Chiến tranh và Ám sát: Hợp pháp hay Tội ác?

 

Trần Lư

 

 

Chiến tranh, mang bản chất tàn bạo, giết chóc và hủy hoại.. Chiến trường nơi xảy ra giết chóc được chấp nhận như những sư việc phải xảy ra, để sống c̣n, nhưng một số h́nh thức khác như phá hoại nhà cửa của dân thường, được xem như không thể chấp nhận và bị lên án.

   

Ám sát, loại trừ các người chỉ huy đối phương, không trực tiếp đối đầu tại chiến trường, lại được giải thích là ‘cần thiết’ trong những trường hợp khó được mọi người đồng thuận! Lư do của kẻ mạnh?

     

Bài viết xin không bàn luận đến các vụ án chính trị nội bộ như Ám sát các Nhà Lănh đạo Quốc gia trong các cuộc đảo chánh xảy ra tại các Quốc gia ‘bán khai’ (dù vẫn được xem là có văn hóa như Việt Nam, Hàn quốc..) .. Xin chỉ chú trọng đến các vụ ám sát đă và đang xảy ra trong cuộc chiến Israel và các nước Ả Rập..

   

Vấn đề gọi là Ám sát trong một cuộc đối đầu quân sư đă và đang là chủ đề trong nhiều cuộc tranh luận vẫn tồn tại theo thời gian, không hề bị phai mờ.

   

“Tiêu diệt mục tiêu’=targeted killing” đặt ra nhiều liên hệ, tương quan gồm các vấn đề

  • Phân loại cuộc chiến (chiến tranh trực tiếp giữa 2 quốc gia như Nga-Ukraine; chiến tranh giải phóng, nổi dậy..)

  •  Địa lư chiến trường nơi áp dụng các định luật chiến tranh,

  •  Các tṛng tréo giữa luật chiến tranh và luật nhân quyền..

   Có những sự kiện quan trọng đă xảy ra , gây nhiều tranh luận như:

  • Israel giết Nhà Khoa học Nguyên tử Iran Mohsen Fakhrizadeh vào tháng 9-2021

  • Hoa Kỳ hạ sát Tướng Qassem Soleimani,Chỉ huy Vệ binh Quốc gia Iran tháng Giêng 2020..

   

Các hành vi này, được xếp vào ‘ám sát’, nhưng lại được giải thích là.. hợp pháp? tùy theo các nhận định và giải thích chủ quan trong phạm trù của luật chiến tranh?

 

Theo Công pháp Quốc Tế hiện hành (qua bài tổng kết của Michael Schmitt trong Assassination in the Law of War)

https://lieber.westpoint.edu/assassination-law-of-war/

 

Ám sát, trong thời gian chiến tranh chỉ rô ( denotes), các yếu tố cần có

 

1- Treacherous.  Gây thương tích, giết cá nhân đối nghịch.

     Treacherous, tiếng Việt theo Google là bất chánh, trong Anh ngữ c̣n là clandestine (ám muội, gian lận), illicit (trái phép).

 

2-  Perfidious attack

        Perfidious = Xảo trá, không ngay thật?

  •  Luật Chiến tranh thời hiện đại: 

  • Lieber Code 1863, do TT Lincoln ban hành. (Sắc lệnh 100, Khoản 148) Mục :”Assassination” ghi ‘không được phép giết các cá nhân thuộc phe đối nghịch mà không qua một cuộc xét xử công khai..” Assassination được xem là một hành vi ‘mờ ám’ bị cấm trong thời gian chiến tranh..

  • Brussels Declaration 1874, tại Âu châu, tuy không được tất cả các nước chuẩn thuận, nhưng khoản 13 có  ghi rơ ‘Sát hại mờ ám *(treachery) những cá nhân của Quân đội đối nghịch,  bị tuyệt đối cấm làm (especially forbidden)

  • Hague Convention 1899 về ‘Luật và Lệ Chiến Tranh’ (Laws and Customs of War), đă đặt vấn đề “Cấm các hành vi Ám sát” trong thời gian chiến tranh;  ghi rơ “không được phép hạ sát các người thuộc phe quân đối nghịch, khi hai nước đang có chiến tranh..” ; cũng không được phép giết đối phương khi đang ngoài trận chiến (hors de combat). Các bản bổ túc 1907, cũng tái xác nhận các điều khoản căn bản này

  • Sau Thế chiến 2, Ṭa Án Quân sự Quốc Tế Nuremberg  đă có những nhận định cần có một số cải thiện lại Hague Convention 1907:

 

Văn bản 1977 Protocol Additional, phụ lục của Geneva Conventions 12 August 1949, khoản 37 ghi:  Hành vi assassination trong chiến tranh là perfidy, đồng thời cũng xác nhận ‘Cấm ám sát, gây thương tích, bắt cóc địch quân bằng các phương thức gian trá. Ghi thêm các định nghĩa về “Vờ, để lừa”  ‘feigning’ trong chiến tranh như trá hàng, giả chết.; Phân biệt thêm các mưu lược (ruses) cho phép sử dụng như ngụy trang, cho tin giả,

  • Law of Land Warfare của Hoa Kỳ (1956 Army Field Manual)  cũng công nhận điều khoản về Cấm ‘ám sát’ tại chiến trường, cấm đặt quân địch ‘ra ngoài ṿng pháp luật (outlawry) và cấm sử dụng kẻ giết mướn để loại địch quân..

  • Law of War Manual của Bộ Quốc Pḥng Mỹ 2016, xác định: Trong các cuộc chiến quốc tế, cấm ám sát các cấp chỉ huy địch quân tại chiến trường (?) bằng treachery /perfidy với các định nghĩa

“Perfidy as acts that invite the confidence of enemy persons to lead them to believe that they are entitled to, or are obliged to accord, protection under the law of war, with intent to betray that confidence ..”

                     (Xin các Chuyên gia luật pháp giúp giải thích rơ hôn)

 

* Trưởng hợp Israel trong các Vụ Ám sát?

 

Các vụ Ám sát của Israel, loại trừ các Lănh tụ Palestine, Ả rập được xem là có chủ trương chính thức, không che dấu các mục tiêu và được thực hiện có hệ thống . Các điều khoản trong Công Pháp Quốc Tế về Ám sát đâ không được áp dụng do một lư do căn bản: Chiến tranh giữa Israel và Hamas, Hezbollah không phải Chiến tranh giữa quốc gia..Các phong trào vũ trang như Hamas, Hezbollah, Houthis.. đều bị xếp vào các nhóm khủng bố, c̣n Iran được xem là một quốc gia ‘tổ chức’ và yểm trợ cho các nhóm này.

   

Hành vi ‘diệt’ các lănh tụ Khủng bố không bị xếp vào Ám sát theo định nghĩa của Luật Chiến Tranh Quốc Tế!

  • Chiến dịch ‘Đập đầu rắn” của Israel:

 

Israel đă đặt ra những kế hoạch ‘cực kỳ’ tinh vi trong việc loại bỏ các lănh tụ của các Phong trào Hamas, Hezbollah và cả Iran, có liên quan đến các trận tấn công vào Israel..

   

Dưới đây là Danh sách các ‘thủ lănh’ đă bị hạ sát, chỉ ghi những tên tuổi lănh đạo ‘quan trọng’

 

A- Hezbollah:

 

1- Hassan Nasrallah, Lănh tụ tối cao của Tổ chức Hezbollah . Một phát ngôn viên Israel thông báo:  Thủ lănh Hezbollah đă ‘bị loại’ sau một trận không tập của KQ Israel vào Thủ đô Lebanon, ngày 27 tháng 9, 2024, Tổ chức Hezbollah sau đó đă xác nhận cái chết này. Năm 2006, từng có tin đồn là  Nasrallah bị chết trong một trận đụng độ với Israel, nhưng sau đó Ông tái xuất hiện, vô sự. Nasrallah đă lănh đạo Hezbollah trong suốt 32 năm.

     

Nasrallah bị thiệt mạng khi KQ Israel đánh trúng Bộ Chỉ huy ngầm, sâu 18 m dưới đất và được che dấu rất bí mật.

  

T́nh báo Israel nhờ tin mật báo của một điệp viên gài bên trong Quân đội Iran, đă xác định được vị trí chính xác cùng thời gian hội họp của Nasrallah, cùng Phụ tá riêng, Bộ Tham mựu, với sự có mặt của  Tướng Chỉ huy Phó Vệ binh Iran. 8  Phi cơ F-15I của Israel đă dùng 80 quả bom, kể cả loại  bom ‘bunker buster’ nặng 900kg, đánh sập toàn bộ Ṭa nhà ‘ngụy trang dân cư’ nơi Hezbollah đặt Bộ Chỉ huy, cùng vài ṭa cao ốc lân cận trong khu Haret Hreik, vùng ngoại ô Dahieh, (Beirut). Các lănh tụ Hezbollah gồm 33 người bị thiệt mạng, vùi dưới đống gạch vụn, cùng 195 người khác bị thương gồm cả thường dân? Cùng tử nạn c̣n có Ali Karaki, chỉ huy Lực lượng Hezbollah vùng Chiến trường Phía Nam, và một số tay chỉ huy quan trọng khác , cũng có thêm Abbas Nilforoushan, Chỉ huy phó Islamic Revolutionary Guard Corp (IRGC) , đồng thời cũng là Chỉ huy Lực lượng Quds tại Lebanon, đến họp bàn kế hoạch trả đũa Israel sau vụ nổ pagers.

 

2- Ibrahim Qubaisi. Một trận không kích vào một địa điểm ngoại ô Beirut ngày 24 tháng 9, đă hạ sát Qubaisi, người chỉ huy và lănh đạo Lực lượng rocket & phi đạn của Hezbollah. Cùng bị loại c̣n có thêm 6 phụ tá của Qubaisi.

 

3- Ibrahim Aqil, Chỉ huy Hành quân của Hezbollah, Thành viên  điều hành quan trọng trong Hội đồng Quân sự Hezbollah, bị loại trong trận không kích ngày 20 tháng 9, cũng vào khu vực ngoại ô phía Nam Beirut. Aqil c̣n có những bí danh Taashin và Abdelqader, là Chỉ huy trưởng Binh đội đặc biệt Redwan Force của Hezbollah, có thể xem là Tham mưu trưởng của ‘quân’ Hezbollah

 

Hoa Kỳ cho Aqil là  người đóng vai tṛ chính trong 2 vụ đánh bom vào Ṭa Đại sứ Hoa Kỳ tại Lebanon (4-1983) gây cho hàng trăm người thiệt mạng, ghi tên Aqil vào Danh sách các tay Khủng bố Toàn cầu, đặt giải thưởng 7 triệu USD cho người cung cấp tin tức có thể đưa đến việc bắt giữ tay này..

 

4- Ahmed Wahbi, được nhận diện là một tay chỉ huy cao cấp, điều hành hoạt động quân sự của Lực lượng đặc biệt  Radwan tại mặt trận Gaza cho đến đầu năm 2024. Bị hạ trong cuộc không kích của Israel ngày 20/9, cùng nhiều tay Chỉ huy khác..

 

5- Fuad Shukr, bị hạ trong trận không kích ngày 30 tháng 7, là cánh tay mặt của Thủ lănh Hassan Nasrallah. Shukr là một lănh tụ quân sự của Hezbollah từ ngày Tổ chức này được Lực lượng Vệ binh Iran giúp thành lập và tổ chức, cách đây 40 năm. Mỹ đă ra lệnh trừng phạt Shukr từ 2015 và cáo buộc tay này đă tổ chức cuộc đánh bom phá hoại doanh trại của TQLC Mỹ tại Beirut năm 1983, gây 241 nhân viên quân sự Mỹ tử thương.  Shukr là  người lập kế hoạch  trong các cuộc gửi quân Hezbollah sang Bosnia & Herzegovina trong các năm 1992 và 1995. Mỹ xếp Shukr vào danh sách các Tay khủng bố cần loại trừ và  năm 2017 đă treo giải 5 triệu USD cho người cung cấp tin tức để  truy t́m..

 

6- Muhammed Nasser, bị loại do không kích ngày 3 tháng 7 tại Tyre. chịu trách nhiệm chỉ huy một đơn vị chuyên dùng drones pháo kích vào Israel từ vùng phía Nam Lebanon. Nasser, có thêm bí danh Haji Abu Nimah cũng là tay chỉ huy các hoạt động quân sự của Hezbollah tại khu vực biên giới Lebanon-Israel, cũng từng chỉ huy quân Hezbollah sang trợ giúp cho TT Syria, Bashar Assad, chống đỡ lại quân nổi dậy Syria ‘dân chủ’

 

7- Talib Abdullah, Chỉ huy Đơn vị Victory Unit, chịu trách nhiệm chiến trường Vùng Phía Đông, bị hạ ngày 12 tháng 6 khi Israel đánh trúng Bộ Chỉ huy Hezbollah tại vùng Nam Lebanon; được xem như có cấp bậc ngang hàng với Nasser và chỉ huy hành quân tại khu vực Trung tâm của biên giới..Cùng bị loại c̣n có Mohammad Hussein Sabra và Ali Salim Soufan đều là các tay chỉ huy quân sự của Hezbollah..

 

 

 

B- Hamas:

  • 1- Mohammed Deif: Israel thông báo Delf bị hạ khi phi cơ Israel oanh kích vùng Khan Younis, tại Gaza ngày 13 tháng 7, sau khi Israel khai thác và thẩm định giá trị của các tin t́nh báo. Deif đă thoát được rất nhiều toan tính mưu sát của Israel. Tay này là một trong những lănh tụ thành lập Cánh quân sự của Hamas,  từng chỉ huy Binh đoàn Qassam và là một trong những người thiết kế trận tấn công vào Israel ngày 7 tháng 10-2023.

  • 2- Ismael Haniyeh, Lănh tụ chính trị Hamas, bị ám sát sáng sớm ngày 31 tháng 7 tại Iran (theo tin Hamas), do một phi đạn (?) bắn trực tiếp,, khi đang cư trú tại Nhà khách của Chính phủ Iran ở Thủ đô Tehran. Israel không nhận trách nhiệm.

   

Tin t́nh báo quốc tế cho rằng, pḥng nơi Haniyeh tạm ngụ đă bị Israel gài chất nổ từ 2 tháng trước và chờ cơ hội để gây nổ, giết chết ông này..

 

  • 3- Salah-al-Arouri, một drone của Israel tấn công vào một địa điểm tại vùng ngoại ô Haniyeh, Nam Beirut (Lebanon) ngày 2 tháng Giêng 2024 đă hạ sát Phó Thủ lĩnh Hamas, ông này cũng là một trong những tay thành lập Binh đoàn Qassam.

  • 4- Marwan Issa , phụ tá chỉ huy trưởng Cánh quân sự Hamas đă bị KQ Israel thanh toán trong một trận không tập vào đường hầm tại vùng Nuseirat, Gaza ngày 10 tháng Ba. Cùng bị loại là Ghazi Abu Tama, một tay chỉ huy khác của Hamas, phụ trách về vũ khi?. Issa là nhân vật số 3 của Cánh quân sự Hamas và là phụ tá của Mohammed Deif, cũng là một trong những tay lănh đạo cuộc tấn công Israel 7 tháng 10,2024

 

C- Giới chức Iran:

  • Mohammah Reza Zahedi, chỉ huy cao cấp của lực lượng tinh nhuệ Quds, thuộc Vệ Binh Quốc Gia Cách Mạng Iran cùng người phụ tá là Mohammad Hadi Hajriahimi, do cuộc không tập của Israel vào ngày 1 tháng Tư, 2023, phá hủy Ṭa Lănh sự Iran tại Damas (Syria)

   

Zahedi cùng Phụ tá và 5 cấp chỉ huy khác của IRCG  cùng bị loại. Zahedi được xem là người lập kế hoạch cho cuộc tấn công của Hamas vào Israel  7 tháng 10-2023

  • Abbas Nilforoushan, Chỉ huy phó Vệ Binh Quốc gia Iran bị hạ tại Beirut ngày 27-9 (cùng Nasrallah), xem phần trên..

 

Các lănh tụ Hamas (theo kim đồng hồ hàng trên) Marwan Issa (bị loại), Khaled Meshaal (sống tại Qatar từ 2012); Mahmoud Zahar; Yehiya Sinwar; Ismail Haniyeh (bị loại khi ngụ tại Tehran); Mohammed Deif (loại)

  • Hành quân đen “Black ops’. Kỹ thuật ‘lùng và diệt của T́nh báo Israel

   

Sau vụ hàng ngàn pagers cùng nổ tại Lebanon, ngày thứ Ba 27 tháng 9, 2024, gây nhiều thương vong, Israel không nhận và cũng không chối gây ra sự việc..th́ chỉ 24 giờ sau đó, lại một loạt vụ nổ walkie-talkies xảy ra, tái diễn cũng tại Lebanon!

   

Hai loạt nổ liên tiếp trong hai ngày, tuy Israel không nhận là thủ phạm, nhưng đă ‘theo’ một phương cách ‘chuyên môn của các chuyên viện phá hoại Israel..

Xem lại vài ‘hành vi’ ám sát:

 

1- Trả thù vụ tàn sát Munich:

   

Kỹ thuật của Israel gài chất nổ vào các phương tiện liên lạc vô tuyến,  được ghi nhận từ 1972, là một phần trong chiến dịch trả thù vụ nhóm khủng bố Palestine “Black October, tấn công và sát hại 11 lực sĩ và huấn luyện viên Phái đoàn  Israel tại Thế vận hội Munich 1972, trong các ngày 5 và 6 tháng 9, 1972. 8 tay khủng bố Palestine đột nhập Làng Thế vận, hạ sát 2 người của Phái đoàn Israel, bắt mang đi 9 người khác làm con tin và sau đó giết toàn bộ các con tin, khi chạy trốn cuộc truy t́m giải cứu..Trong vụ này: 11 người Israel, 1 Cảnh sát Tây Đức và 5 tay khủng bố thiệt mạng..3 tay khủng bố bị bắt sống nhưng sau đó được phóng thích để đổi lại với các con tin bị bắt cóc trong Chuyến bay Lufthansa 615. (29-10-1972)

   

Israel đă lập Chiến dịch ‘ Operation Wrath of God’, bỏ ra nhiều năm để t́m tông tích các tay khủng bố c̣n lại, liên hệ đă gây ra vụ thảm sát Munich. Hai trong số 3 tay sống sót: Mohammed Safady và Adnan Al Gashey đều đă bị Mossad thanh toán, c̣n Jamal Al-Gashey hiện c̣n lẩn trốn tại Syria.

   

Mahmoud Hamshari, đại diện của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) tại Paris được xem là một trong những mục tiêu cần thanh toán v́ được cho là người đă lập kế hoạch cho vụ Munich?. Đặc vụ Israel, liên hệ với T́nh báo, đă xâm nhập vào nhà Hamshari, đặt một quả bom vào điện thoại, trước đó một đặc vụ khác, giả dạng như một nhà báo Ư, sắp đặt một cuộc phỏng vấn với Hamshari qua điện thoại.. Hamshari bắt điện thoại, xác định chính ḿnh , và bom phát nổ..( tháng Giêng 1973)

 

Vụ sát hại Yahya Ayyash, năm 1966, chuyên viên chế tạo bom và chất nổ của Hamas ( bí danh “The Engineer”) cũng theo kỹ thuật này: Ayyash đă  bị hạ sát tại Gaza khi cell phone của anh bị gài 50gr chất nổ, và phát nổ ngay gần đầu. khi anh gọi điện thoại..

“ Sanh nghề và Tử nghiệp’?

 

2- Ám sát các Nhà khoa học nguyên tử của Iran

    Trong khoảng thời gian 2010 đến  2020, 5 nhà khoa học nguyên tử Iran đă lần lượt bị sát hại bằng các vụ ám sát có sự dính líu,  liên hệ đến một quốc gia ..ngoại quốc!’,

  • Ông Darioush Rezaei Nejad bị một tay chạy xe mô tô bắn chết ngày 23 tháng 7, 2011 bằng 5 phát đạn , trước cửa nhà..

  • Các ông Majid Shahriari (29-11-2010) và Ahmadi Roshan thiệt mạng v́ xe hơi bị gài chất nổ.

  • Fereydoon Abbasi thoát chết  (29-11-2012) khi xe phát nổ..

   

Ngoài ra c̣n có thêm 7 vụ khác, trong đó các khoa học gia nguyên tử thoát nạn..

Israel bị nghi là thủ phạm chính v́ từng tuyên bố “sẽ dùng đủ mọi cách’ để ngăn trở Chương tŕnh chế tạo bom nguyên tử của Iran, một đe dọa cho an ninh quốc gia của Israel..

     

Mohsen Fakhrizadeh, Giám đốc Chương tŕnh Nguyên tử của Iran, bị ám sát tại vùng ngoại ô phía Đông Tehran tháng 11 năm 2020, bằng một súng máy điều khiển từ xa, bắn đi từ một xe hơi hiệu Nissan đậu tại gần đó. Giới chức Iran cho rằng vũ khí đă được điều khiển bằng ‘trí khôn nhân tạo’ AI và  dùng kỹ thuật nhận diện qua h́nh ảnh của mặt. Hệ thống tự động nổ súng, và sau đó chiếc xe cũng tự nổ tung..

   

Iran kết tội Israel, có sự trợ giúp kỹ thuật của Mỹ đă gây vụ tấn công mạng (cyber-attack), nhằm vào các máy ly tâm của Iran, kể cả các máy tại các Cơ xưởng hạch nhân Natanz và Bushehr..Virus Stuxnet đă gây ra những hoạt động bất thường vượt mọi kiểm soát của các máy ly tâm, gây ngưng hoạt động, tạo những ngừng trệ cho Chương tŕnh nguyên tử của Iran..

 

 

 

 

Trần Lư

10-2024

 

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính