Không Quân
VNCH và Chiến trường An Lộc
Những con số thống kê:
Trận An lộc đă được ghi vào Chiến sử của Quân lực VNCH như một chiến thắng
lẫy lừng, ngăn chặn được cuộc tấn công của CSBV trong Mùa Hè 1972. Sách
báo Việt-Mỹ đă viết khá nhiều về sự chịu đựng và khả năng của các đơn vị
Nhảy dù, Biệt cách Dù, Bộ binh, Thiết giáp nhưng ch đă đề cập đến vai tṛ
của KQVNCH trong trận An Lộc bằng những con số khô khan..
- Tập Quân Sử Không
Quân Việt Nam Cộng Ḥa ( trang 176) ghi:
‘.. Tại Vùng 3, An
Lộc đứng vững một phần không nhỏ nhờ công lao và sự hy sinh xương máu của
các phi hành đoàn trực thăng UH-1 và CH-47 trong suốt hơn hai tháng tử
thủ. Chỉ riêng tại hai chiến trường KonTum và An Lộc, lưc lượng trực thăng
của KQVN đă bị thiệt hại tới 70%, gồm 63 chiếc UH-1 bị rớt v́ pḥng không
địch + 391 chiếc khác bị trúng đạn hư hại nặng..’
Và các nhà Quân sử KQ
h́nh như đă ‘quên’ không nhắc đến các hy sinh của những Phi đoàn khu trục
A-1, F-5 và của những Phi đoàn Vận tải C-123..chưa kể đến các chiến công
thầm lặng của các EC-47, của các nhân viên chất hàng để thả dù tiếp tế cho
An lộc.


- Tập sách tài liệu
của KQ Hoa Kỳ ‘Air Power in Three Wars’ do Tường KQ William Momyer viết
(trang 330-332)
ghi:
‘..Cộng quân siết chặt ṿng
vây quanh An lộc và chỉ c̣n một đường duy nhất để tiếp tế cho Lực lượng
trú pḥng VNCH là dùng các phương tiện của Không quân. Lúc đầu chúng ta
thử sử dụng các trực thăng CH-47 để chuyển đồ tiếp liệu, nhưng pḥng không
của địch đă khiến không thể dùng trực thăng. Địch quân đă đặt súng pḥng
không dọc theo các hàng cây nên rất khó oanh kích: các xạ thủ CS thiết lập
các vị trí súng máy trên các cành cây cao và nhắm bắn rất chính xác vào
các băi đáp của trực thăng..Khi t́nh h́nh tiếp vận trở nên căng thẳng hơn,
các phi cơ C-123 của KQVN đă bay vào và dùng phưong pháp thả dù tiếp liệu
bằng dù ở cao độ thấp, nhưng pḥng không dầy đặc đă khiến phương pháp này
phải ngưng sau 3 tuần.. Sau khi các C-123 rút lui, việc tiếp tế đă phải
giao lại cho Không đoàn 7 Hoa Kỳ..dùng các C-130s..’
‘..trung b́nh mỗi ngày, 185 phi suất dành cho việc pḥng thủ An lộc. Các
phi suất này thường phát xuất từ Biên Ḥa và từ các căn cứ đặt tại Thái
Lan, đa số là do các F-4. KQVNCH bay mỗi ngày 41 phi suất: Hỏa tiễn SA-7
và Súng pḥng không CQ đă buộc các A-37
(của KQHK)
phải thả bom ở cao độ cao hơn F-4 rất nhiều..’

- Tập Quân sử của
Không Quân Hoa Kỳ: The Vietnamese Air Force, 1951-1975, An Analysis of its
Role in Combat’ ch tóm lược cuộc chiến Mùa Hè 72 bằng các con số ‘khô
khan’ hơn:
Thống kê ‘Trận chiến mùa Hè’ 31 tháng 3 đến 30 tháng 4 năm 72:
Không Quân VNCH:
- Số các phi xuất oanh kích yểm trợ bộ binh: 4651
- Số các phi suất
ngăn chặn: 340
- Số các phi suất
thám sát: 474
- Số các binh sĩ
chuyển vận: 40,484
- Số tiếp liệu chuyển
vận: 3,388 tấn
- Số phi cơ thiệt
hại: 36 chiếc
- Số phi cơ sử
dụng: 1,366
- Số quân nhân tham
chiến: 47, 000
(Cần ghi nhận là Trận An lộc
chính thức bắt đầu vào 5 tháng 4 và chấm dứt vào tháng 6-1972)
Trong một
thống kê khác, có phần chính xác hơn đă ghi: Khi Cộng quân mở cuộc tấn
công Hè-1972, KQVNCH có 1285 phi cơ, tổ chức thành 44 phi
đoàn:
- 9 Phi đoàn khu trục
bay các loại A-1, A-37 và F-5, tổng cộng có 119 chiếc khả dụng để oanh
kích.
- 2 Phi đoàn Vận tải
chiến đấu AC-47 và AC-119 với 28 phi cơ trong t́nh trạng hoạt động được.
- 17 Phi đoàn trực
thăng với 367 chiếc khả dụng trong số 620 chiếc.
- 7 Phi đoàn quan sát
tiền tiêu bay các loại O-1 và U-17 trong đó 247 chiếc khả dụng trong tổng
số 303 chiếc..
Vai tṛ của
Không quân:

* Nhiệm vụ chính của Không
Quân VNCH trong Trận An lộc gồm:
- Yểm trợ Chiến trường cho quân trú pḥng bằng các phi cơ khu trục, có sự
điều hành , hướng dẫn của các phi cơ quan sát.
- Chuyển quân và
chuyên chở các phẩm vật tiếp liệu bằng các trực thăng cơ hữụ
- Thả dù tiếp tế bằng
các phi cơ vận tải (sau khi CQ
đă thiết lập hệ thống pḥng không ngăn chặn sự tiếp vận bằng trực thăng)
- Theo dơi các cuộc
liên lạc viễn thông, điện đàm của các đơn vị CQ bằng các Phi cơ t́nh báo
điện tử.
* Các đơn vị KQ
yểm trợ cho Chiến trường An lộc:
* Sư Đoàn 3 Không Quân VNCH, bản doanh tại Biên Ḥa, là đơn vị KQ chính có
nhiệm vụ yểm trợ cho Chiến trường An lộc. Sư đoàn trưởng là Chuẩn tướng
Huỳnh Bá Tính, Sư đoàn phó: Đại tá Nguyễn văn Tường. Thiếu tá Nguyễn văn c
là Sĩ quan Đại diện cho Không đoàn 43 Trực thăng bên cạnh Bộ Tư lệnh Quân
đoàn 3 và chịu trách nhiệm điều hành công việc chuyễn quân và tản thương.
Các lực lượng chính của SĐ 3 KQ là:
- Không đoàn 43 Chiến
Thuật gồm 4 Phi đoàn trực thăng UH-1: 221
(Lôi Vũ)
223 (Lôi điểu),
231 (Lôi vân),
245 (Lôi bằng)
; 1 phi đoàn Chinook CH-47A: 237
(Lôi thanh)
và 1 phi đội trực thăng tản thương UH-1: 259E.
- Không đoàn 23 Chiến thuật với các Phi đoàn Quan sát 112 và 124; Các Phi
đoàn khu trục A-1: 514 và 518 , Phi đoàn F-5:522.
* Sư đoàn 5 KQ tại Tân Sơn Nhất gồm:
- Không đoàn 53 CT
với các Phi đoàn 413 (C-119 G),
các Phi đoàn C-123 (PĐ 421, 423
và 425).
- Không đoàn 33 CT
với Biệt đội Trinh sát điện tử 716
(EC-47)
Trong giai đoạn giải tỏa An lộc KQ VNCH có huy động thêm một số phi công
tăng phái từ SĐ 4 KQ thuộc PĐ 116 để bay các phi vụ quan sát chiến trường
do PĐ 112 sắp xếp. Ngoài ra một số phi vụ chuyển quân của các đơn vị BB
tăng viện từ SĐ 9BB và SĐ 21BB đă được các trực thăng thuộc các PĐ211 và
217 thuộc KĐ 84/ SĐ 4 KQ thực hiện..
* Diễn tiến Trận
đánh An lộc:
(Trận An lộc đă được nhiều Nhà quân sử ghi
chép lại với rất nhiều chi tiết về những cuộc đụng độ của các đơn vị bộ
binh và thiết giáp của VNCH và Cộng quân, cùng các hoạt động yểm trợ của
Không quân Việt Mỹ . Trong phạm vi bài này, chúng tôi ch ghi lại những
hoạt động của KQ VNCH)
CS BV đă chính thức mở màn Chiến dịch mùa Hè 1972 của họ tại vùng 3 Chiến
thuật vào ngày 2 tháng 4; 60 giờ đồng hồ sau cuộc tấn công đầu tiên tại
Vùng 1 CT và gần như cùng một lúc với các cuộc tấn công thăm ḍ tại KonTum
(Vùng 2),
khi dùng bộ binh và chiến xa tràn ngập Căn cứ hỏa lực Lạc Long, gần biên
giới Kampuchea, cách Thị xă Tây Ninh khoảng 35 km về phía Tây Bắc. Căn cứ
này do Trung đoàn 49BB/ SĐ5 trấn giữ. Trung tướng Nguyễn văn Minh Tư lệnh
Quân đoàn 3 VNCH phản ứng bằng cách cho rút tất cả các đơn vị hoạt động
trong vùng biên giới Việt-Miên để thiết lập một tuyến pḥng thủ mới quanh
Tnh lỵ Tây Ninh (mà Ông nghĩ sẽ
là mục tiêu tấn công của CQ),
do đó CQ đă có thể chuyển quân dễ dàng trong vùng. Tiền đồn duy nhất c̣n
lại là Căn cứ Tống Lê Chân do TĐ 92 BĐQ biên pḥng trấn giữ, lư do là Chỉ
huy Căn cứ không chịu rút v́ sợ sẽ bị CQ phục kích tiêu diệt
(và Tống Lê Chân vẫn c̣n trong tay QL VNCH
cho đến khi kư Hiệp định Đ́nh chiến tháng Giêng năm 1973)
.
Lực lượng BĐQ tại Căn
cứ Thiện Ngôn tuân theo lệnh rút quân của Tướng Minh đă bị phục kích và
mất toàn bộ các quân xa và vũ khí nặng. Cộng quân đă để tại chỗ các chiến
lợi phẩm, không cần thu dọn chiên trường v́ đă đạt được mục tiêu nghi binh
của họ.. An lộc, thay v́ Tây Ninh sẽ là điểm tấn công để tạo một thủ đô
cho Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam
(Chiêu bài của CSBV)
Các trận tấn công tạo hỏa mù tại Tây Ninh đă giúp Công trường 9 CSBV di
chuyển một cách bí mật về Vùng 708 tại phía Tây Bắc An lộc. Trong khi đó
CT 5 CS đă tập trung sẵn quanh Lộc Ninh và CT7 đă ở trong vùng Nam An lộc
để cắt đứt Quốc lộ 13..
Trận An lộc bắt đầu vào sáng sớm ngày 5 tháng 4 khi CQ pháo kích vào Tỉnh
lỵ, đồng thời tấn cống thăm ḍ Phi trường Quản lợi, nằm về phía Đông Bắc
An lộc khoảng 7 cây số. Đơn vị BĐQ trú đóng tại Phi trường đă buộc phải
rút lui cùng với các Cố vấn HK. Các chiến sĩ c̣n trụ lại chỉ giữ được phi
đạo đến hết ngày 6 tháng 4. CQ chiếm khu vực phi trường và cắt đứt Quốc lộ
13, về phía Nam An lộc. Công việc tiếp vận cho quân trú pḥng phải tùy
thuộc vào trực thăng và thả dù.
Trong khi CQ cô lập hóa An lộc, họ đă thanh toán các tiền đồn tại Lộc
Ninh. Sáng 5 tháng 4 CQ đă bao vây chia cắt quân trú pḥng thành 2 nhóm.
Sự can thiệp của Trực thăng vơ trang HK đă giúp kéo dài sự cầm cự. Các phi
cơ phóng pháo đă thả những quả bom chùm chống bộ binh để ngăn chặn CQ. Các
AC-130 vơ trang cũng tạo những lưới lửa để giúp các đơn vị trú pḥng chống
trả các đợt tấn công của CQ có xe tăng yểm trợ.
Khi CQ tấn công Lộc Ninh, QĐ 3 VNCH đă phản ứng bằng cách gửi Chiến đoàn
52 (SĐ5 BB)
gồm 2 Tiểu đoàn BB
(TĐ1/52 và TĐ 1/48)
tấn công tái chiếm 2 Căn cứ hỏa lực đă rút bỏ trước đó gần giao điểm của
các Quốc lộ 13 và 17 ỡ giữa đường từ An lộc đến Lộc Ninh. Ngày 6 tháng 4,
một TĐ được lệnh tiếp cứu Lộc Ninh nhưng không vượt nổi chốt chặn của CQ,
và sau đó cả Chiến đoàn được lệnh rút về lại An lộc, và sáng 7 tháng 4
Chiến đoàn đă bị CQ phục kích trong khi rút quân. KQ đă phải oanh kích phá
hủy 3 đại bác 105 của CĐ để tránh bị CQ sử dụng. CĐ phải tự hủy mọi xe cộ
và trang bị để có thể vượt thoát các chốt phục kích của CQ. Một trực thăng
bị hạ và 2 chiếc khác bị hư hại nặng.. Sáng 8 tháng 4 một lực lượng KQ HK
gồm AC-130, Khu trục và Trực thăng vơ trang đă phải can thiệp để bốc toán
3 Cố vấn cùng 9 Quân nhân VNCH thoát khỏi ṿng vây..
Sau khi Lộc Ninh thất thủ, CĐ 52 bị thiệt hại nặng, Phi trường Quản lợi bị
mất, Quốc lộ 13 bị cắt đứt (phía
Nam). An
lộc được xem như đă bị hoàn toàn vây hăm.
* Các Phi vụ
chuyển quân và tiếp tế:
Sau ngày 7 tháng 4, An lộc đă hoàn toàn bị bao vây và không c̣n phi đạo
tiếp tế. Từ 7 đến 12 tháng 4, tất cả các phi vụ tiếp tế đă được thực hiện
bằng Trực thăng và các C-123 của Không Quân VNCH và Hoa Kỳ.
(Trong thời gian này , các trực thăng Chinook CH-47 của Phi đoàn 237 VNCH
; các UH-1 của các PĐ trực thăng VNCH có thêm sự trợ giúp của các trực
thăng Hoa Kỳ của Phi đoàn 229 HK, đă thực hiện được 42 phi suất chỡ hàng
tiếp vận vào An lộc)
Trong khoảng thời gian từ 7 đến 19 tháng 4, KQHK và các trực thăng của KQ
VNCH, phối hợp với các C-123 đă chở được 337 tấn tiếp liệu vào An lộc..Các
phi vụ bay vào An lộc càng ngày càng trở nên nguy hiểm và gần như cảm tử.
Hỏa lực của CQ đă gây hư hại nặng cho 3 chiếc UH-1 của KQHK trong lúc đang
bốc rỡ hàng hóa..
Các chuyến trực thăng tiếp vận đă phải chấm dứt từ ngày 12 tháng 4 sau khi
1 CH-47 của KQVNCH bị trúng đạn súng cối của CQ bốc cháy và phát nổ khi
đáp xuống băi thả hàng.
Các tài liệu của Hoa Kỳ như ‘The Battle of An loc’ của James
Willbanks, ‘Airwar over South VietNam 1968-1975’ của Bernard
Nalty..đều ghi ngày chiếc CH-47 của VNCH bị rơi là 12 tháng 4, nhưng các
bài hồi kư của các phi công trực thăng lại ghi là 13 tháng 4 . Sau đây là
một sô đoạn trich từ cac bài viêt của những phi công CH-47
Trong bài Phi đoàn 237 CH-47A, tác giả Vũ văn Bảo ghi lại:
‘.. T́nh h́nh chiến sự
mỗi lúc một gia tăng và mănh liệt nhất là trận An Lộc, mùa Hè 72. Mỗi
sáng, chúng tôi tất cả các trực thăng thuộc KĐ 43 CT đều sang standby tại
Lai Khê chờ lệnh, UH-1 vào trước với các binh sĩ tinh nhuệ Nhảy dù,
Chinook vào sau với các khẩu trọng pháo 105 ly ở Đồi Gió, Tàu Ô, Tân Khai,
bay cao, bay thấp đều bị bắn bằng đủ loại đạn, nhưng chúng tôi vẫn thi
hành các phi vụ được giao phó. 2 Chinook đả tổn thất tại Tân Khai và Tàu Ô
là PHĐ của Th/tá Nguyễn hữu Nhàn + Th/úy Đặng Thiên Hiền, cơ phi Ch/úy
Kim, áp tải, xạ thủ đều hy sinh và PHĐ của Đ/úy Nguyễn văn Trọng + Th/úy
Thanh bị băt và được giao trả năm 73 nhưng cơ phi, xạ thủ và áp tải hy
sinh.. một Chinook của Tr/uy Lê quang Tiên và Đặng đưc Cường bị băn cháy
trên không, phải đáp khẩn cấp xuống Phi trường An lộc và được gunship bốc
cứụ Phi cơ của Tr/úy Sơn và tôi bị trúng 1 viên 12,7 ly thủng b́nh xăng
trái nhưng vô sự v́ không phải đạn lửa và nhiều phi cơ khác bị đạn nhưng
không đáng kể..’
Trong các e-mail trao đổi giữa các phi công về ‘Những Kỷ niệm Khó Quên’
trên Diễn đàn Cánh Thép:
- Tác giả Vũ văn Bảo:
‘Nhắc đến thứ Sáu 13, tôi lại nhớ đến Đặng thiện Hiền, Hiền rất tin dị
đoan, thường hay khai bệnh vào ngày nàỵ Nhưng chính Hiền lại tử nạn, hy
sinh vào đúng ngày thứ Sáu 13 cùng với Phi Hành Đoàn của Thiếu tá Nguyễn
Hữu Nhàn..’
- Tác giả Vương minh Dương:
‘..chiều hôm trước ngày anh
Nhàn và Hiền bị rơi, tôi và anh Nhàn đang ngồi ở bậc thềm hành lang phi
đoàn (PĐ)
nh́n ra phi đạo 237 nói chuyện sau khi tôi đă cắt bay cho ngày hôm sau và
người bay phi vụ này với Hiền chính là tôi. Anh chính có việc bận ở Sàig̣n
nên anh Nhàn túc trực tại PĐ, bỗng nhiên Đại tá Tường lái chiếc xe jeep
lùn đến ngay chỗ tôi và anh Nhàn đang nói chuyện và ông hỏi PH đoàn nào đi
Lai Khê ngày mai và không hiểu v́ lư do ǵ Ông muốn hoặc anh Chính hay anh
Nhàn bay phi vụ ấy, v́ anh Chính chưa về nên anh Nhàn nói với tôi:
mày để tao bay chỗ của mày…’
- Tác giả Lê
Quang Tiên ghi rơ
hơn: ..’Bữa đó thứ
Sáu 13. Tôi không nhớ rơ tại sao chỉ có 2 chiếc đi Lai Khê, tôi bay chiếc
số 2. Sau khi ăn cơm trưa xong th́ chuẩn bị đi vào Tân Khai.. Sau hai phi
vụ vào Tân Khai, tôi bay số 2, tiếp tế và di tản dân tỵ nạn, tôi vào số 2,
bị pháo quá nên không bốc dân thường được, bị Th/tá Nhàn la quá trời..Đến
phi vụ thứ 3, sau khi Đại bàng 1 đổ xăng xong, không biết tại sao, sàng
qua câu hàng, măi hồi lâu không câu đưôc, th́ Th/tá Nhàn bảo tôi: Tiên mày
qua câu đi.. Tôi bay qua câu kiện hàng đó rồi đi trước và thành chiếc số 1
vào Tân Khai.. Tôi đáp vào Tân Khai, bốc dân và bay ra th́ cross Th/tá
Nhàn bay vào. Tôi mới lấy cao độ th́ nghe T/t Nhàn nói là:
Tiên ơi, tao bị bắn rồi..
Tôi liền vào Tân Khai trở lại, thấy Đại bàng 1 đang bay thật thấp như
thường lệ, không có ǵ khác biệt. Tôi liền gọi T/T bị bắn có sao không ?
Không có tiếng trả lời. Tôi liền ṿng sang phải sau Đại bàng 1 và nói T/T
có sao không, đáp đi, tôi ở phía sau nè..Vẫn không có tiếng trả lời. Bay
như vậy độ 1 phút và tôi tiếp tục gọi.. Bỗng dưng Đại bàng 1 go vertical,
tôi chưa từng thấy, thẳng lên trời..rồi loss air speed, roll và đâm
vertical xuống đất bùng nổ.Tôi liền gọi Mayday và không lâu sau toán
rescue của Mỹ tới..’
Các CH-47 của KQVN cũng có nhiệm vụ đưa các khẩu đại bác 105 ly vào vùng
hoạt động của TĐ 6 ND..
- Tác giả Đỗ đức Thịnh thuộc LĐ81BCND trong bài ‘Hai tháng Tử
thủ An lộc’ viết: ..’Nhịp
độ pháo của địch tăng mạnh khi các Phi vụ Hỏa long và AC-130 rời vùng. Tại
Đồi Gió, nằm ở hướng Bắc của Đồi 169 cách khoảng 3 km do đơn vị Pháo binh
và TĐ 6ND đang lập tuyến pḥng thủ cũng không may mắn ǵ hơn. Họ đang hứng
chịu trận mưa pháo tập trung tới tấp khi hai chiếc trực thăng Chinook đang
cố tiếp viện cho họ hai khẩu đại bác 105 mm. Tôi nh́n khẩu đại bác móc ṭn
ten phía dưới bụng chiếc trực thăng đang cố đáp, tụi tiền sát viên phác
của CQ đă điều chỉnh những quả đạn khá chính xác vào ngọn đ̣i ấy. Từng
bựng lửa, bụi đỏ tung lên dưới thân tầu làm cho hai chếc trực hăng bốc lên
cao hơn, pháo ngớt hai chiếc trực thăng lại từ từ hạ thấp, cứ thế trong
ṿng 15 phút hai chiếc trực thăng không thể nào thả hai khẩu đại bác xuống
và đành phải bốc lên cao..và bay về phía Lai khê..’
Sau các cố gắng, 6
khẩu 105 mm ṇng ngắn cũng đă được đưa đến cho TĐ 6 ND nhưng sau đó cả 6
khẩu này đă bị CQ pháo kích hủy diệt.
Không Quân VNCH đă buộc phải dùng các C-123 và một số ít C-119 đă t́m cách
thả các kiện hàng ở cao độ thấp từ 700 đến 5000 ft, dưới hỏa lực pḥng
không dầy đặc của CQ. Các phi vụ thả hàng được thực hiện vào ban ngày,
đường bay vào An lộc đều từ hướng Nam, dọc theo Quốc lộ 13. Khi thả ở cao
độ 5000 ft, đa số các kiện hàng bị lạc vào vùng kiểm soát của CQ. Trong
hai ngày, các phi cơ VNCH đă thả được 27 chuyến với 135 tấn tiếp liệu
nhưng chỉ 34 tấn đến được tay lực lượng trú pḥng. Ngày 15 tháng 4: một
C-123 bị hạ, toàn bộ Phi hành đoàn hy sinh.. và sau đó, ngày 19 tháng 4:
một C-123 khác, chở đạn tiếp vận đă trúng đạn pḥng không của CQ và nổ
tung..

Các trường hợp hy
sinh của 2 Phi hành đoàn C-123 tại An Lộc được Phi công HungPhan ghi lại
như sau:
- Phi đoàn 425, C-123
K, Tail code xH. Ngày 15 tháng 4, 1972 ;
Trung úy Phạm văn
Công (Trưởng phi cơ)
Tr/úy Hồng, Hoa tiêu
phó
T/T Sét Điều hành
viên
- Phi đoàn 425, C-123 K, Tail code xL. Ngày 19 tháng 4, 1972:
Thiếu tá Nguyễn thế
Thân (Phi đoàn trưởng , Trưởng
phi cơ)
T/u Quách Thanh Hải,
Hoa tiêu phó
Thượng sĩ Mă Hoàng,
Cơ phi
Đ/u Ngân, Đ/u Trọng
Điều hành viên
Thượng sĩ Thượng, áp
tải
Phi công Hung Phan cũng ghi lại:..Khi
đụng đến An lộc, không có chuyện bay thấp bay cao ǵ nữa, bay cỡ nào cũng
đụng pḥng không mà lại pḥng không hạng nặng, vừa nặng vừa nhiều ! Chúng
tôi đă chất đầy những kiện hàng tiếp tế từ sáng sớm, để ngồi đó, để stand
by dưới sức nóng của Hot cargo, nơi đầu phi đạo 25RH, nh́n những con chim
sắt khổng lồ C-130 của USAF hốt hoảng, tả tơi bay về đáp dưới hai hàng xe
cứu hỏa chạy theo, có chiếc bị bắn bể bánh mà không biết, có chiếc đầu
cánh đă văng đâu mất tiêu, chúng tôi nh́n nhau ngao ngán..
Mẹ ! nó bay nhanh hơn ḿnh,
nó thả cao hơn ḿnh..
Thú thật tôi đă thở dài và rất thoải mái khi được lệnh hủy bỏ phi vụ..’
Ngày 15 tháng 4 1972, phi vụ của Phạm văn Công.. không bị hủy bỏ.. đem tàu
qua Hot cargo từ 5 giờ sáng, 5 chiếc C-123K của KĐ 53/CT đă chất đầy hàng
và sửa soạn cất cánh th́ được lệnh stand by v́ B-52 sắp trải thảm, rồi đến
C-130 của US được ưu tiên..
Và Tr/úy Châu đức Tánh kể lại:
‘ Có thể nói là Công lùn chết trước mũi của tôi, từ sáng đến trưa, hàng
loăt C-130 của USAF từ An lộc về, đều đáp trong t́nh trạng khẩn cấp. Đến 3
giờ chiều th́ chúng tôi được lịnh cất cánh. Tôi mang danh hiệu Bookie 03,
Công là Bookie 04. Chiếc số 2 thả xong, tôi bắt đầu xuống. Từ lâu đă đọc
qua sách báo, măi đến bây giớ tôi mới biết thế nào là đạn ‘bắn lên như
đan lưới’. Trên tần số, Công la um sùm:
‘ĐM, nó bắn mày đó Tánh !..’
Tôi vừa run vừa cắn răng lo điều khiển phi cơ vào đúng toạ độ thả..’
Mày im đi, tao biết rồi, nó bắn từ khi ḿnh bắt đầu xuống lận..’
Sau khi thả xong hàng, tôi kéo phi cơ lên gần như là triệt nâng, vừa quẹo
phải để tránh vùng oanh kích của B52, có lẽ tôi là người được nghe giọng
nói cuối cùng của Công:
‘Tao vô đây Tánh, Bookie 04
in..’ Khi tôi vừa
chuyển sang tần số emergency th́ nghe:
‘Chết ! chết rồi ! Bookie 04
cắm đầu xuống luôn rồi..’
Các C-123 là các phi cơ vận tải tốt nhất mà KQVNCH đang có
(năm 1972)
đă không thể vượt nổi lưới đạn pḥng không khủng khiếp tại An lộc, nên sau
đó các phi vụ tiếp tế đành phải thả dù ở cao độ cao hơn và thực hiện vào
ban đêm.
Ngày 27 tháng 4, dùng radar dưới đất hướng dẫn, các C-123 VNCH vào được An
lộc, thực hiện phi vụ thả dù nhưng lực lượng trú pḥng chỉ nhận được 5% số
kiện hàng thả xuống. Măi đến tháng 6/1972 các phi hành đoàn KQ VNCH mới
bắt đầu được huấn luyện về phương pháp thả dù do radar hướng dẫn. Chương
tŕnh chỉ hoàn tất vào tháng 9
(sau khi An lộc đă được giải tỏa)
Kể từ 15 tháng 4, KQ HK bắt đầu trợ giúp cho công việc tiếp tế bằng cách
dùng các C-130 để thả dù cho An lộc, trong phi vụ đầu tiên họ dùng 2 chiếc
C-130 dự trù sẽ thả các kiện hàng ở cao độ 600 ft. Chiếc thứ nhất khi bay
vào điểm thả đă bị súng pḥng không CQ bắn hỏng phần đuôi lái, phi công
đành thả..các kiện hàng mang theo. Chiếc C-130 thứ nh́ khi bay vào đă bị
pḥng không bắn gây tử thương cho một nhân viên phi hành và gây cho 2
người khác bị thương. Phi cơ đành phóng thả các kiện hàng để bay về đáp
khẩn câp tại Tân sơn nhât. 26 tấn hàng do 2 phi cơ mang theo đă.. không
đến tay quân trú pḥng ! Ngày 16 tháng 4, KQHK dùng 2 C-130 để thả tiếp 26
tấn khác nhưng do trục trặc tính toán nên số hàng này lại.. rơi vào vùng
CQ kiểm soát. Ngày 18, một C-130 khác bị hư hại nặng khi dự định thả dù
vào sân banh An lộc, phi cơ lết về được vùng Bắc Pleiku nhưng phải đáp
khẩn cấp xuống ruộng. Ngày 19, sau khi một C-123 cùa KQ VNCH bị bắn hạ, KQ
HK hoàn toàn đảm nhận việc tiếp tế cho An lộc..
Ngày 14 tháng 4 năm 1972, các C-123 của KQVN đă thực hiện một phi vụ đặc
biệt tại vùng trời phía Đông Bắc An lộc, trên cao độ ngoài tầm các loại
súng pḥng không của CQ: thả dù những kiện hàng.. toàn nước đá, để khi
chạm đất, chỉ c̣n những cánh dù và ..hàng tan thành nước, biến mất.. Đây
là một trong những phi vụ ‘ bí mật’ nhất trong Chiến tranh Việt Nam. Trước
đó, ngày 13, Bộ TTM QLVNCH trong một cuộc họp báo công khai tại Sàig̣n đă
cho biết sẽ thả dù một lực lượng Biết kích Dù vào vùng ch́ cách An lộc 5
km để ‘bắt sống’ Chính phủ MTGP đang ở trong khu vực.. Tin tức này đă
khiến Cộng quân cấp tốc cho di chuyển Trung đoàn 141
(CT 7 CS)
đang bố trí ở Ấp Srok-G̣n về vùng cần bảo vệ cho Cục R . Việc di chuyển
này đă khiến CQ bỏ trống một vùng gần 4 km vuông trong vùng Đông-Nam An
lộc, giúp việc đổ quân tiếp viện bằng trực thăng của VNCH được an toàn:
Lực lượng Nhày dù (Lữ đoàn 1)
vào các ngày 14 và 15; và Biệt cách Dù
(Liên đoàn 81)
vào ngày 16 tháng 4, 1972 được an toàn.. Lực lượng tiếp viện này lên đến
gần 4000 binh sĩ thiện chiến

Ngoài các Chinook
CH-47, các UH-1 của các Phi đoàn trực thăng 221, 223.. cũng đă đóng góp
rất nhiều vào các cuộc chuyển quân, chuyên chở quân- vật dụng tiếp liệu và
tản thương.
Trong cuộc đổ quân của LĐ 81 BCND, các chiến sĩ đă được tập trung tại Phi
trường Trảng Lớn, sau đó được các Chinook CH-47 của KQVN đưa đến Lai Khê
từng toán 40 người và từ Lai Khê được các trực thăng UH-1 cũng của KQVN
chuyển tiếp đến một vùng ỡ phía Đông của Đồi Gió và Đồi 169..
Các phi vụ trực thăng UH-1 bay vào An lộc được xem như bay vào ‘cơi chết’:
Tác giả Đào Vũ Anh Hùng đă viết trong bài ‘Đêm chờ Ngưng bắn, Nhớ An
lộc’:
..’ Đạn bắn như
mưa. Bắn cùng mọi phía. Bắn bằng đủ loại pḥng không dữ tợn, hỏa tiễn tầm
nhiệt, đại bác pḥng không, súng cá nhân, 12 ly 7 pḥng không chụm lại,
trực xạ, đại bác nổ chụp, súng cối rót vào băi đáp..’
..’Hợp đoàn 4 phi cơ nối đuôi
nhau bay hối hả ṿng qua Minh Thạnh vào băi đáp B15 từ hướng Tây Nam An
lộc năm phút sau trận mưa bom B52 cuối cùng vừa dứt..’..’ Đoàn trực thăng
bay thấp, lướt trên ngọn cây rừng theo lệnh ‘C and C’ hướng dẫn:
-Hợp đoàn quẹo phải 10 độ.
Đi thẳng !
Chiếc số 3 bay nhanh một
chút. OK đi thẳng..Băi đáp 12 giờ, 3 trăm thước. Giảm air speed..coi chừng
! Coi chừng nó bắn pḥng không bên trái !..
Tôi nín thỏ. Hợp đoàn đă đến
gần băi đáp. Nhưng trước cả tiếng la coi chừng hốt hoảng của chiếc phi cơ
chỉ huy, tôi thấy điểm sáng dưới ḷng một hố bom loang loáng lóe lên cao
như chớp kính.. Ố
Quẹo phải! Hợp đoàn quẹo phải !..Chiếc số 2 rớt rồi..Số 3 nhanh lên ! Lead
quẹo phải 90 độ..bay ra ! Bay ra, đừng đáp..
Tôi kinh khủng..Chiếc số 2
đang bay, đột ngột cắm đầu lao thẳng xuống triền đồi, lăn long lóc như một
cục đá. Một vầng bụi đỏ mù mịt bốc lên và lửa cháy bùng’.. Chiếc phi cơ
bất hạnh của Tuân. Cả một phi hành đoàn và 11 người lính bộ binh vào An
lộc tiếp hơi cho đoàn người tử thủ đă rơi chết ngon lành khi vừa tới thềm
địa ngục..’
‘..Phi cơ trúng đạn,
đồng đội bị chết, bị thương, vẫn phải b́nh tĩnh bay khỏi vùng kinh khiếp,
t́m trảng cỏ giữa rừng đáp khẩn cấp, bỏ tầu, may mắn lắm sẽ được phi cơ
bạn nhào xuyên lưới lửa đón về..hay bỏ tầu mà chạy, vượt qua rừng qua bụi
trốn tránh kẻ thù t́m vế đất sống..’
những người anh em đă rơi vào
tay giặc hay ra đi vĩnh viễn cùng với xác tàu vỡ vũn trên cánh rừng cao su
tơi tả dày đặc hố bom. Đi không c̣n ai nghe tiếng nói. Xác rữa, xương khô
trắng đến ngày An lộc giải tỏa, bạn bè ngậm ngùi đem về những mảng xương
khô..’
Các chuyến đổ quân của các trực thăng UH-1 của KQVN, trong giai đoạn tiếp
cứu An lộc gặp rất nhiều khó khăn từ khi CQ di chuyển các lực lượng pḥng
không của chúng chặn kín các đường bay vào An lộc..
Tác giả Hoài Duy trong ‘Chia nửa Vầng trăng: Hồi kư Trận An lộc’
ghi lại: (trong cuộc tăng viện
của SĐ 9 BB VNCH)
..’ Chúng tôi,
Trung đoàn 15, SĐ 9 BB từ Tân Khai đánh lên.. Kế hoạch thay đổi sau hai
lần máy bay đổ TĐ 3/15 vào thẳng An lộc.. Đến địa điểm nhưng trực thăng
không thể hạ xuống: lư do đổ xuống nhưng sẽ không kịp cất lên trước rừng
pháo pḥng không chào đón !..’ Đại đội tôi, quân số tham chiến 94 người sẽ
xuống trước, kế tiếp ĐĐ2. Bốc lên đồng loạt đi vào mục tiêu, máy bay hạ
thấp dưới ngọn cây, bay xà nhanh theo Quốc lộ 13 để tránh tầm pháọ Chúng
tôi chuẩn bị nhẩy khi thấy mái ngói nhà. Đạn pḥng không nổ chập chùng ở
dưới. Đoàn phi cơ tự dưng bẻ quặt một đường và cất lên caọ đổi hướng. Tôi
biết có điều không ổn.. Máy liên lạc..Không xuống được..Các anh xuống
được..nhưng trực thăng không thể cất lên kịp được.. Chỉ làm mồi cho
pháo..’..’
Lần thứ 2, máy bay
Mỹ, Phi hành đoàn Mỹ..Lập lại, cũng thế thôi ! KQ làm nhiệm vụ của họ..
Kế hoạch hành quân thay đổi.. Đơn vị xuống phía Nam An lộc 13 km và tiến
quân cả ngày lẫn đêm, chạm lớn, chạm nhỏ..
Cuộc tiến quân của TĐ 3/15 bị ngưng chặn trước ngưỡng cửa An lộc, cách TĐ8
ND chừng 700m. CQ chen vào giữa chận đứng. Hai TĐ chưa bắt tay được nhau
trong suốt 20 ngày..
Tác giả Hoài Duy ghi tiếp:
‘ Một ngày ở tháng
6. Hành quân bung rộng tuyến pḥng thũ, ở một phía rừng bên kia đồị Một
vận tải cơ của Mỹ rớt nằm trơ đó. Một trực thăng VN t́m thấy hôm sau cũng
gần khu vực trên. Tôi nghĩ có lẽ cả hai chiếc rơi trong những ngày đầu
cuộc chiến. Riêng chiếc trực thăng, đầu máy bay hơi chúi về phía trước,
hai càng trong thế vững vàng trên mặt đất. Đầu hai người phi công gục
xuống, tay buông thơng, xác khô rũ. Phụ xạ thủ và mấy người ngồi trong
cũng chung số phận. Chết đă lâu, không c̣n mùi.. Tôi nhận diện đơn vị mấy
người ngồi trong ḷng máy bay qua phù hiệu của SĐ BB. Trong đó có một xác
người c̣n máy ảnh trên vai, một máy quay phim rớt trên sàn và mấy thước
phim.. Chiều hôm đó, tôi được biết một trong 2 phi công là Thiếu úy, con
của một Bộ trưởng Phủ TT. Lệnh từ Saigon yêu cầu Trung đoàn giúp đỡ đưa
xác nạn nhân ra. Và người mang máy ảnh, trên miệng túi áo tên B́nh.. Sau
này tôi mới biết là Nguyễn Ngọc B́nh, phóng viên điện ảnh..’
(Chiếc trực thăng này bị hạ ngày 1
tháng 5 năm 72 khi bay thấp để tránh đạn pḥng không nhưng đă nổ v́ trúng
B-40 của CQ bắn từ các xạ thũ bị cột ngựi trên ngọn cây)
Từ ngày 11 tháng 4, CQ bắt đầu sử dụng hỏa tiễn tầm nhiệt SA-7 tại chiến
trường An lộc. Hỏa tiễn đầu tiên đă nhắm bắn vào các phi cơ quan sát FAC
của Hoa Kỳ nhưng không trúng mục tiêu..
- Các phi vụ yểm
trợ cho quân trú pḥng:
Trong trận An lộc, KQ VNCH đă sử dụng các phi cơ A-1 và F-5 để oanh kích,
yểm trợ cho các đơn vị trú pḥng chống trả các đợt tấn công của Cộng quân
và hủy diệt nhiều xe tăng, thiết giáp của Cộng quân. Một số Skyraider đă
bị hạ v́ trúng đạn pḥng không vả hỏa tiễn SA-7 của CQ.
Một báo cáo mật được nhiều Cố vấn Mỹ ghi lại trong những bản tổng kết về
chiến trường An lộc:
.. Passed following
info to T30 Arcraft downed in the An lộc area
(TRAC log of 6 June):
- VNAF UH-1 , 1 km South of An lộc
- XT 778888 US
C-130: 3 May
- XT 732912 US
A-37: 11 May
- XT 764875 2 US
FAC: 11 May
- XT 775875 AH-1
G: 11 May
- XT 748868 VNAF
A-1E: 13 May
- XT 810075 VNAF
UH-1: 13 May
Trường hợp hy sinh của Đại úy Nguyễn Cao Hùng, thuộc PĐ 518 được
Tác giả Đào Vũ Anh Hùng ghi lại như sau:
..’ Hôm 20 tháng 5,
tôi bay quần quần phía Đông Tân Khai chờ 4 phi tuần khu trục săn hạ hai
chiếc xe tăng VC trốn dưới gầm cầu xe lửa và khóa họng những ổ pḥng
không, dọn đường cho tôi dẫn hợp đoàn vào đáp.. Tôi bay trên 5000 bộ, theo
dơi từng chiếc Skyraider nhanh nhẹn luân phiên đâm bổ xuống mục tiêu. Bỗng
một chiếc AD6 vừa thả xong 2 trái napalm, vút ngược lên cao.. Tôi thấy một
tia khói cuộn lên từ bụi cây bên bờ con suối cạn. Chiếc phi cơ bỗng phát
nổ..’
Quan sát viên phi hành Lê văn Sùng, trong bài ‘Một thời ốp
xẹc’ đă ghi lại trường hợp hy sinh của Phi công Nguyễn Cao Hùng
như sau: ..Thuở ấy,
Mặt trận B́nh Long càng ngày càng khốc liệt.. Phi đoàn 116 của chúng tôi ở
Cần Thơ cũng được tăng cường cho PĐ 112 Biên Ḥa ba phi hành đoàn để hằng
ngày thi hành một số phi vụ do PĐ 112 sắp xếp, hầu hết là được giao cho
những phi vụ bay cho mặt trận B́nh Long..’
Phi vụ của Quan sát viên Sùng, Danh hiệu Sơn ca 23, do phi công Thành bay
hoạt động tại vùng phía Nam An lộc. Sau khi đă hướng dẫn 4 phi tuần khu
trục và bắn hết 6 rocket khói đánh dấu mục tiêu, trên đường bay trở về Cần
thơ. Khi bay qua Tân Khai đă t́nh cờ phát giác được 2 chiến xa CQ đang
chui nấp dưới gầm cầu xe lửa, anh đă gọi Trung Tâm Hành quân Không trợ 3
và xin phi tuần khu trực. Trong lúc đó trong vùng có sẵn một phi tuần 2
phi cơ A-1 tuy đang được điều động, nhưng FAC Mỹ gần hết xăng, không chỉ
định mục tiêu đánh được và đang t́m mục tiêu giăi tỏa bom đạn… Hai A-1 này
do các phi công Nguyễn Cao Hùng (bay số 2) và Nguyễn thế Quy bay số 1
..’ Số 2 vừa kéo
lên break trái, một làn khói trắng dài bay phụt lên, đầu làn khói trắng ấy
là một chấm đen, đang quẹo ṿng lại đuổi theo phi cơ số 2. Tôi thét lớn
SA-7! Số 2 nhảy dù ! số 2 nhảy dù mau..: Không kịp rồi, làn khói đă tới
phi cơ, tôi nghe đùng một tiếng thất lớn giữa không trung. Phi cơ anh đă
bốc cháy, nhưng c̣n đang bay lên, tôi thấy một vật đen bay ra khỏi phi cơ,
may quá ! Anh đă nhẩy dù ra được rồi..’
Nhưng dù không kịp mở, và xác Phi công Hùng đă được đơn vị BB hoạt động
trong vùng t́m thấỵ
Phi công Qui, sau này, cho biết thêm:
‘Hôm đó là ngày 20 tháng 5, 1972. Phi tuần Phenix 51 do Qui bay số 1 và
Thống (66A)
bay số 2 đang túc trực chờ bay. Hùng tuy đang nghỉ phép nhưng vào chơi..
và muốn bay cho đỡ buốn. Qui định thêm A-1 để Hùng bay sô 3 nhưng sau đó
Hùng đă bay thay Thống..’
Một phi vụ rất đặc biệt đă được một số tác giả như Tướng Mạch văn Trường,
Tr/tá nguyễn ngọc Ánh.. viết lại trong tập ‘ Chiến thắng An lộc 1972’
phổ biến trên website là Phi vụ phá Hầm và Chốt Xa cam. Chốt này cách An
lộc khoảng 6 km về phía Nam do Trung đoàn 165 Công trường 7 CSBV chiếm
giữ, cầm chân các Chiến đoàn 15 và Trung đoàn 33 BB VNCH, cắt đứt việc
giải toả An lộc. Tuy toán mật mă của VNCH đă bắt được tần số liên lạc và
xác định được vị vị trí của 2 đơn vị CSBV và Bộ Chỉ huy của CT7 và yêu cầu
HK dùng B-52 để đánh vào mục tiêu, vào những ngày 20 và 22 tháng 3 nhưng
bị từ chối (?).. Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 VNCH đă yêu cầu KQVN dùng các CBU
55 để tấn công vào mục tiêu. Cuộc họp để quyết định dùng CBU có sự tham dự
của Tướng Minh, Tư lệnh KQ, Tuớng Tính TL SĐ 3 KQ, Đại Tá Tường Tư lệnh
phó SĐ3.. Tướng Huỳnh bá Tính, sau khi bàn thảo với ĐTá Tường đă đề nghị
dùng Skyraider của SĐ 3 KQ thả một số CBU trừ bị, c̣n lại trong kho vơ khí
của KQVN sau 6 giờ chiều (là giờ
các phi cơ HK bay trở về Hạm đội ?)..
và phi vụ này sẽ được KQVN ‘âm thầm’ hành động theo kế hoạch riêng, không
thông báo cho Hoa Kỳ.
Các tác giả ghi lại:
..’ Tại phi trường
Biên Ḥa, hai phi tuần khu trục A-37 yểm trợ cho 4 khu trục cơ AĐ6 mang 4
quả bom CBU được lệnh cất cánh vào lúc 18 giờ 15 chiều ngày 07 tháng 06
năm 1972 trực chỉ Xa cam. 18 giờ 30 ngày 07 tháng 06 năm 1972, hai phi
tuần A-37 bay trước oanh kích dọn đường cho 4 Skyraider AD.6 tiếp nối theo
sau thả liền 4 trái CBU ngay trên địa điểm Hầm chốt Xa Cam gây ra 4 tiếng
nổ lớn, san bằng, tiêu diệt một vùng gần 1 cây số đường bán kính xung
quanh..’
(Ngay sau đợt thả CBU, TĐ 6 Dù đă khởi
phát cuộc tấn công nhổ chốt..)
- Các hoạt động khác của KQ
VNCH:
Một số đơn vị khác của KQ VNCH cũng đă đóng góp vào Chiến thắng An lộc một
cách ‘lặng lẽ’ nhưng không kém phần quan trọng:
- Phi đoàn 716 với các phi tuần EC-47 Trắc giác vô tuyến
(Airborne Radio Direction Finding=ARDF)
giúp phát
giác các cuộc chuyển quân của CSBV và xác định những vị trí của các đơn vị
CQ.
- Các đơn vị bốc rỡ và chất hàng lên các Phi cơ vận tải
(Riggers).
Các chuyên viên này (Việt Nam,
Mỹ và Đài loan)
đă phải làm việc liên tục những ‘ca’ kéo dài trên 20 giờ, tại một khu vực
trống trải ở cạnh phía Đông của phi đạo Tân Sơn Nhất
(Trong thời gian cao điểm thả dù tiếp tế cho An lộc, KQHK đă phải đưa đến
Saigon 76 chuyên viên gắn dù thuộc ĐĐ 549th Quartermaster, ở Okinawa và
sau đó c̣n tăng cường thêm một số chuyên viên từ Đài loan)
Chiến thắng An lộc đă phải trả bằng ‘máu và nước mắt’ của những đơn vị Bộ
binh, Nhảy Dù, Biệt cách Dù, Thiết giáp..Địa phương quân Quân lực VNCH,
quả cảm, quyết sống chết để tử thủ, giữ vững được An lộc, nhưng chiến
thắng này đă cần phải có sự đóng góp tối quan trọng của Không quân Hoa Kỳ
và Việt Nam qua những phi vụ yểm trợ chiến trường như B-52, Gunships.. các
khu trục, trực thăng tiếp tế và tản thương, các phi cơ vận tải..
Trần Lư
Tài liệu sử dụng:
- The Battle of An lộc (James H
Willbanks)
- America’s Last VietNam Battle: Halting
Hanoi’s Easter Offensive (Dale Amdradé)
- Chiến trận Mùa Hè 1972 (Trần Phan Anh)
- Chiến thắng An lộc 1972 (Một số tác
giả)
- Mùa Hè Đỏ lửa (Phan Nhật Nam)
- Các bài viết về An lộc trên các Diễn đàn
điện tử như Cánh Thép, Lịch sử VN..
- Các bài viết về An lộc trên các Tạp chí
KBC, Lư Tưởng, Lư Tưởng Úc châu..
- An Loc Personal Account của các Cố Vấn
Hoa Kỳ tham dự Trận An lộc như ĐT Ed. Benedict, ĐT Ed Stein, ĐT Bob
Murphy, Đ/u Harold Moffett..
- The Battle of Loc Ninh- Rattlers
Helicopter Web page.
Không Quân Việt Nam Cộng Hoà Hành Khúc
http://www.youtube.com/watch?v=jdDZAGNQv4Y
|