Con Rồng Việt Nam

Bảo Đại

PHẦN IVe

 

 

Tình hình suy thoái

 

Tôi chọn Bửu Lộc để dự trù trong việc ngoại giao quốc tế, sẽ họp trong năm 1954. Bửu Lộc đã ở cạnh tôi rất lâu mỗi khi tôi về nghỉ ở Pháp, bởi ông ta là Cao ủy và Đại sứ Việt Nam tại Pháp. Như vậy, ông ta thường có dịp học hỏi và quen biết giới chính trị gia Pháp, và các nhân vật ngoại quốc khác.

 

Chính phủ của ông thành lập ngày 12 tháng giêng ⁸. Đó không hẳn là một chính phủ đoàn kết quốc gia như tôi mong muốn, nhưng nó bao gồm nhiều nhân vật thông thạo, và tận tâm. Nếu các giáo phái từ chối không chịu tham dự, thì chính phủ này cũng có hai đảng viên Đại Việt tham gia. Tôi ấn định cho Bửu Lộc hai mục tiêu là theo đuổi các công cuộc cải cách đang dở dang, và phải kết thúc với Pháp sự bảo đảm độc lập toàn vẹn trên toàn quốc.

 

Mục tiêu thứ hai này giúp cho ông ta có uy tín đối với các phe phái quốc gia, và củng cố vị trí trọng tài của tôi.

 

Hội nghị Berlin mở ra ngày 25 tháng giêng, với sự tham gia của các bộ trưởng Ngoại giao tứ cường, Dulles, Eden, Molotov và Bidault. Tôi cử Nguyễn Văn Tâm đến, với tư cách quan sát viên. Hội nghị này mở màn cho sự quốc tế hóa vấn đề tranh chấp ở Đông Dương. Việt Minh lợi dụng tối đa về tình thế này.

 

Tại chỗ, vị Tổng Tư lệnh đã mở nhiều cuộc hành quân, mà theo ông nghĩ, một mặt đẩy chúng bỏ chạy khỏi quấy rốì.sự phát triển của quân đội quốc gia, mặt khác để tảo thanh các vùng mà chúng tôi đang kiểm soát.

 

Vì vậy, ông cho tái chiếm từ nhiều tháng trước Điện Biên Phủ, một thị trấn trên đất Thái, ở sát biên giới Lào, để dử cho Việt Minh tấn công. Mặt khác, ông phải đối phó với một lực lượng Cộng sản tràn lan xuống sông Cửu Long, qua vùng Trung Lào. Cuối cùng, một cuộc hành quân rộng lớn được sử dụng ở cao nguyên miền Trung, để giữ vững vùng này.

 

Tướng Navarre đã báo cho tôi những cuộc hành quân đó. Ông chú trọng nhất về việc giải tỏa miền Trung Việt Nam. Tôi có đề nghị để các đơn vị Việt Nam cùng giữ Điện Biên Phủ ông ta đáp:

- Dạ không. Đây là một vấn đề hoàn toàn Pháp. Chúng tôi muốn bẻ gãy bọn Việt Minh. Hai tiểu đoàn Thái đã có mặt ở đây là quá đủ.

 

Trong dịp tết Giáp Ngọ, ngày 3 tháng 2, tôi gửi một thông điệp chúc tết hàng năm cho dân chúng Việt Nam. Sau khi phân tách tình hình hiện tại, tôi giải thích những ưu và khuyết điểm mà có chứa đựng, không thể tránh.

 

“Ngày hôm nay, chủ quyền của chúng ta đã được thu hồi, và năm nay cũng là năm mà đường lối chính trị của chúng ta đã ra khỏi mẫu đất khó khăn đã cản mũi chúng ta. Nước Pháp, do giòng lịch sử đã để lại trên phần đất này, nhiều dấu vết tốt đẹp thì chẳng bao lâu sẽ chấm hết do hiệp ước trả lại nền độc lập này… Quý hơn hết, quốc gia to lớn này đã không chấp nhận cho đế quốc Sô Viết, được bắt lấy cái chủ quyền vừa được thu hồi ấy, và nó đã chịu nhiều hy sinh nặng nề, để chứng tỏ rằng sự giải phóng cho chúng ta không phải là trò bịp bợm bi thảm… Tôi ước ao rằng dân chúng Pháp sẽ hiểu rằng, chỉ có sự thỏa mãn giá trị tinh thần quốc gia của Việt Nam mới có thể bảo đảm được tình thân hữu, nền văn hóa và quyền lợi đã đẩy hai dân tộc chúng ta chung sống gần một thế kỷ cùng nhau.

“Vấn đề hiện tại là bây giờ chúng tôi phải gạt bỏ mọi dấu vết Cộng sản.

 

“Năm 1945, toàn thể nhân dân Việt Nam đã đứng lên giành lấy chủ quyền của mình. Chính bọn Cộng sản đã thực hiện tội ác chống lại tổ quốc, và làm tan tác sự nhất trí này...”

 

Rồi tôi giải thích về những xáo trộn năm 1945, chúng tôi sẵn sàng thiết lập một cơ cấu chính trị dân chủ, theo căn bản dân vi quí, để đưa nước nhà lên đài vinh quang trong tương lai…

 

“Một sự đồng minh bình đẳng với nước Pháp, sẽ hỗ trợ chúng tôi vào vị trí quốc tế. Cảm tình của 33 nước trong khối tự do, đã chính thức công nhận nước Việt Nam quốc gia này. Trong các nước ấy, sự biết ơn của chúng tôi đặc biệt dành chứ nước Hoa Kỳ đã giúp đở chúng tôi mạnh mẽ, và không vụ lợi…

 

“Cuộc chiến của chúng tôi là nội chiến, trong khi bọn chống đối trá ngụy mà chúng tôi phải đương đầu, lại do ngoại bang chi phối. Nó là lợi khí địa phương cho một chiến lược quốc tế, mà trung tâm là Moscou. Nếu bọn Cộng sản Việt Nam cho rằng chiến đấu để giải phóng Việt Nam trong tay Pháp, tại sao họ lại không đếm xỉa gì đến nền độc lập đã thu hồi được? Nếu bọn Cộng sản Việt Nam tự nhận chỉ riêng họ là yêu nước, tại sào họ lại đưa chiến tranh, ngay cả bây giờ nữa, sang đến tận Lào, ở ngoài biên giới của chúng tôi?

 

“Đồng bào thân mến,

Chính chung quanh lý tưởng quốc gia, mà chỉ chung quanh nó, mà tôi mời tất cả đồng bào tập hợp lại, để cương quyết hành động, hầu đập tan các điều thống khổ của chúng ta. Còn nhiều người trong bọn chúng ta, vẫn còn thụ động, tin rằng còn có những người Việt khác cũng như người ngoại quốc, sẽ làm, giảm thiểu, hãm bớt đà tìến công của Cộng sản mà đem lại hòa bình. Họ không thể phạm một lỗi lầm to lớn hơn nữa, và tấm gương của Triều Tiên chứng tỏ cho họ biết, nếu một dân tộc không tự giải phóng được mình, thì nó sẽ bị tan rã, và vẫn phải chịu sống dưới quyền đô hộ của ngoại nhân. Nước Việt Nam cuối cùng sẽ là nước Việt Nam do chính tay người Việt Nam định đoạt…”

 

Khi nêu gương của nước Triều Tiên, tôi muốn cảnh cáo long trọng dân tộc tôi về hiểm họa mới đang đe dọa sự đoàn kết của họ, và sẽ đẩy tất cả vào công dã tràng xe cát trong bao năm vun vén xây dựng.

 

Trong suốt tháng 2 năm 1954, đây là cả một đoàn người đến thăm. Đầu tiên là ông Pleven, bộ trưởng Quốc phòng; ông De Chevignée, quốc vụ khanh về chiến tranh; ông Jacquet, quốc vụ khanh các quốc gia liên kết; Tướng Ely, Blanc, và Fay, đến thăm nhiều địa điểm hành quân. Đoàn du lịch cuối cùng đến Điện Biên Phủ mà ai cũng trầm trồ khen ngợi công trình thực hiện được về căn cứ Không quân này. Tôi tiếp ông Pleven hai lần ở Ban Me Thuột, rồi ở Đà Lạt, và tôi nói về quân đội quốc gia Việt Nam. Do sự thành lập sư đoàn thứ 8 của đoàn khinh quân hậu vệ, về đợt thứ hai, quân số của quân đội Việt Nam vào năm 1954, đã lên từ 200.000 đến 285.000 người, được phân chia như sau:

148,000 quân chính qui với 8 sư đoàn Bộ binh, 80.000 người do đoàn khinh quân, 44.000 trừ bị và 13.000 về Thủy quân và Không quân. Chương trình này đã vượt quá 10.000 người đối với chương trình mà tôi vạch cho Tướng Navarre vào tháng 6 năm 1953. Nó gặp khó khăn về sĩ quan và cấp chỉ huy. Chương trình mà chúng tôi có thể cung cấp được sẽ bị thiếu hụt độ 14%, theo bảng cấp số. Cuộc thiếu sót đó sẽ được lấp đầy bằng cách đưa 6.000 sĩ quan và hạ sĩ quan Pháp, cạnh quân đội quốc gia Việt Nam.

 

Khi viên Bộ trưởng Quốc phòng trở về Pháp, thì đã có cuộc bàn cãi sôi nổi ở Quốc hội, trong đó Thủ tướng Laniel tuyên bố ngày 5 tháng 3, là ông ta nhất định “giải quyết vấn đề Đông Dương bằng đường lối ngoại giao”.

 

Một sự xác nhận như thế chẳng giúp đỡ gì cho chúng tôi, nó chỉ làm cho chúng tôi nản lòng, nhất là để động viên tinh thần dân chúng. Nó lại còn một hậu quả tai hại nữa, là cấp thêm luận điệu cho phe quốc gia cực đoan. Tôi quyết định cử Hoàng thân Bửu Lộc đi ngay Paris, để thôi thúc việc trao trả nền độc lập hoàn toàn. Cuối cùng, ngày 29 tháng 3, tôi lập một chính phủ chiến tranh, đặt dưới quyền tôi đã tập hợp các bộ trưởng liên hệ đến sự phòng thủ, viên Tham mưu trưởng Tướng Hinh… Bằng hình thức này, tôi muốn nhấn mạnh đến sự dấn thân của chúng tôi vào chiến tranh chống lại Cộng sản, và muốn chứng tỏ rõ ràng trước dư luận thế giới, ý chí nhất định của chúng tôi trong sự điều đình về hòa bình, để giữ cho được nền thống nhất và độc lập cửa Việt Nam.

 

Tiếng súng đầu tiên do Việt Minh bắn vào căn cứ Điện Biên Phủ, kể từ ngày 13 tháng 3, đã chứng tỏ sự suy diễn của tôi. Nước Pháp đã bị đặt dưới hoàn cảnh hạ phong đối với Hồ Chí Minh, và phe đảng của ông ta không bỏ phí cơ hội để thu lợi tối đa.

 

Về phần chúng tôi, nước Việt Nam, sau khi đã hoàn tất, trên bình diện quân sự, vấn đề chính là nói đến điều đình. Tôi quyết định sang Pháp để đặt giữa trung tâm của cuộc bàn cãi.

 

Tôi tới Cannes ngày 11 tháng 4. Ngày 16, tôi lên Paris, và gặp ông René Coty, Tổng thống Pháp tại lâu đài Vizille.

 

Khi tôi đến Paris, tôi gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Foster Dulles cũng đi qua đấy. Ông tỏ ra không chịu nhượng bộ nước Trung Hoa. Rồi đến ngày 21 tháng 4, tôi gặp Thủ tướng Laniel và ông Georges Bidault. Tôi xác nhận vị trí của tôi:

- Bởi vì đã có một hội nghị, tôi chỉ đến dự khi được mời, do quốc thư của các nước tham dự hội nghị. Nhưng tôi không muốn nhìn Việt Minh. Tôi là chính phủ chính thức, và tôi không chấp nhận ngồi chung với bọn phiến loạn.

 

Ngày 23 tháng 4, tôi viết cho Tổng thống Coty một bức thư, để xin triệu tập hội đồng Liên hiệp Pháp. Tôi không được thỏa mãn.

 

Ngày 24 tháng 4, tôi được chính thức thông báo về dự định của chính phủ Pháp đối với Hội nghị sẽ mở ở Genève, do một bản thông báo của ông Georges Bidault gởi cho Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Định. Lập tức tôi giữ gìn thận trọng.

 

Hôm sau 26 tháng 4, tôi cho Văn phòng của tôi ấn hành bản thông cáo nói rõ:

“Nước Việt Nam không thể chấp nhận những điều khoản về hội nghị dàn xếp, trong đó nước Pháp, đi trái với nguyên tắc của Liên hiệp Pháp, mà nhân danh nó, nước Pháp lại đi điều đình với bọn phiến loạn chống lại nước Việt Nam và với những cường quốc đã chống lại Việt Nam”.

 

Tôi tố giác những dự định, mà tôi được biết: phân chia đất nước Việt Nam, như kiểu Triều Tiên, hay tập hợp riêng rẽ từng vùng một, và tôi kết luận:

“Cả từ Quốc trưởng lẫn chính phủ Việt Nam đều coi như không liên can gì đến những quyết định đi ngược lại với nền độc lập và thống nhất của đất nước”.

 

Hội nghị Genève mở ra ngày 26, bằng một hình thức mở đầu như ở Triều Tiên. Tôi đi Paris, và về với vợ con tôi ở Cannes. Ở Điện Biên Phủ, tướng Giáp bứt từng mảnh lần lượt những căn cứ chống cự trong lòng chảo…

 

Tại Cannes, ông Marc Jacquet đến xin gặp tôi với tính cách cá nhân. Ông ta báo cho tôi biết là ông Georges Bidault đã gặp ông Molotov và vị này đã yêu cầu ông ta phải sắp xếp cho sự có mặt của đại diện Việt Minh ngồi cạnh đại diện của các quốc gia liên kết. Ông ta nhắc tôi nên chú ý:

- Thưa Hoàng thượng, Mỹ và Nga đã đồng ý với nhau ở Berlin, tất cả đều đã được sắp đặt sẵn rồi.

 

Hai hôm sau, đây là ông Đổng lý văn phòng bộ trưởng Ngoại giao, ông Pierre Falaise đến gặp tôi. Cấp trên của ông ta phái ông ta đến đây để xin tôi đề cử nhân vật của phái đoàn Việt Nam đi dự Hội nghị, và cũng để biết vị trí của Việt Nam khi có mặt của phái đoàn Việt Minh. Nhiều nơi giục dã, kể cả người Mỹ, do Đại sứ của họ là ông Heath.

 

Tôi cảm thấy cái bẫy mỗi ngày một thắt chặt lại. Nhưng tôi muốn bảo vệ nền độc lập đến kỳ cùng. Tôi phải trả lời ông Bidault:

- Chúng tôi chỉ đến Genève để đàm phán về sự có chấp nhận Việt Minh vào hội nghị hay không, và với điều kiện là chúng tôi phải được các cường quốc Tây phương mời: Hoa Kỳ, Anh, Pháp, để cùng với đại biểu của họ dự phiên họp đầu tiên.

 

Lời yêu cầu của tôi được chấp nhận, và ngày 3 tháng 5, Nguyễn Quốc Định đến Genève, có các ông Bedell Smith lãnh đạo phái đoàn Mỹ, Antony Eden và Georges Bidault.

 

Con bài đã ném xuống. Tôi nhớ lại lời của ông Marc Jacquet: “Đây là người Mỹ đã bày ra tất cả: Ngài sẽ thấy viên Đại sứ Mỹ đi đi lại lại, để yêu cầu Ngài chấp thuận, nhưng kỳ tình tất cả đã được định trước giữa họ với các tay tổ Cộng sản rồi”.

 

Nhưng tôi cũng chẳng để họ khuất phục được. Vì thế, khi nó chưa từng đề cập đến, tôi vẫn từ chối bọn Việt Minh vào trong Hội nghị. Nay tôi cương quyết đặt vấn đề với phái đoàn Pháp để được rõ ràng, và buộc họ phải cam đoan bảo đảm cho nền thống nhất của Việt Nam.

 

Chắc chắn là sẵn sàng nhận hết, ông Georges Bidault đã được chính phủ cho toàn quyền giải quyết, cốt giữ cho Hội nghị được trơn tru, đã viết cho tôi ngày 6 tháng 5:

“Chính phủ Pháp trong thời gian này, không chỉ là đi tìm một giải pháp chính trị vĩnh viễn. Công việc của tôi, như đã nói rõ trong bản thông cáo ở Berlin, là tìm hòa bình cho Đông Dương.

 

“Mục đích của chúng tôi như vậy là tìm việc ngưng bắn, trong khuôn khổ một cuộc đình chiến, đem lại bảo đảm cần thiết cho các quốc gia Đông Dương, cho nước Pháp và cho các cường quốc đồng minh mà quyền lợi tổng quát của họ có liên hệ chặt chẽ với quyền lợi của chúng tôi ở khắp Đông Nam Á Cuộc đình chiến đó không phải có định kiến cho một ý đồ nhất định nào, khi các trường hợp về hòa bình và tự do đã có thề mở ra được tổng tuyển cử, khi đã hội đả.

 

“Ngay tự bây giờ, tôi sẵn sàng xác nhận với Hoàng thượng rằng không có gì trái với ý định của chính phủ Pháp là sửa soạn lập ra hai quốc gia, trên lưng riước Việt Nam thống nhất, để hai quốc gia này mỗi nước có xu hướng quốc tế khác nhau...”

 

Hai mươi lăm năm nay, tôi đọc lại đoạn cuối của bức thư này. Lời lẽ rất dứt khoát lời hứa hẹn rất long trọng… Nước Pháp không bao giờ chấp nhận sự chia xẻ nước Việt Nam. Ngày mùng 3 tháng 5, tại Sài Gòn, Đại sứ Dejean đã tuyên bố, theo chỉ thị của chính phủ:

- Chính phủ Pháp không có dụng ý tìm giải pháp về cuộc chiến Đông Dương trên căn bản một sự chia cắt nước Việt Nam… Những đảm bảo nhất định đã được Bộ trưởng Ngoại giao Pháp trao cho Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Định ngày 25 tháng 4 vừa qua, và quyết định ấy được xác nhận ngày 1 tháng 5.

 

Chúng tôi đang ở vào ngày mùng 6 tháng 5 năm 1954. Hôm sau, Điện Biên Phủ thất thủ, sự hy sinh của biết bao thanh niên như đã lấy máu mình để kiềm ấn vào lời hứa hẹn của Pháp. Từ Paris, tôi gửi cho đồng bào của tôi và cho các bạn Pháp một thông điệp do hãng AFP đánh đi ngày 8 tháng 5:

“Dân tộc Việt Nam và dân tộc Pháp, vào giờ phút này, chia nhau niềm thử thách đau thương, sau kết quả bi thảm của chiến trường anh dũng Điện Biên Phủ, trong đó các chiến sĩ Pháp và Việt Nam đã cho một tấm gương lịch sử về can đảm, về lý tưởng và sự hy sinh cho chính nghĩa tự do.

 

“Đầu óc của tất cả chúng ta, Việt Nam cũng như Pháp là phải tương đồng trong lúc này, để tỏ lòng tôn kính đối với sự hy sinh của các chiến sĩ đó. Tim chúng ta se sắt, chúng ta nghĩ đến những nỗi đau khổ của những người bị thương, những cái tang của các gia đình, và chúng ta chỉ còn biết cúi mình kính cẩn trước nỗi đau do cuộc chiến này đưa lại.

 

“Nhưng chúng ta cũng không phải là không có ít nhiều kiêu hãnh, về giá trị của quân lực Pháp và Việt Nam trước một kẻ thù đông đảo và cuồng tín. Nước Pháp nhiều phen từng làm cho thế giới ngạc nhiên về lòng can đảm, khi gặp trường hợp quật ngược, và bởi một tinh thần quốc gia mạnh mẽ, đã bùng lên vào lúc bị thử thách nặng nề. Nước Việt Nam, trong lịch sử từ ngàn xưa, đã trải qua nhiều thời kỳ đen tối. Tuy nhiên, nó không bao giờ nản chí để chiến đấu cho nền tự do, độc lập của mình. Ngày hôm nay, sát cánh cùng nhau chung một mục đích là nền tự do thế giới, chống lại chủ nghĩa Cộng sản, hai nước chúng ta chắc chắn sẽ vượt qua cái thử thách này, đang đánh phá nặng nề, gây nên bao chết chóc đau thương, nhưng cũng không thể nào làm suy yếu tình thần cũng như sinh lực của chúng ta.

“Tôi muốn rằng, ngày hôm nay, nhân danh các đồng bào tôi, nói riêng với các bạn Pháp của chúng tôi. Nay nước Pháp đã công nhận nền độc lập của Việt Nam, không ai còn có thể nghi ngờ về tinh thần mã thượng của nước Pháp, đã chiến đấu cho nước Việt Nam và cho thế giới tự do. Những vinh quang quân sự của nó được tô thắm bằng những điểm son cho tinh thần cao thượng, thể hiện tại Điện Biên Phủ theo dòng lịch sử, mà tên của De Castries bừng bừng lên như tên của La Fayette với nhiều tên của các chiến sĩ chiến đấu cho lý tưởng, khác nữa.

 

“Người Pháp có thể tin được rằng, nước Việt Nam không bao giờ quên những hy sinh của nước Pháp. Bổn phận tôi là Quốc trưởng nước Việt Nam, buộc tôi phải đấu tranh cho quyền lợi và nền độc lập của đất nước tôi. Nhưng, từ nền độc lập đó, họ cần phải biết rằng, họ không sợ bị bất cứ một hậu quả tai hại nào, bởi nước Việt Nam lúc nào cũng muốn thắt chặt tình giao hảo với nước Pháp, và người Pháp có nhiều mối liên hệ vững chắc và có lẽ rất chặt chẽ hơn khi họ còn đặt dưới hệ thống chính quyền cũ vì sự hợp tác mới này đặt trên căn bản tự do, không bị bắt buộc. Nó được cấu tạo trên một nền móng tâm lý và tình cảm, làm cho vững mạnh hơn, và bên chặt hơn bất cứ một giao kết pháp lý nào.

 

“Vì vậy, hỡi các bạn Pháp của Việt Nam, binh sĩ cũng như thường dân, khi gửi cho các bạn bản thông điệp tại Đông Nam Á, mà nền văn hóa Pháp được sáng ngời, đồng thời sẽ là một quốc gia luôn dính liền với quý quốc, bằng sợi dây thân hữu vĩnh viễn và sâu đậm”.

 

Tôi chú trọng, tất nhiên, nói về sự thất thủ ở Điện Biên Phủ chẳng phải là một tai họa chiến lược gì. Trên địa hạt quân số, sự mất mát chỉ vào khoảng 5% đối với quân đội của Liên hiệp Pháp. Trên lãnh vực tinh thần, sự thất thủ một thị trấn xứ Thái quả là nặng nề, nhưng trong nhiều trường hợp khác, cũng chỉ có tầm quan trọng không hơn gì khi bỏ Hòa Bình. Cuối cùng, cuộc hội nghị tại Genève, trong sự giao dịch giữa Việt Nam và Pháp, trong bất cứ trường hợp nào cũng chẳng phải là đoạn kết, mà ngược lại nữa, đây lại chính là khúc mới để bắt đầu.

 

Về hai đại cường trên thế giới tự do Hoa Kỳ và Anh quốc, tôi biết vị trí của họ khác nhau. Tất nhiên, sự từ chối của Tổng thống Eisenhower không chịu can thiệp vào Điện Biên Phủ, nếu cần, sẽ dùng bom nguyên tử, - điều mà không bao giờ tôi chấp nhận, nếu được hỏi ý kiến - cho thấy Hoa Kỳ không muốn dính dấp vào nữa. Nhưng ông Foster Dulles, Ngoại trưởng đa số dư luận hỗ trợ, lại không chịu chấp nhận vấn đề bỏ rơi Bắc Việt Nam, dễ dàng và giản dị như thế được, bởi sự đó làm cho Hoa Kỳ mất mặt ở Á châu. Tôi không chắc mấy vào ông Bedell Smith đang lãnh đạo phái đoàn Mỹ. Sau rốt, người Anh vẫn còn nhiều vướng mắc ở Đông Nam Á vì sợ bọn Cộng sản đóng sát ở cửa ngõ Thái Lan và Mã Lai.

 

Còn về người Nga và Tàu, mà sự dị biệt như còn tồn tại sau vụ đàm phán ở Triều Tiên, giữa Molotov và Chu Ân Lai, nên mong rằng họ sẽ có thái độ bớt khắt khe, mà người ta phải e dè.

 

Tôi quyết định đến gần Genève để theo dõi cho biết những chuyện mặc cả này nọ, và tôi ở trong một biệt thự thuê ở La Vergnaz.

 

Phái đoàn Việt Minh tới, do Phạm Văn Đồng cầm đầu. Thủ tướng Bidault trình quan điểm của Pháp. Ông ta đề nghi nguyên tắc ngưng ngay mọi sự thù nghịch, và chia ra trường hợp riêng rẽ của Lào và của Cam Bốt. Ông ta không đá động gì về giải pháp chính trị.

 

Hai ngày sau, Phạm Văn Đồng trả lời ông ta đưa ra quan điểm của họ. Quan điểm này vơ trọn cả Lào và Cam Bốt, và bao gồm sự hồi hương quân đội viễn chinh Pháp, một dự định bầu cử tự do có dính líu chặt chẽ đến vấn đề quân sự và chính trị.

 

Ngày 12 tháng 5, đến lượt đại biểu của chúng tôi, là Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Định trình bày đề nghị của Việt Nam. Sau khi tố cáo những tội ác của Việt Minh và nói lên giá trị của những kết quả đạt được từ 1949 do chính phủ quốc gia: thống nhất, độc lập, tạo một đạo quân quốc gia, được 35 nước công nhận, đặt nền móng cho một nền hành chánh, ông ta đặt câu hỏi:

- Có cần thiết phải chấm dứt nền đô hộ thuộc địa, bằng cách đem vào trong nước chủ nghĩa Cộng sản là một hình thức rất tinh vi của chủ nghĩa đế quốc? Có cần phải, khi không là một thuộc địa của Pháp, lại trở thành một chư hầu của nước Tàu?

 

Ông xác nhận sau đó sự chống đối của chúng tôi về việc chia cắt đất nước “dù trực tiếp hay gián tiếp, dù nhất định hay tạm thời, dù thực tế hay pháp lý”.

 

Nhân danh Hoa Kỳ, Tướng Bedell Smith chấp nhận ý kiến của chúng tôi, và tuyên bố ủng hộ. Than ôi, nước Pháp và nước Anh lại im lặng. Tất nhiên, Trung Hoa công nhận giải pháp của bọn Việt Minh.

 

Kể từ lúc ấy, hội nghị sa lầy trong những chuyện đầu cua tai heo. Tôi ít gặp các đại biểu của Pháp trong thời gian ấy, còn người Mỹ thì luôn luôn đến cho tôi biết về tiến trình của hội nghị trong thời gian bàn cãi này.

 

Tại Paris, một cuộc bàn cãi sôi nổi đã xảy ra ở Quốc hội từ 11 đến 14 tháng 5 mà chính phủ Laniel chỉ thắng với số phiếu vừa đủ. Tướng Ely và Salan được cử đi SàiGòn, đem chỉ thị đến cho Tướng Navarre, để sửa soạn thu xếp các quân trang quân dụng. Khi họ đi vào ngày 27 tháng 5, Uỷ ban Quân sự cao cấp họp ở SàiGòn quyết định giao trọn trách nhiệm cho bộ Tổng Tư lệnh quân đội Việt Nam.

 

Cũng ngày hôm ấy, tại Genève, Phạm Văn Đồng trong một lời tuyên bố, đã cho biết là Việt Minh sẵn sàng chấp nhận trên nguyên tắc sự tham gia và hợp nhất quân đội.

 

Hai hôm sau, một cuộc họp hạn chế, định rằng hai bộ Tư lệnh Pháp và Việt Minh sẽ họp ở Genève để bàn về vấn đề các vùng tập kết ở Việt Nam, rồi ở Lào, và ở Cam Bốt, hầu đi đến sự chấm dứt nhanh chóng và tức khắc những hận thù, theo điều kiện hòa bình. Bắt đầu từ mùng 2 tháng 6, Hội đồng Quân sự ấy bắt tay vào việc. Tạ Quang Bửu, thứ trưởng bộ Quốc phòng của Việt Minh và Tướng Delteil, đại diện cho Tổng tư lệnh quân đội Pháp, có sự ủy nhiệm của tôi, điều khiển hai phía đối nghịch;

Trong thời gian đó, một việc lạ lùng xảy ra ở Paris, do một bài báo in trên tờ nhật báo Express, đòi loại bỏ ông Marc Jacquet, để thay vào chức Quốc vụ khanh đặc trách các quốc gia liên kết, bằng ông Frédéric Dupont. Ngày 3 tháng 6, Tướng Ely được bổ làm Tổng tư lệnh và Tổng ủy viên ở Đông Dương, và Tướng Salan làm phó cho ông ta.

 

Hoàng thân Bửu Lộc được ông Paul Reynaud mời sang nay lại đi SàiGòn, duyệt ký với ông Laniel ngày 4 tháng 6, các bản hiệp ước về độc lập và hợp tác, vốn đợi từ lâu. Đây là lần thứ năm “nước Pháp công nhận nước Việt Nam là một nước hoàn toàn độc lập”, nhưng là lần đầu “… và chủ quyền với tất cả những thẩm quyền do luật quốc tế công nhận”.

 

Sự chấp nhận đó gồm hai bản dưới hình thức các hiệp ước. Bản đầu tiên, cho chúng tôi, thêm một lần nữa, nền độc lập, vì nhắc lại nhiều quá thành ra lố bịch. Bản thứ hai nói về các điều kiện hợp tác giữa Việt Nam và Pháp. Tất nhiên chúng tôi đã nhận được, qua bản này là không được dính líu gì đên những điều khoản riêng của Hiến pháp Pháp liên hệ đến quốc phòng và ngoại giao, nhưng tôi thấy nên nhắc lại: cần phải ngưng lại đây một chút. Tôi xin giải thích: hiệp ước về độc lập và hiệp ước về hợp tác chưa được ký, thì nước Việt Nam không thể dự vào một cuộc đàm phán quốc tế nào. Từ chỗ đó, sự vắng mặt của chúng tôi ở Genève sẽ bịt kín chúng tôi mặc cho sóng vỗ bèo trôi, hay bị chia cắt tan tành.

 

Tôi rời Evian để trở về Cannes.

 

Kể từ ngày 1 tháng 6, Nghị viện bàn cãi sôi nổi về hiện tình ở Đông Dương. Ông Mendès France chống lại chính phủ Laniel, dùng luận điệu của ông Molotov nói ở Genève ngày 8 tháng 6, đổ cho ông Georges Bidault là muốn phá hội nghị. Bị đặt trong thiểu số với 13 phiếu, chính phủ Laniel từ chức ngày 12 tháng 6. Tổng thống René Coty liền giao cho ông Pierre Mendès France lập chính phủ mới.

 

Tôi cho gọi đến Paris Tướng Hinh, và đòi rút phái đoàn về, để giao lại cho Tổng Tư lệnh quân đội. Nhưng tôi bị từ chối. Tôi nhắc lại với đại biểu của Mỹ ở Genève là ông Bedell Smith. Lúc đầu, chúng tôi cử làm trưởng phái đoàn, viên bộ trưởng Ngoại giao vì chúng tôi nghĩ là một hội nghị chính trị, nhưng trong cuộc họp hạn chế, người ta lại bàn về vấn đề quân sự. Vì vậy, tôi ra lệnh cho tất cả nhân viên phái đoàn rút lui.

 

Chúng tôi không còn tin gì vào người Pháp nữa. Tại Genève, riêng còn người Mỹ là đồng minh của chúng tôi. Trước sự tiến triển về hoàn cảnh, họ định lập lại một hệ thống phòng thủ mới ở Đông Nam Á. Họ có thể giúp đỡ chúng tôi tiếp tục cuộc chiến chống lại Cộng sản.

 

Tại SàiGòn, Thủ tướng chính phủ gặp phải sự chống đối quyết liệt của các nhà quốc gia trong phong trào Mặt trận Đoàn Kết Cứu Quốc do Ngô Đình Nhu lãnh đạo. Mặt trận này không công nhận trước tất cả các quyết định có thể do Genève đặt ra.

 

Tôi cho vời đến Cannes các lãnh tụ của tất cả các phong trào chính trị và tôn giáo ở Việt Nam để hỏi ý kiến. Tôi cho họ biết cái gì đã xảy ra, rằng tất cả đều đã được xếp đặt trước, đến chỗ sẽ chia đôi đất nước. Tôi vạch ra cho họ sự cần thiết đặt một đường hướng mới, và gợi ý họ là cho thay thế Hoàng thân Bửu Lộc bằng Ngô Đình Diệm, để cầm đầu chính phủ. Tất cả hoan nghênh ý kiến của tôi.

 

Biết trước mình khó lòng theo đuổi được con đường đã vạch, Bửu Lộc đệ đơn xin từ nhiệm cho cả chính phủ.

 

Sau khi thảo luận với ông Foster Dulles, để cho ông ta biết ý định ấy, tôi cho vời Ngô Đình Diệm và bảo ông ta:

- Cứ mỗi khi mà tôi cần thay đổi chính phủ, tôi lại phải gọi đến ông. Ông thì lúc nào cũng từ chối. Nay tình thế rất bi đát, đất nước có thể bị chia cắt làm đôi. Ông cần phải lãnh đạo chính phủ.

 

- Thưa Hoàng thượng, không thể được ạ. Ông ta đáp. Tôi xin trình Ngài là sau nhiều năm suy nghĩ, tôi đã quyết định. Tôi định đi tu…

 

- Tôi kính trọng ý định của ông. Nhưng hiện nay, tôi kêu gọi đến lòng ái quốc của ông. Ông không có quyền từ chối trách nhiệm của mình. Sự tồn vong của Việt Nam buộc ông như vậy.

 

Sau một hồi yên lặng, cuối cùng ông ta đáp:

- Thưa Hoàng thượng, trong trường hợp đó, tôi xin nhận sứ mạng mà Ngài trao phó.

 

Cầm lấy tay ông ta, tôi kéo sang một phòng bên cạnh, trong đó có cây thánh giá. Trước thánh giá, tôi bảo ông ta:

- Đây Chúa của ông đây. Ông hãy thề trước chân dung Chúa là giữ vững đất nước mà người ta đã trao cho ông. Ông sẽ bảo vệ nó, để chống lại bọn Cộng sản, và nếu cần, chống luôn cả người Pháp nữa.

 

Ông ta đứng yên lặng một lúc lâu, rồi nhìn tôi, sau nhìn lên thánh giá, ông nói với giọng nghẹn ngào:

- Tôi xin thề!

 

Bốn mươi tám giờ sau, sau khi giới thiệu ông với Tướng Ely, từ Washington trở về qua Paris, ông Diệm về Sài Gòn cùng với Hoàng thân Bửư Lộc để bàn giao quyền hành. Trước khi ra đi, tôi trao cho Diệm một đạo dụ ủy cho ông ta mọi quyền, hành chánh cũng như quân sự.

 

Trước đây đã dùng Diệm, tôi biết ông ta vốn khó tính. Tôi cũng biết ông ta rất cuồng tín, và tin vào đấng Cứu Thế. Nhưng trong tình thế này, không còn có thể chọn ai hơn. Thật vậy, từ nhiều năm qua, người Mỹ đã biết ông, và rất hâm mộ tính cương quyết của ông. Trước mắt họ, ông là nhân vật đủ khả năng đối phó được với tình thế, vì vậy Washington sẵn sàng hỗ trợ ông. Nhờ thành tích cũ, và nhờ sự có mặt của em ông, đang đứng đầu Mặt trận Đoàn kết Cứu quốc, ông được nhiều nhà quốc gia cuồng nhiệt ủng hộ, các vị này từng làm đổ chính phủ Tâm và chính phủ Bửu Lộc. Tóm lại, nhờ cương quyết và cuồng tín, ông là người chống Cộng chắc chắn. Đúng vậy, đó là người của hoàn cảnh.

 

Hai mươi bốn giờ sau, sự đề cử ông làm Thủ tướng Việt Nam trùng hợp với việc tấn phong chính phủ Pháp của ông Mendès France, do Quốc hội bỏ phiếu ngáy 17 tháng 6, với số phiếu tối đa 419 cho số cử tri 466 người. Trong khi hội nghị Genève đang họp, vị Thủ tướng tân cử này, liền tuyên bố một cách lạ lùng:

- Tôi đã nghiên cứu hồ sơ một cách kỹ lưỡng và trịnh trọng. Tôi đã thăm dò các nhà chuyên môn quân sự và ngoại giao, rất giá trị. Quan điểm của tôi được xác nhận là một sự điều đình ôn hòa có thể thực hiện được.

 

Vậy thì việc ngưng bắn phải thực hiện tức khắc. Chính phủ do tôi thành lập, định rằng, - và họ định cho các đôi thủ của chúng ta - một thời hạn là bốn tuần lễ phải đạt. Chúng ta ngày hôm nay là ngày 17 tháng 6. Tôi sẽ đến trước các Ngài vào ngày 20 tháng 7, và sẽ báo cáo cùng các Ngài về kết quả đạt được. Nếu không có giải pháp gì thích ứng vào ngày giò đó, các Ngài có thể không cần biết đến chúng tôi nữa, và chính phủ của tôi sẽ được trao trả lại cho Tổng thống…

 

Như vậy, trong thời gian này - tôi muốn nói kể từ ngày mai - tất cả các biện pháp quân sự phải được sẵn sàng, để đáp ứng với nhu cầu tức khắc, và để các chính phủ kế tiếp chính phủ tôi, có thể tiếp tục chiến đấu, nếu do bất hạnh, lại phải dùng đến.

Quan điểm của tôi như vậy là hòa bình…

 

Ông Mendès France đang ở nước bài đó. Chỉ cần cụ thể hóa điều ông đang sửa soạn.

 

Mục đích của tôi vẫn theo đuổi từ năm năm nay, sự thống nhất đất nước, nay như bị phá đám. Miệng tôi đã bị khóa chặt. Tôi đã thi hành sứ mạng trong đó tôi đã chấp nhận thỏa mãn dân tộc của tôi. Tôi đã đạt được thống nhất, rồi độc lập hoàn toàn. Tôi đã xây dựng được một quân đội để có thể bảo đảm cho nền độc lập ấy. Chúng tôi đã bắt đầu từ con số không, nay tất cả công việc của tôi trở thành nước lã ra sông. Giải pháp Pháp, do lỗi ở nước Pháp, đã thất bại.

 

Công việc không dễ dàng gì cho Ngô Đình Diệm. Việc ông đến Sài Gòn, chẳng được ai hoan nghênh. Người ta cần phải động viên tinh thần mọi người cả nước đã rơi vào tình trạng hoang mang. Ngày 30 tháng 6, ông ta ra Hà Nội, mà những điều ông ta thấy không ai có thể tưởng tượng được. Chống lại Cộng sản, chẳng ai nghĩ đến… Trái lại nữa, người Pháp bắt đầu di tản trước tiên. Hàng trăm ngàn người đau khổ, trong đó có những người Công giáo thuộc các giáo phận miền Bắc, mà ông tin tưởng sẽ đứng bên cạnh ông, thì chỉ nghĩ đến chạy vào Nam. Thật quá chậm trễ để không thể hành động gì được nữa.

 

Diệm trở về Sài Gòn. Ngày 9 tháng 7, ông lập chính phủ không phải dễ dàng gì ⁹. Cuối tháng 6, cuộc hành quân bi thảm ở đèo An Khê, cả đoàn quân đã bị tan rã vì sa vào ổ phục kích rộng lớn của Cộng sản, Cuộc hành quân tảo thanh trong vùng cao nguyên miền Trung cho thấy rằng quân đội Việt Minh rất cần trấn đóng ở vùng này.

 

Ở Genève, hội nghị trên thực tế phải gián đoạn, kể từ ngày 18 tháng 6. Các cuộc gặp gỡ lại tăng trưởng. Ông Mendès France chửi các nhân viên của mình. Ngày 4 tháng 7, ông Dejean, cựu Tổng ủy viên Pháp ở Đông Dương, đến báo cho tôi biết là những liên lạc giữa ông Chauvel, nhân viên của phái đoàn Pháp, đang xúc tiến với Phạm Văn Đồng, viên đại sứ này nói trước là câu chuyện giữa hai người nhằm vào vấn đề chia cắt. Thật sự, người ta đang dự vào một cuộc mặc cả của những tên lái buôn vải vóc, để định cắt đất nước theo chiều cao nào. Nhưng rồi tất cả đã được giải quyết vào phút cuối cùng.

 

Kể từ ngày 14 tháng 7 là ngày rất quan trọng, Thủ tướng Pháp đến Genève. Ông ta đã được người Mỹ chấp nhận để Tướng Bedell Smith trở lại hội nghị. Được thông báo ngày 12 tháng 7 do ông Heath Đại sứ Mỹ, về tình hình cuối cùng của hội nghị, tôi biết rằng Washington đã bằng lòng nguyên tắc chia cắt. Những giá trị ủng hộ nước Việt Nam của họ chỉ còn là giá trị tinh thần. Kể từ lúc ấy, dưới áp lực của những ai từng là đồng minh mạnh mẽ nhất của chúng tôi, tôi chỉ còn biết hỏi họ xem sự hỗ trợ của họ đối với miền Nam Việt Nam.

 

Ván bài được kết thúc dứt khoát, vào phiên họp cuối cùng, ngày 20 tháng 7. Người ta phải vặn lại đồng hồ vào nửa đêm của phòng hội nghị, để không thể quá thời hạn của ông Mendès France đã ấn định. Ông này như vậy là đã thắng cuộc.

 

Thể thức đình chiến đã được ký kết bởi đại diện của hai viên Tổng Tư lệnh. Tướng Dehteil ký cho Tướng Ely, và Tạ Quang Bửu ký cho tướng Giáp, mà trên văn kiện đã trở thành Tổng Tư lệnh Quân Đội Nhân Dân Việt Nam.

 

Ngày 21, hội nghị bế mạc bằng một Thông Cáo Chung, chỉ do hai viên Tổng thư ký của hội nghị ký.

 

Người Mỹ công nhận bản Thông cáo chung, nhưng bất hợp tác. Trần Văn Đỗ, bộ trưởng Ngoại giao của chính phủ Diệm, lên tiếng phản đối:

- Chính phủ nước Việt Nam đòi phải được trao bản cộng nhận lời phản đối long trọng của mình, về cách thức mà cuộc đình chiến đã được thỏa thuận, và bằng những điều kiện của cuộc đình chiến đã không đếm xỉa gì đến nguyện vọng tha thiết của dân chúng Việt Nam, và giành quyền tự do hành động, để bảo vệ quyền lợi thiêng liêng của dân tộc Việt Nam về độc lập và tự do của mình.

 

Một tác phẩm đầy mâu thuẫn, thỏa ước Genève đã chứa đựng những mầm mống mâu thuẫn xảy ra trong 25 năm sau.

 

Cuộc triệt thoái quân đội Pháp Việt từ miền Bắc vào miền Nam chia ra từng chặng liên tiếp: Hà Nội 80 ngày, Hải Dương 100 ngày, Hải Phòng 300 ngày, kể từ lúc bắt đầu thi hành hiệp định.

 

Cuộc triệt thoái của Việt Minh từ miền Nam ra miền Bắc cũng theo thứ tự với thời hạn là 300 ngày.

 

Vùng tập kết đặt dưới quyền kiểm sát của quân đội Pháp Việt là phía Bắc sông Cửa Tùng, cách khoảng 20 cây số phía Bắc đường số 9, tức ở vĩ tuyến 17.

 

Bắt đầu bàn cãi, Phạm Văn Đồng đã đòi đường cắt định vào vĩ tuyến 13. Ông Mendès France đã rất tự hào là đã tranh đấu được kết quả ấy. Sự nhượng bộ bề ngoài này chỉ có mục đích cũng cố vị trí cho chính phủ Pháp, mà Việt Minh muốn lưu giữ tại chức. Thật sự, phe Cộng sản lấy làm ngạc nhiên về thái độ khiêm tốn đối với những đòi hỏi của chúng tôi.

 

Họ sẵn sàng chấp nhận vĩ tuyến 18 hay hơn nữa. Họ không ngờ là Pháp lại chịu đầu hàng dễ dàng như vậy. Nikita Khrouchtchev đã công nhận về sau như thế trong cuốn Hồi Ký của ông ta.

 

Cuộc thả tù binh, cả hai bên, phải thực hiện trong vòng 30 ngày, kể từ ngày ngưng bắn.

 

Lời tuyên bố cuối cùng nhấn mạnh rằng, các nền tự do căn bản, phải được bảo đảm ở cả hai miền Nam Bắc, không được báo thù, và một cuộc đình chiến rộng rãi sẽ được công bố. Quyền tự do chọn nơi ở đã được công bố, và tổ chức để tất cả mọi người Việt Nam có thể dễ dàng đến vùng mà họ thích.

 

Tất cả những chia cắt ấy chỉ có tính cách tạm thời, sự thống nhất đất nước phải được thực hiện nhanh chóng, trong khuôn khổ một cuộc tổng bầu cử, được tổ chức trong thời hạn hai năm, tức vào tháng 7 năm 1956, dưới quyền kiểm soát quốc tế, gồm một Uỷ ban của đại diện các nước Ấn Độ, Canada và Ba Lan.

 

Trong cuộc bàn cãi ngày 23 tháng 7 trước Quốc hội, điều khoản liên hệ đến vấn đề chính trị, đã gây ra nhiều phản ứng sôi nổi. Nhất là của ông Fréderic Dupont, khi tuyên bố:

- Sự thật là, tôi muốn bị lầm, tôi phải nói cho quốc dân đồng bào biết, cuộc đình chiến này nhằm bỏ rơi, dưới ba giai đoạn, tất cả nước Việt Nam cho Cộng sản.

 

Ông Frédéric Dupont chỉ lầm về thời gian của các giai đoạn mà thôi.

 

Hiệp nghị ở Genève đã được Quốc hội chuẩn y với 561 phiếu chống lại 5. Như thế, đây là các đại diện Pháp đã giữ lời hứa long trọng như thế nào như ông Georges Bidault đã nói với tôi 75 ngày trước.

 

Sau ngày ký hiệp nghị thỏa thuận - nếu ta có thể nói đến cả những bản mà những nước liên hệ không thỏa thuận, và cũng chưa bao giờ được ký - Diệm đọc ở Sài Gòn, có treo cờ rũ, một bài diễn văn, trong đó ông lên tiếng chống lại sự bất công, đã giao cho Cộng sản tất cả miền Bắc đất nước, thêm bốn tỉnh ở miền Trung… Ông nhắc lại, “chúng tôi không thể đặt vào vòng nô lệ hàng triệu đồng bào, trung thành với chủ ngỊiĩa Quốc gia...”

 

Sau hội nghị Genève, tất cả mọi người đều xa lảng tôi. Người Anh, người Mỹ, người Pháp đều không biết đến tôi nữa. Không ai còn đến gặp tôi.

 

Riêng có phái đoàn Việt Minh cử một người có tên là Văn Chí, đến xin gặp nói là đại diện của Phạm Văn Đồng. Ông ta là đại diện kín đáo của Việt Minh ở Paris, khi người trước bị bắt.

 

- Thưa Hoàng thượng, ông ta hỏi tôi, Ngài nghĩ sao về hội nghị Genève?

 

- Đó là việc giữa các anh và nước Pháp.

 

- Thưa Hoàng thượng, người ta đã cắt nước Việt Nam thành hai. Vua Gia Long, Đức tiên đế đã từng thống nhất đất nước, và sau này, Ngài đã phục hồi lại được. Tôi nghĩ rằng Ngài khó có thể chấp nhận sự việc đã xảy ra tại Genève.

 

- Anh định đề nghị cái gì? Tôi hỏi lại ông ta.

 

- Thượng cấp của tôi đã bảo tôi đến nói với Ngài là họ sẵn sàng quên hiệp ước Genève và các cuộc bầu cử, để định cùng Ngài bắt tay đi đến thống nhất đất nước.

 

- Nhưng anh định thống nhất như thế nào?

 

- Thưa Hoàng thượng, thật giản dị. Xin Hoàng thượng trở lại Sài Gòn, và gọi đến chúng tôi. Chúng tôi sẵn sàng làm việc với Ngài, theo lệnh của Ngài.

 

- Như vậy, chính tôi sẽ đưa chế độ Cộng sản vào Sài Gòn?

 

- Thưa Hoàng thượng. Không phải chỉ có người Cộng sản ở đây, đối với chúng tôi, Ngài là bậc quốc phụ của khắp thần dân Việt Nam. Hẳn Ngài không thể quên đã có hàng ngàn người chết, đã hy sinh cho tổ quốc.

 

- Thế thì tại sao mãi đến giờ phút này, các anh mới tìm tôi? Các anh có thể làm như thế trước đây cách ba năm. Như thế các anh đã tránh được bao sự chém giết vô ích. Trong các bản tuyên bố của tôi, không bao giờ tôi đả kích cá nhân ông Hồ Chí Minh… và đến bây giờ, khi tất cả đã được dàn xếp, các anh mới tìm tôi? Và các anh vẫn còn tiếp tục. Các anh ngày nay lại lao đầu vào cuộc chiến mới, làm xáo trộn tất cả đất nước, nhất là về địa hạt kinh tế, mà tôi đã dày công xây dựng từ 1949. Tất cả sự ấy, tại sao? Trong hy vọng lừa bịp để đặt nền móng cho một chủ thuyết không mấy thích hợp với tâm hồn người Việt chúng ta.

 

- Thưa Hoàng thượng, Ngài rất có lý. Nhưng xin Hoàng thượng đừng quên, Ngài đứng trên tất cả, Ngài là cha của toàn dân chúng tôi và Ngài có nhiều con đã phải hy sinh, và đã chết cho đất nước.

 

Chính là sau cuộc gặp gỡ này, tôi trao toàn quyền cho Ngô Đình Diệm.

 

Nhưng mà thời của mâu thuẫn chưa chấm dứt. Vì lời tuyên bố của Tướng Ely ngày 3 tháng 8 ở Sài Gòn: “Vị trí của nước Pháp, tại Đông Dương, vẫn không thay đổi...” Câu nói này làm cho ta có cảm tưởng ông Mendès France đã cho các chỉ thị viên Tổng Tư lệnh Pháp, để ông này thu hồi lại đất Nam kỳ. Trò chơi này đã bị người Mỹ hất cẳng, bởi họ đã đặt chân vào miền Nam Việt Nam, và biết khai thác sự có mặt của Diệm trên võ đài miền Nam.

 

 

 

(Còn tiếp)