– Trước đây, Mẹ được báo tin là Con Thiên Chúa đã nhập thể trong lòng Mẹ; giờ đây, các môn đệ loan báo cho Mẹ biết là Đức Kitô đã sống lại.

 

– Trước đây, Mẹ thông chia việc hạ mình của Đức Kitô, như người nữ tì; giờ đây Mẹ được chia sẽ vinh quang với Đấng Phục sinh như là Nữ Hoàng.

 

- Mừng vui lên, lạy Nữ Hoàng Thiên Quốc!   Halêluia

Vì Thánh Tử Bà được phúc cưu mang!   Halêluia!

Ðã phục sinh như lời Người phán trước!  Halêluia!

Cầu Chúa cho đoàn con, lạy Nữ Hoàng!  Halêluia!

 

(*) Ghi chú: Đây là bản kinh ‘Nữ Vương Thiên Dàng thông dụng:

 

- Xướng: Lạy Nữ Vương Thiên Đàng hãy vui mừng – Alleluia!

Đáp: Vì đấng Mẹ đã đáng cưu mang trong lòng – Alleluia!

Xướng: Người đã sống lại thật như lời đã phán hứa – Alleluia!

Đáp: Xin cầu cùng Chúa cho chúng con – Alleluia!

Xướng: Lạy Nữ Đồng Trinh Maria hãy hỉ hoan khoái lạc – Alleluia!

Đáp: Vì Chúa đã sống lại thật – Alleluia!

 

LỜI NGUYỆN

Lạy Chúa, là đấng đã làm cho thiên hạ vui mừng qúa bội bởi Đức Chúa Giêsu Kitô la` Con Chúa cùng là Chúa chúng con đã sống lại; xin vì Đức Nữ Đồng Trinh Maria là Thánh Mẫu Người nguyện cầu cho chúng con được hưởng phúc vui vẻ hằng sống đời dời. Vì công nghiệp Chúa Kitô là Chúa chúng con. Amen.

 

* Requiem *   

(Xin cho các Linh Hồn được nghỉ yên)  

 

* Cảm xúc qua nhạc phẩm nổi tiếng Requiem của nhạc sư Mozart.

“Requiem aeternam  dona  eis, Domine! Et  lux  perpetua  luceat  eis.”

(Lạy Chúa! Xin cho các Linh Hồn được nghỉ yên muôn đời! Và được hưởng Ánh sáng ngàn thu.)

  

* Lạy Chúa! Hãy lắng nghe con dâng lời,

Cho các Linh Hồn được nghỉ yên muôn đời.

Xin đưa các Linh Hồn về bên Chúa,

Được hưởng Ánh sáng huy hoàng ngàn thu

 

 

Ôi! Ngày ấy kinh hoàng,

Tiếng loa thét vang vang,

Muôn kẻ chết chỗi dậy,

Từ khắp chốn trần gian.

 

Tất cả phải tập trung,

Chúa uy nghi vô cùng,

Từ trời cao ngự xuống,

Sẽ thưởng phạt chí công.

 

Giờ biết nói gì đây,

Công tội đã phơi bày,

Không thể nào che giấu,

Đã quá muộn còn đâu.

 

Ôi! Lạy Chúa Ki-Tô,

Xin cứu vớt Linh Hồn,

Khỏi cực hình hỏa ngục,

Thoát bể lửa trầm luân.

 

Chúa cứu Mai-đệ-Liên, (1)

Thứ tha người trộm hiền,

Biết ăn năn thống hối,

Được gia nhập đoàn chiên.

 

Quyền năng Chúa khôn bì,

Với tấm lòng từ bi,

Hãy giơ tay cứu vớt,

Đừng hủy diệt con đi.

 

Con sấp mình nài van,

Lòng đau xót vô vàn,

Quyết ăn năn xám hối,

Hồng phúc được Chúa ban.

 

Chiếu Ánh sáng muôn nơi,

Cùng Các Thánh trên trời,

Cho Linh Hồn an nghỉ,

Nơi Thiên Quốc muôn đời.

 

Bản Ai Ca tiến dâng, (2)

Kêu cầu Chúa từ nhân,

Đoái thương kẻ đã chết,

Và con nữa mai sau.

 

Thánh! Thánh! Thánh! Chí Thánh!

Thiên Chúa các đạo binh,

Tầng trời hoan hô Chúa.

Trời đất đầy quang vinh.

 

Ôi! Lạy Chiên Thiên Chúa!

Đấng xóa tội trần gian.

Ôi! Lạy Chiên Thiên Chúa!

Cho Linh Hồn nghỉ an.

 

Lạy Chúa! Hãy lắng nghe con dâng lời,

Cho các Linh Hồn nghỉ yên muôn đời.

Xin đưa các Linh Hồn về bên Chúa!

Được hưởng Ánh sáng huy hoàng ngàn thu.

 

(ĐVTH)

 

 

- Ghi chú: (*) Requiem là bản Thánh ca Cầu Hồn nổi tiếng của nhạc sư Wolfgang Amadeus Mozart. Ông đã sáng tác nhạc phẩm này 2 tuần lễ trước khi từ trần do sự ủy nhiệm của một nhân vật giấu tên, viết cho người nhưng cũng là viết cho chính mình trong những ngày cuối đời trên giường bệnh. Đây là nhạc phẩm cuối cùng đời ông.

(1) Tên Bà Thánh Madalena thường được phiên âm sang Hán- Việt là Mai-đệ-Liên.

(2) Bản giao hưởng Requiem được coi như một tấu khúc bi thương cầu cho người qua đời.

Quí Vị trên 60 tuổi đều quen thuộc với bài Requiem được hát lên trong nghi lễ an táng tại Thánh đường Việt Nam  ngày xưa.

 

 

* Kết: Đây là 15 Thánh Ca vinh danh Thiên Chúa và Đức Mẹ. Trong đó 7 bài tôn vinh Mẹ Maria, 8 bài vinh danh Thiên Chúa  tràn đầy quyền năng và tình yêu - và  Mẹ từ ái ta luôn tin yêu và cậy trông đủ quyền thế để chuyển cầu hồng ân Chúa xuống cho những  ai kêu cầu cùng Mẹ Maria trong những lúc gian nan.

 

Người viết trưng dẫn một số Thánh Ca tiêu biểu không ngoài mục đích tìm hiểu rõ những lời tôn vinh qua các Thánh Ca ta nghe trong các Thánh Lễ Đại Trào theo truyền thống nghi lễ La tinh cũ.  Như đã bày tỏ trong phần mở đầu,không phải là nhạc sĩ hay nhà thần học, nên không đi sâu vào chi tiết.

 

Kính mong thông cảm và thứ lỗi những thiếu sót- Chân thành cám ơn!

 

 

Đinh văn Tiến Hùng – Tổng hợp