Lối thoát
Nguyễn Thế Hoàng
Nhà của Lộng Ngọc nằm cạnh bờ kênh nhỏ có ḍng nước đục chảy lững lờ luồn lách giữa ḷng thành phố. Hai bờ kênh nối liền bằng một cầu ván bắt ngang là phương tiện giao thông giữa hai quận của thành phố Saig̣n.
Bên này cầu ván là một quận lớn của thành phố và bên kia là một quận ngoại thành tuy chỉ cách nhau một con kênh nước đen, nhưng nét sinh hoạt của người dân khác xa. Một bên là những cao ốc nhiều tầng, những ngôi biệt thự nguy nga, phố xá rực rỡ, người, xe dập d́u, sinh hoạt sầm uất. Bên kia là những túp nhà ổ chuột tối tăm thấp lè tè trong cuộc sống nghèo nàn trầm lắng của người dân lao động lam lũ.
Nhà của Lộng Ngọc, ngôi biệt thự nhiều tầng nằm cạnh bờ kênh nh́n ra hướng khu xóm nghèo bên kia ḍng kênh. Lộng Ngọc có nét đẹp vừa phải của người con gái xứ Bắc, duyên dáng, nhu ḿ, khả ái. Khuôn mặt trái soan, trầm uất ẩn nét u buồn của một tâm hồn luôn hằn sâu chịu đựng. Khác với tôi, cô gái đồng bằng sông Cửu được sinh ra, lớn lên trong gia đ́nh lễ giáo có truyền thống hiếu học. Các anh chị đều được qua những trường lớp từ quê ra tỉnh. Tôi là con út lại được cha mẹ cưng chiều hơn, nên khi qua hết cấp trung học, tôi được lên Saigon tiếp tục con đuờng học vấn.
Trước năm 1975, tôi và Lộng Ngọc là sinh viên trường Luật. Tuy cùng trường, nhưng tôi và Lộng Ngọc chưa hề quen nhau. Sau tháng 4/1975, sinh viên trường Luật bị bắt buộc bỏ dở chương tŕnh Luật, để chuyển qua Kinh Tế hoặc Sư Phạm. Không hẹn nhau, tôi và Lộng Ngọc lại được chuyển qua cùng lớp cùng trường Sư Phạm để rồi từ đó rất dễ dàng thân nhau bởi hợp tính t́nh, lối sống, những suy nghĩ, Tại Saigon, tôi trọ kư túc xá nhà trường trên tầng 2, qua khung cửa sổ nh́n xuống con đường phía trước có hàng me xanh rợp bóng. Tôi và Lộng Ngọc thường chia tay nhau mỗi lúc tan trường trên chặng đường rợp lá me thoáng mát ấy. Có lẽ tôi cũng xinh xắn, duyên dáng dễ thương nên thường được bạn bè khen, và cũng có những bạn tỏ ư thèm thuồng lẫn ganh tỵ. C̣n Lộng Ngọc th́ luôn nhắc "điệp khúc " mỗi lần tạm chia tay trên đường về nửa đùa nửa thật :
- Khê Thủy này, ḿnh hy vọng bạn sau này là chị dâu của tớ nhé. Bạn của tớ xinh đẹp mộng mơ như thế, tớ chỉ lo lo tên nào đó cuỗm mất đi th́ thật đáng tiếc cho ông anh "ế vợ" của ḿnh.
Cứ thế, tôi thường e thẹn mắng yêu con nhỏ :
- Đừng nói tầm phào ! lo học hành đi đừng có ồn ào ba chuyện lẩm cẩm ấy chúng nó nghe được là ê cả mặt mũi chịu không nổi với chúng đâu.
Con nhỏ vẫn không tha, cứ lải nhải :
- Chẳng sợ ǵ. Tớ muốn xí phần trước được làm em chồng, chứ không th́...mấy cái đuôi bám sát hằng ngày bê mất.
Như một phản ứng tự nhiên, những lần như thế Lộng Ngọc lại liếc nh́n phía sau, khiến tôi cũng quay nh́n lại để lúc nào cũng phát hiện mấy "cái đuôi" lù lù đang bám sát rất ư là đáng ghét. Anh chàng nào cũng thế mặt mủi cứ thộn ra rồi thậm thụt cười toe toét. Tôi hoảng sợ bước mau vào con đường nhỏ dẫn vào kư túc xá. Lộng Ngọc th́ sượng sùng lầm lũi bước nhanh dưới hàng me xanh rợp bóng như một trốn chạy bởi những giọng nói, tiếng cười quái ác đuổi theo sau lưng. Đâu phải chỉ bây giờ, những cái đuôi ấy tôi đă nh́n thấy và rất hoảng sợ khi c̣n ngồi dưới mái trường Tống Phước Hiệp Vĩnh Long. Hoảng sợ trong một chút hănh diện nào đó ở lứa tuổi mười sáu mười bảy thường được bạn bè thương tặng cho là hoa khôi tỉnh lẻ, nhất là mỗi lần chúng chụp h́nh thường cứ bắt tôi phải đứng chung để chúng có được những tấm h́nh thật đẹp đem khoe với bạn bè. Hoặc ác hơn nữa để chúng đem h́nh tôi giới thiệu các ông anh trai, không anh ruột, th́ anh bà con, anh kết nghĩa...Nhờ thế, tôi có được nhhững tấm h́nh kỷ niệm của lứa tuổi ô mai.
Thời ấy, đời sống của bọn sinh viên xa nhà ở trọ kư túc xá như chúng tôi thật thiếu thốn nhiều thứ. Thèm ăn, hoặc ước ao một món ǵ cho cá nhân là phải khắc phục. Cứ mỗi cuối tuần Lộng Ngọc thường đưa tôi về nhà để được gia đ́nh bạn đăi những bữa ăn no nê ngon miệng. Tôi là dân miền sông nước Hậu giang lại trở nên ghiền các món ăn đất Bắc, mà món tôi thích khẩu nhất là món ốc nấu bún, nên rất được mẹ nàng cho ăn thường xuyên. Lộng Ngọc th́ cứ khuyến khích tôi tập tành làm bếp theo lối người Bắc để sớm trở thành chị dâu của nó. Tôi không phản đối, cũng không chấp nhận điều mà bạn ưa nói đùa. C̣n mẹ Lộng Ngọc luôn khen tôi nết na, hiền thục, con gái sống xa nhà như tôi luôn giữ được nề nếp gia phong.
Những lời khen tặng và sự quí mến của gia đ́nh bạn, tôi cảm thấy ấm ḷng và an tâm trong đời sống sinh viên. Từng ngày tôi càng cảm thấy gần gũi gia đ́nh bạn, và càng yêu thương người mẹ của bạn. Ở bà thể hiện rơ nét đức tính nhân ái đôn hậu, sự đảm đang chịu đựng tột cùng. Suốt cuộc đời bà dành trọn t́nh thương để vun xới hạnh phúc gia đ́nh cho chồng con. Nhưng điều đáng khâm phục hơn hết là sự nhẫn nại chịu đựng của mẹ Lộng Ngọc trong cuộc sống chồng chung với một người đàn bà thứ hai trẻ hơn trong gia đ́nh mà chưa lần nào tôi nghe mẹ Lộng Ngọc than thở hờn trách hoặc thổ lộ với ai.
Ngôi trường Sư Phạm thời đó chúng tôi theo học tọa lạc cùng một hướng với ngôi Thánh Đường nhỏ, có Ḍng Nữ Tu Tận Hiến trông uy nghi, trầm lắng. Hai cánh cửa chính ngôi Thánh Đường bằng sắt màu thẩm đen lầm lỳ trông nặng nề thường th́ được đóng kín. Mỗi lần đi ngang qua ngôi Thánh Đường tôi luôn liên tưởng bên trong là cả một thế giới huyền bí và linh thiêng từ Đấng Tối Cao mà theo trí óc thơ ngây của tôi luôn choáng ngợp sự tôn kính thiêng liêng đầy sợ hăi.
Đối với Lộng Ngọc không như tôi mỗi khi ngang qua ngôi Thánh Đường. Nàng thích thú nh́n ngắm ngôi Thánh Đường và các vị nữ tu áo đen như nh́n ngắm một hoạt cảnh tuyệt vời đầy ngưỡng mộ để thỉnh thoảng nàng lại thố lộ niềm mơ ước :
- Những lần tớ ngang qua ngôi Thánh Đường ḷng tớ cảm thấy thanh thản, nhẹ nhàng và thật an b́nh Khê Thủy ạ. Ước ǵ mai đây tớ mong sao ḿnh được là con chiên của Chúa, ước sao được trở thành một nữ tu để có dịp cống hiến trọn vẹn cuộc đời cho Chúa, cho tha nhân. Tớ thật thèm khát một t́nh yêu. T́nh yêu Thiên Chúa. T́nh yêu tha nhân. T́nh yêu gia đ́nh ḿnh. Nếu ư chỉ đạt thành th́ cuộc sống này mới có ư nghĩa hơn Khê Thủy ơi !
- Chưa chi đă chán đời để rồi chối bỏ trách nhiệm. Trách nhiệm làm vợ, làm mẹ Ḿnh th́ nghĩ khác hơn Lộng Ngọc. Con người đưọc sinh ra, lớn lên ai cũng phải hoàn thành trách nhiệm làm người trước mặt Thượng Đế. Không ai có quyền chối bỏ để sống ích kỷ.
- Theo hoàn cảnh và niềm tin của chính mỗi người, nhưng ḿnh đang cảm thấy bị đánh mất niềm tin nơi chính ḿnh bởi đời sống gia đ́nh ḿnh và nơi người thân của ḿnh.
Nỗi suy tư từ cơi ḷng Lộng Ngọc đôi lúc như uất nghẹn bằng những tiếng thở dài. Trong bất chợt có hôm Lộng Ngọc né tránh tôi sau giờ tan học, mọi người đă ra về, sân trường vắng vẻ, nàng t́m đến ngồi một ḿnh dưới gốc phượng vỹ cuối trường bất động hằng giờ. Cho đến lúc từ căn gác trọ tôi nh́n thấy bạn và chạy đến th́ Lộng Ngọc vội lau nhanh khuôn mặt khả ái đầy nước mắt. Có những giờ nghỉ giải lao để chờ giờ học kế tiếp, hoặc những chiều râm mát tôi và Lộng Ngọc thả bộ trên con đường dọc theo bờ kênh...và những khi có cơ hội bên nhau, nàng thường than vản nổi bất hạnh của gia đ́nh ḿnh.
Lộng Ngọc kể...
Khê Thủy biết không ? Gia đ́nh ông bà Nội ḿnh trước đây ở tận một làng quê miền Bắc là một địa chủ giàu có, thế lực khét tiếng nhất vùng. Bố của ḿnh là trưởng nam lại là con trai độc nhất nên được ông bà Nội cưng chiều rất mực. Lớn lên, Bố đi cưới mẹ ḿnh được vài năm, sinh ông anh cả và bà chị kế của ḿnh như Khê Thủy biết đó. Cho đến khi mẹ đang mang thai ḿnh gần ngày sinh, ông bố sinh ḷng yêu thương một cô bé gái 13 tuổi, con của một tá điền của ông Nội trong làng, và quyết chiếm cho bằng được cô bé 13 xinh đẹp này đem về làm vợ thứ. Sự giàu có và thế lực địa chủ của ông bà Nội thời ấy muốn ǵ lại chẳng được, nên việc chiếm đoạt cô bé 13 làm vợ bé của bố không có ǵ là khó khăn, mặc dầu cô bé ấy và gia đ́nh người tá điền không mấy bằng ḷng chấp nhận, nhưng đành phải cúi đầu buông xuôi. Chính mẹ ḿnh đang lúc bụng mang dạ chửa ḿnh lại phải ép ḷng mang trầu rượu lễ vật đi hỏi vợ bé cho bố. Nghiệt ngă cay đắng cho mẹ không dám căi lời bố và ông bà Nội của ḿnh. Đám cưới ấy tưng bừng ba ngày đêm rất hoang phí và cũng không ít lời đàm tiếu, phê phán đầy ác ư.
Nhưng điều tệ hại và đau ḷng nhất đến với mẹ là đêm đầu tiên - đêm tân hôn của bố và cô bé 13 - bố ḿnh đă buộc mẹ và cô bé 13 ấy phải ngủ chung một giường. Mẹ kể cái đêm hăi hùng ghê rợn ấy mẹ chỉ c̣n là một cái xác không hồn, nằm quay mặt vào trong vách để nghe và chứng kiến vỡ tuồng trơ tráo mà bố đang tŕnh diễn với người vợ lẻ của bố trong đêm tân hôn của hai người. Những giây phút trôi qua trong đêm ấy mẹ ḿnh quá uất ức đôi lúc muốn bùng lên đạp đổ, xóa sạch điều trái tai gai mắt đầy tủi nhục, nhưng mẹ lại không dám. Mẹ sợ bố ghê gớm. Mẹ bảo mẹ sợ đ̣n roi, đánh đập, chửi bới. Mẹ sợ tan vỡ cuộc sống gia đ́nh. Mẹ đang nghĩ và yêu thương hai đứa con. Hơn nữa mẹ đang nghĩ đến và bảo vệ bào thai ḿnh đang trong bụng mẹ.
Cứ thế theo ngày tháng mẹ ḿnh phải âm thầm cắn răng chịu đựng chấp nhận cuộc sống chung nhà, chung chồng, chung giường để rồi kể từ đó cho đến ngày hôm nay cả ba người có một đàn con mười tám đứa mà tuổi tác xấp xỉ liền kề nhau. Khê Thủy có cảm thấy "ớn lạnh" cho gia đ́nh ḿnh không nhỉ ! Ḿnh nghĩ rằng trong cuộc sống giàu sang thế lực của gia đ́nh ông bà Nội và bố, th́ bố ḿnh thừa khả năng lập thêm pḥng hai, pḥng ba...ở một nơi nào đó để tự do hưởng thụ khoái lạc...với những người đàn bà khác, hà cớ ǵ bố cưỡng bức mẹ và bà vợ lẻ phải sống trong cuộc sống chăn gối chung chạ giữa ba người trên một chiếc giường với nhau như thế. Sau này lớn lên, tớ cảm thấy uất ức thay cho mẹ, thương xót mẹ đă chịu bất hạnh trong hạnh phúc để dần dần ḿnh càng hận và càng xa rời bố ḿnh.
Năm 1954, Đất Nước chia đôi hai miền Nam Bắc vừa lúc ḿnh tṛn ba tuổi. Bố đưa toàn bộ gia đ́nh di cư vào Nam . Ông Bà Nội tiếc của cải, nên ở lại ngoài Bắc và sau đó, năm 1956 bị giết chết tức tưởi trong đợt đấu tố địa chủ cường hào thời ấy ở quê. Nhờ tài sản, bạc vàng mang theo vào Nam, bố mẹ và d́ ḿnh tạo dựng nên cơ ngơi nhà cửa nguy nga như hôm nay mà Khê Thủy đă nh́n thấy. Đứng bên ngoài nh́n vào, ai cũng nhận rằng gia đ́nh ḿnh thuộc hàng trung lưu giàu sang và sống trong hạnh phúc. Nhưng kỳ thật đối với ḿnh cảnh gia đ́nh chẳng khác nào như một ngôi nhà mồ hoang lạnh. Tớ cảm thấy bất hạnh đă được sinh ra, lớn lên, được sống trong cảnh nhà như thế. Cho đến bây giờ bố mẹ và d́ đă có đến mười tám đứa con tuổi tác trùng nhau, kề nhau, lắm lúc đă không c̣n nhớ hết tên và tuổi của từng đứa con của ḿnh th́ việc gần gũi thân mật từng đứa con để t́m hiểu, hướng dẫn và dạy dỗ hầu như không có.
Ngoại trừ ông anh cả, bà chị và tớ...là con của mẹ đă trưởng thành, có sự hiểu biết, đă có thể giúp ích bố mẹ các công việc hằng ngày trong nhà...c̣n lại chỉ là một lũ em loi choi ngỗ ngáo nghịch ngợm, chuyên giành ăn, thích đánh lộn, luôn chửi bới tục tĩu, thường nạnh hẹ công việc, chia phe phái, không ai nhịn ai, phân biệt đối xử con bà lớn bà nhỏ...tạo cho quang cảnh gia đ́nh ḿnh luôn ồn ào, bát nháo, không kỷ cương nề nếp, và thật mệt mỏi từ sáng sớm cho đến nửa đêm.
Thời gian đầu về làm vợ hai cho bố, d́ ḿnh tỏ ra e dè, kiêng nễ, biết kính trên nhường dưới, biết ép ḿnh dưới sự hướng dẫn của mẹ, biết nghe những lời chỉ bảo của mẹ. Nhờ thế mẹ cũng an ủi được phần nào, và không khí trong gia đ́nh có đôi chút êm ấm, hạnh phúc. Cho đến lúc d́ ḿnh sinh cho bố đứa con thứ hai, thứ ba...d́ càng lúc càng trẻ đẹp nơn nà như đóa hoa đang nở rộ, cũng là lúc d́ bắt đầu lấn lướt mẹ, lần lượt nắm hết quyền trong gia đ́nh, chi phối mọi sinh hoạt trong nhà theo ư của d́, để từng lúc d́ như muốn áp đặt mẹ ḿnh vào hàng thứ yếu, chỉ biết phục tùng và chịu lụy. Tội nghiệp mẹ, mẹ không phản đối, nhưng vẫn không muốn thỏa hiệp chấp nhận. Thế mà mẹ lại luôn cam ḷng nhẫn nhục chịu đựng, không một lời than trách, không một ganh ghét đố kỵ, luôn nhận những thiệt tḥi để cốt giữ ḥa khí trong gia đ́nh. Mẹ luôn vui sống lo cho các con của ḿnh. Nhưng bản tính của d́ càng lúc càng ngạo ngược, thích gây hấn từng công việc nhỏ để cố lấn áp mẹ. V́ thế, trong gia đ́nh thường xảy ra những căi vă đôi co, có lớn tiếng bên cạnh những hoạt cảnh tranh giành miếng ăn, tấm áo tấm quần thật ồn ào bát nháo, đánh lộn, chửi thề, ăn nói mất dạy của đàn con của d́ luôn lấn áp đàn con của mẹ. Khê Thủy thấy không ? Gia đ́nh ḿnh chẳng khác ǵ một địa ngục trần gian.
Bố th́ càng cay nghiệt và độc đoán hơn. Bản tính độc đoán là lối sống của bố. Những lúc vắng mặt bố th́ gia đ́nh ḿnh ồn ào như một cái chợ cá. Khi bố về đến nhà là mọi người im phăng phắc, ai lo việc nấy hoặc t́m cách tránh né, xa lánh bố. Ai ai cũng sợ bố, chẳng dám gần bố. Giữa bố ḿnh và đàn con không có sự thông cảm, ít khi gần gũi và hiểu biết. Mẹ và d́ vẫn thường bị bố mắng chửi hoặc đấm đá một cách hết sức tự nhiên và thật vô lư. Thế mà mẹ cũng như d́ lại có được bản tính buông xuôi chấp nhận, cúi đầu nhịn nhục trước uy quyền của bố như một an bài. Ngày trước c̣n ngoài Bắc, bố là một công chức của một Bộ. Công việc làm của bố cho cơ quan chỉ là h́nh thức tô vẽ cuộc đời bố thêm hương hoa, tạo chút danh vọng bản thân. Chứ thật t́nh đồng lương của bố như giọt nước rơi trong bể chứa đâu đáng xá ǵ đối với một gia đ́nh đại điền chủ kết sù khét tiếng. Đến khi vào Nam, bố bị động viên vào quân ngũ ở lứa tuổi ba mươi. Bố không phải xông pha trận mạc đánh giặc góp phần bảo vệ quê hương, không phải di chuyển từ nơi này đến nơi khác mà lại được an toàn ngồi an vị trong mát hưởng thọ ân huệ ban phát nhờ áp phe, lo lót. Ngoài đồng lương cố định, bố ḿnh c̣n ở trong nhóm chuyên khai thác gỗ lậu ở các khu rừng B́nh Long Phước Long, Quăng Đức, Banmêthuột, để có nhiều tiền cung ứng cho một gia đ́nh đông người không ai ăn nên làm ra như gia đ́nh ḿnh. Chuyện khai thác lâm sản bất hợp pháp nghe nói đại qui mô của nhóm người làm ăn bất chính trong đó có bố ḿnh kéo dài từ năm này đến năm khác mà không bị phá vỡ làm thiệt hại tài nguyên đất nước. Không dừng ở đó, bố dùng đồng tiền bất chính kiếm được đem cho vay với lăi xuất cao trục lợi. Có người vay nợ nhiều năm không trả nổi, bố t́m cách cho họ đi tù khiến cho những gia đ́nh ấy lâm vào cảnh sa cơ tan nát. Sau này lớn lên, có sự hiểu biết, tớ cảm thấy không mấy vừa ḷng lối sống của bố ḿnh.
Ngoài lũ con đông lúc nhúc tại nhà với hai bà vợ "mắn đẻ"mỗi năm mỗi người sinh cho bố một đứa, bố ḿnh là người có tiền lại có số đào hoa với nhiều phụ nữ bên ngoài, nên con rơi con rớt của bố cũng dăm bảy đứa ở nơi này nơi khác, khiến cho vài gia đ́nh phải tan nát hạnh phúc. Thỉnh thoảng có những phụ nữ trẻ, xinh đẹp bế con dại đến nhà ḿnh đ̣i gặp bố giải quyết việc cấp dưỡng nuôi con hoặc "tính toán chuyện t́nh" sao cho ṣng phẳng giữa hai người. Mẹ ḿnh và d́ không dám tỏ thái độ ghen tuông, hờn giận bố v́ bố luôn độc đoán dữ dằn, nên đành dằn ḷng phải chấp nhận hiện trạng đau buồn đó để được yên thân lo cho bầy con.
Bố ḿnh như thế th́ đâu c̣n đủ th́ giờ gần gủi răn dạy, hướng dẫn con cái nên người. Cuộc đời bố của ḿnh chỉ biết làm ra tiền để chỉ biết hưởng thụ t́nh dục với những người đàn bà trong bản tính độc đoán ích kỷ. Nhất là chuyện bố ép mẹ và d́ cùng bố chung chăn chung gối chung giường trong suốt cuộc đời của mẹ là một sự kiện khó có ai chấp nhận.
Khi vừa đủ lớn, có trí khôn suy nghĩ, tớ cảm thấy hận bố vô cùng Khê Thủy ạ, nhưng chẳng biết làm sao hơn trong cương vị làm con. Ḿnh luôn xa lánh bố. Ḿnh không dám gần bên bố để chuyện tṛ, tâm sự, giải bày, hỏi han. Chính bố đă làm hoen ố tâm hồn trong trắng của một đứa con gái vừa lớn và đă đánh mất niềm tin trong cuộc đời ḿnh. Nh́n bố, hoặc ở những người đàn ông khác, tớ không c̣n một ngưỡng mộ nào về đạo đức, về lối sống thánh thiện của họ. Hiểu biết, suy nghĩ để tự t́m một hướng đi, một lối thoát trong âm thầm lặng lẽ bởi đạo làm con sao cho vuông tṛn để khỏi mang tiếng bất hiếu.
Sau tháng 4/1975, lẽ ra bố ḿnh không phải bị đi học tập cải tạo nhiều năm như những người khác, nhưng có những đơn tố cáo của những người được xem như nạn nhân của bố trước đây, khiến bố phải bị đi tù cải tạo nhiều năm ở ngoài Bắc. Mẹ và d́ đôi lúc lại phải luân phiên đi thăm nuôi bố vừa tốn kém vừa xa xôi đâu dám chểnh mảng.
Từ lúc vắng mặt bố, cảnh gia đ́nh ḿnh càng lúc càng hoảng loạn đến thê thảm giữa hai đàn con đông đảo của mẹ và d́. Nhất là vấn đề sinh kế trong thời gian vắng bố và đất nước không c̣n chiến tranh, người dân đang phải khốn khổ chật vật trong đời sống khó khăn của thời bao cấp. Thời gian này, mẹ ḿnh trở thành cột trụ gia đ́nh, đói no bởi trong đôi tay quán xuyến mẹ. Mẹ lăn xả ra ngoài với tất cả sự khôn ngoan, lanh lợi, với sức chịu đựng bền bĩ, mẹ tất bật buôn chợ trên, bán chợ dưới bất cứ món hàng nào cho dù nhà nước nghiêm cấm mẹ không từ nan. Ông anh cả của tớ nghỉ dạy học v́ chế độ mới không lưu dụng. Bà chị kế cũng phải nghỉ học đi theo mẹ, tiếp tay với mẹ. Đàn con đông đảo của hai người mẹ đứa đi học, đứa không. Đứa nào thích làm ǵ th́ cứ làm, không ai nghe ai, không ai sai khiến được ai. Kỷ cương, nề nếp gia đ́nh gần như bất lực. D́ ḿnh th́ chẳng làm nên tích sự ǵ, suốt ngày ở nhà trông nom nhà cửa, ăn ngủ, hoặc đi thu góp tiền cho vay lăi, cái nghề mà bố ḿnh đă làm trước đó vẫn c̣n tiếp nối sau đó. Ở tuổi hồi xuân d́ càng xinh xắn, duyên dáng, da dẻ trắng hồng mơn mỡn, luôn thich phấn son tô điểm ngày mỗi trẻ ra. D́ chẳng có chút ưu tư ǵ trước cảnh gia đ́nh đông người, lắm miệng ăn cũng như sự vắng mặt bố trong gia đ́nh.
Khê Thủy à, tớ thường ước ao bạn là chị dâu của ḿnh sau này, v́ ông anh của ḿnh đă lớn tuổi vẫn c̣n long bong, chưa chịu lấy vợ. Nhưng rồi ḿnh lại thất vọng cho ông anh cả của ḿnh. Bố đi tù cải tạo, anh ấy không việc làm, dở thầy dở thợ, đành kiếm thuê xe xích lô đi rong khắp nơi chở khách. Hôm nào thích th́ đi làm, làm để có làm, hôm nào không thích anh ấy ngủ vùi suốt ngày hoặc lấy Honda làm tài xế chở d́ đi thu góp tiền cho vay. Có hôm hai người đi với nhau từ sáng đến tối mới về đến nhà. Con cái, nhà cửa, cơm nước không ai trông nom. Nản lắm Khê Thủy ơi ! Điều đáng chú ư sau đó là ông anh và d́ ḿnh càng lúc càng thân mật với những cử chỉ lả lơi, lố bịch, khiến ḿnh càng cảm thấy bất măn.
Những năm ở đại học tôi là người bạn duy nhất để Lộng Ngọc tâm sự chuyện gia đ́nh với một nổi đau ray rứt không lúc nào nguôi. Chúng tôi trong lứa tuổi của những cô gái đôi mươi mộng mơ yêu đời, thế nhưng Lộng Ngọc luôn trầm tư ít có nụ cười trên môi và chưa hề nghe bạn nói đến chuyện tương lai, chuyện t́nh yêu hoặc những đam mê vật chất cho bản thân.
Thấm thoát những năm trên giảng đường đại học kết thúc, Lộng Ngọc tốt nghiệp hạng tối ưu nên được học bổng đi Pháp tiếp tục đèn sách. Lộng Ngọc vô cùng mừng rỡ. Phần tôi tốt nghiệp hạng b́nh, không may mắn như bạn ḿnh, để chấp nhận cuộc đời trong nghề dạy học theo truyền thống gia đ́nh. Khi được biết ḿnh sắp đi xa, Lộng Ngọc mừng vui nói rơ nỗi ḷng :
- Khê Thủy biết không ? Chuyện du học nước ngoài đến với tớ như vớ được chiếc phao giải thoát nổi trầm luân cuộc đời mỗi người mà ḿnh đang cảm thấy bất lực Lúc nào tớ cũng muốn rời xa khỏi gia đ́nh để t́m sự an b́nh cho tâm hồn và may ra c̣n có cơ hội đạt niềm mong ước.
Tôi khuyên bạn :
- Chớ quá bi quan. Trước niềm vui đạt được, ḿnh chúc mừng Lộng Ngọc. Chịu khó cố gắng đi vài năm đèn sách rồi trở về để có được một tương lai rực rỡ trong một gia đ́nh hạnh phúc.
- Không là như thế Khê Thủy ạ. Tương lai của tớ đâu hẳn là lấy chồng, sinh con nối dỏi tông đường, làm thật nhiều tiền, sống hạnh phúc giàu sang. Ḿnh chỉ cầu xin sao gia đ́nh ḿnh có cuộc sống nhân ḥa, nề nếp, mỗi người hiểu được giá trị nhân phẩm của chính ḿnh và của người khác. Trong gia đ́nh bố, mẹ, d́, anh, chị, các em của ḿnh, tớ chỉ muốn nghĩ rằng phải có lối sống gương mẫu, đạo đức và tự trọng để những người kế tiếp noi theo. Hăy tự nhận rằng mỗi người sống cho chính ḿnh và cũng phải sống cho chính người khác là hạnh phúc nào bằng. Chính gia đ́nh ḿnh đă đánh mất niềm tin ấy của ḿnh, đă làm hoen ố tâm hồn trong trắng của cô gái mới lớn của ḿnh. Khê Thủy biết không? Câu chuyện đồi bại nếu nói ra, ḿnh cảm thấy hết sức ngượng ngùng, nhưng trước khi ra đi, ḿnh muốn kể cho bạn nghe. Tớ luôn ao ước Khê Thủy là chị dâu của tớ, v́ tớ rất yêu kính ông anh cả của ḿnh. Thế nhưng vào những ngày thi ra trường vừa rồi, vào buổi sáng khi vừa đến trường, tớ để quên bài tiểu luận ở nhà, vội quay trở về lấy. Lúc về đến nhà, khi đi ngang pḥng ngủ của bố mẹ, đột nhiên tớ nghe những tiếng động lạ và những câu nói rầm ŕ, diễu cợt bên trong. Ṭ ṃ tớ nh́n qua khe cửa để rồi phải nh́n thấy một cảnh tượng hết sức bẩn thỉu, dâm đảng, loạn luân. Ông anh cả và d́ của ḿnh đang trần truồng quấn lấy nhau h́ hục làm t́nh trên giường. Trước cảnh tượng hết sức kỳ dị quái gở ấy, tớ không c̣n tin vào đôi mắt ḿnh và cứ ngỡ rằng sự thật không hẳn là như thế. Bố đi học tập cải tạo, vậy mà d́ ở nhà vẫn sống mơn mởn vô tư, ông anh cả vô công rổi nghề bên cạnh đàn em lúc nhúc tranh ăn, nạnh hẹ, lười nhác, đánh lộn, chửi bới, hoặc thích vắng nhà đôi ba hôm đi bụi đời. Tớ nghĩ rằng giữa d́ và anh ḿnh cũng có thể đă có những lần về "chuyện ấy"v́ thời gian sau này hai người đă có t́nh ư thân mật với nhau lúc ở nhà hoặc những lúc chở nhau trên xe Honda đi thu nợ vay. Tại sao hai người thân yêu của ḿnh lại có những hành động khó thể chấp nhận như thế ! Nói làm sao ! kết tội ai ! hoặc muốn bênh vực, hoặc muốn bào chữa trước thảm trạng gia đ́nh rối ren như gia đ́nh của ḿnh như thế nào đây, mà gia đ́nh là nền tảng của xă hội ! Tâm hồn tớ trở nên băng hoại khủng khiếp Khê Thủy ơi ! Bạn là người duy nhất hiểu ḿnh, tớ hiểu. Bạn chính là người lấy đi nổi buồn của ḿnh trong suốt thời gian bên nhau. Khê Thủy ơi ! hăy hiểu cho ḿnh.
Mấy ngày sau đó, tớ cảm thấy nhờm tởm, quyết tránh mặt d́, tránh mặt anh ḿnh. Chính ḿnh lại cảm thấy quá ngượng ngùng khi nh́n mặt họ, hoặc nói chuyện với họ, nhưng sao họ vẫn b́nh thường như không có ǵ xảy ra. Sống trong gia đ́nh mà cứ lánh mặt nhau giữa người thân với người thân th́ không có điều ǵ đau khổ cho bằng. Trước đây tớ đă thường lánh mặt bố, chán cảnh đàn em không muốn đến gần. Ḿnh đâu dám nói chuyện xảy ra giữa ông anh, bà d́ cho mẹ biết. Đau đớn, nhức nhối nỗi ḷng vô cùng. Mẹ biết nhất định mẹ sẽ khổ sở tột cùng. Cô đơn, buồn chán ghê gớm ! Tớ chỉ duy nhất c̣n mẹ. Mẹ là ánh đuốc soi đường, là niềm vui, là lẽ sống của ḿnh. Trọn đời mẹ kiên tâm chịu đựng lo cho chồng cho con không một lời thở than. Mẹ nhận tất cả thiệt tḥi trên cơi đời này. Mẹ chẳng có một ngày vui cho riêng mẹ, Đời sống hạnh phúc vợ chồng của mẹ bị o ép trong lối sống độc tài kỳ hoặc của bố khó ai chấp nhận.
Khê Thủy ạ, tớ yêu thương mẹ đâu muốn rời mẹ, nhưng đành chấp nhận đi xa, xa lánh cảnh gia đ́nh này. Chuyện ra đi, tớ đă tuyệt đối dấu kín, không muốn một ai hay biết, ngay cả bà chị kế, ngoại trừ mẹ ḿnh. Bất kỳ ai trong gia đ́nh đều có thể phá hỏng chuyến du học của tớ, v́ bản tính ganh tỵ, ghen ghét, ích kỷ, hơn thua, so đo... Khê Thủy hiểu điều đó chứ ?.
Trước thực trạng buồn và chán cảnh gia đ́nh của bạn như thế, sự may mắn xuất ngoại du học là một lối thoát cho Lộng Ngọc để không c̣n sự lựa chọn, một cơ may nào khác. Tôi hiểu thế. Tôi mừng cho bạn. Những ngày cuối c̣n lại tại quê nhà, tôi và Lộng Ngọc luôn quấn quít bên nhau không rời một bước. Chúng tôi an ủi, góp ư, chỉ dẫn. Mọi sự mua sắm, chuẩn bị cho chuyến đi của bạn, đều được diễn ra trong pḥng trọ của tôi ở kư túc xá nhà trường trong sự lo lắng chăm sóc tận t́nh của ngựi mẹ thân yêu. Ngày lên máy bay rời quê hương Lộng Ngọc may mắn có thêm hai người bạn gái cũng cùng chuyến đi du học nên nàng cũng bớt đi nổi buồn cô đơn trên suốt chặng đường và nơi xứ người. Thân nhân, bạn bè của hai người bạn kia tiển đưa đông đảo với những nụ cười rạng rỡ trên môi, những lời chúc tụng nồng nàn. Khung cảnh ấy đă khác hẳn giây phút tạm biệt Lộng Ngọc nơi cầu thang máy bay mà người thân chỉ duy nhất có tôi và người mẹ thân yêu của nàng trong đôi mắt đẩm lệ. Trong ba người ai cũng có một cảm nhận cuộc chia tay này dường như không có ngày hội ngộ. Người đi mang tâm trạng như một kẻ trốn chạy xa lánh thực tế, và người ở lại cảm thấy như đang phải mất vĩnh viễn người thân yêu.
Măi đến 6 tháng sau, tôi mới đưọc thư của Lộng Ngọc từ Pháp gởi về. Lá thư ngắn ngủn với những lời thăm hỏi chân t́nh, đồng thời nàng cho biết việc ăn ở, học hành được diển tiến tốt đẹp không xảy ra điều ǵ trở ngại khó khăn. Thời gian đi qua, cứ vài tháng, tôi và Lộng Ngọc lại có thư cho nhau chỉ cốt thăm hỏi nhau những thường t́nh giữa bạn bè. Tuyệt nhiên nàng không nói đến hoặc hỏi han chuyện gia đ́nh, cha mẹ, anh chị em ở quê nhà. Có lẽ Lộng Ngọc như cố quên đi nổi ám ảnh đă đánh mất niềm tin của lứa tuổi vừa trưởng thành. Tôi chúc mừng và luôn khuyến khích Lộng Ngọc phấn đấu trên đường học vấn. Lộng Ngọc hứa làm tṛn trách nhiệm để mẹ nàng vui ḷng và thực hiện hoài băo của ḿnh để cuộc sống có ư nghĩa mà trong đời nàng vẫn hằng mơ ước.
Hoài băo ấy đă sinh sôi nẩy nở từ lúc c̣n ở giảng đường đại học tại quê nhà, những lúc tôi và Lộng Ngọc ngày trước mỗi lần ngang qua ngôi Thánh Đường cổ kính có ḍng tu Tận Hiến nàng đă từng ngưỡng mộ ước ao. Giờ đây, nổi ước muốn lớn lao, cao đẹp ấy được Lộng Ngọc giải bày trong một lá thư dài tôi vừa nhận được.
Paris , ngày.....
Khê Thủy, bạn thương mến của ḿnh,
Đă qua những lá thư trao đổi nhau trong hơn hai năm qua, tớ vẫn chưa tâm sự với Khê Thủy nổi ước muốn riêng cho bản thân ngoài vấn đề đèn sách. Trước đây khi c̣n ở quê nhà, lúc được tin xuất ngoại du học, tớ cứ luôn nghĩ rằng đời sống của ḿnh nơi xứ người sẽ không thoát khỏi cô đơn, buồn chán. Nhưng với niềm tin tự phát mà tớ nghĩ rằng dường như đấng Tối Cao đang quan pḥng, thêm sức mạnh tinh thần và nghị lực cho tớ trong cuộc sống ở tại đây.
Ngày mới đến, tất cả đều xa lạ như kẻ ngốc ngếch lạc giữa rừng sâu, chẳng khác nào như anh Mán trong rừng lần đầu tiên ra phố thị. Từ một đất nước nghèo đến một xứ sở văn minh trời Âu th́ mọi sự đều ngỡ ngàng là như thế. Nhưng với niềm tin tự chủ, tớ đă chế ngự dễ dàng những khó khăn, thích nghi kịp thời cuộc sống mới chỉ trong một thời gian ngắn phần lớn cũng là nhờ sự ưu đải của chính phủ Pháp đối với các du học sinh. Như đă kể trong những thư trước cho bạn nghe rồi đấy, ḿnh cư ngụ trong kư túc xá nhà trường, ḿnh cũng đă gặp gỡ những du học sinh Việt Nam cũ có mới có , nhưng đối với ḿnh sao chưa cảm thấy thích thú gần gũi làm thân với họ. Không hiểu sao, tớ luôn thích cuộc sống trầm lặng trong một không gian yên tỉnh có thể nói gần như cô đơn. Thủ Đô Paris, kinh đô ánh sáng trên quả địa cầu này, ốc đảo t́nh yêu, và phong cách ăn chơi muôn màu muôn vẻ, là biểu tượng của văn minh nhân loại, Paris huyền diệu lộng lẫy... trong muôn ngàn mới lạ, hấp dẫn, nhưng với ḿnh sao thật lạc lơng, bơ vơ Khê Thủy ạ ! Hằng ngày, ngoài giờ ngồi trên giảng đường, trong pḥng thí nghiệm...c̣n lại tớ chỉ thích lang thang một ḿnh trên những khoảng đường vắng dọc theo bờ sông Seine thơ mộng, hoặc thích ngồi trên những băng ghế đá ẩn ḿnh dưới những tàng cây cao rợp bóng trong khu vườn Lục Xâm Bảo cổ kính im vắng cạnh ḍng sông Seine nước trong xanh...nghiên cứu tài liệu bài vở, đọc sách, cầu nguyện, suy niệm...và ngắm nh́n bao nét đẹp thơ mộng của ṿm trời Paris đầy thanh sắc, của đỉnh tháp Eiffel chót vót cao vút trên nền trời . Paris muôn ngàn cảnh sắc hấp dẫn, cuốn hút con người trên thế giới. Paris có ḍng sông Seine nước trong xanh lững lờ uốn khúc trong ḷng thủ đô từ đầu nguồn ra đến biển với ba mươi bảy nhịp cầu nối hai bờ sông, đầy sắc thái khác lạ. Trời vào thu cây lá đổi sắc vàng rực rỡ trong sương mù buổi sáng, trong nắng hanh vàng giữa trưa nhè nhẹ làn gió heo may cuốn bao lá vàng rơi đầy mặt nước sông Seine và đêm về Paris lành lạnh se da trong rực rỡ muôn ngàn ánh đèn màu lộng lẫy rực rỡ. Chính đó là một thẩm thấu đă tạo nên một yên ắng cho tâm hồn ḿnh.
Là bạn thân, Khê Thủy đă hiểu ḿnh rồi đấy chứ ! Chuyến du học trong chủ đích tiến thân không phải để tạo cuộc sống vinh thân ph́ gia trong ư nghĩa đạt danh vọng cao, đạt sự giàu sang cho bản thân và gia đ́nh, mà ḿnh luôn chỉ có ước vọng được an ổn cơi ḷng, một tâm hồn thanh tịnh, thánh thiện để luôn mong cầu nguyện gia đ́nh ḿnh có được cuộc sống trong nhân ḥa hạnh phúc.
Đến Paris, ḿnh luôn thích thú đi bộ và đi rất nhiều như mọi người, chính đó là điều thú vị nhất của người dân Paris và cũng của chính ḿnh. Những lúc rảnh rỗi ḿnh ưa lang thang thả bộ theo ḍng sông Seine ấy, tớ đă t́m đến được ngôi Thánh Đường Notre Dame de Paris cổ kính. Lần đầu tiên buớc vào ngôi Thánh Đường ḷng tớ cảm thấy an b́nh, ấm áp và đầy ắp niềm tự tin. Thế là từ lúc ấy mỗi sáng chúa nhật hoặc những ngày lễ trọng, lễ buộc tớ khởi sự đến Thánh Đường tham dự thánh lễ cùng với giáo dân địa phương trong niềm tôn kính và tin tưởng nơi Đấng Quyền Năng Tối Cao. Những ngày đầu tiên, qùy trước nhan Thánh Giá Chúa Jêsu Kitô, dưới chân Đức Nữ Đồng Trinh Maria tớ chưa biết làm ǵ hơn trong lúc mọi người đọc kinh, cất cao lời ca tiếng hát tán tụng Thiên Chúa, cử hành thánh lễ th́ tớ đă tự suy nghĩ t́m kiếm những lời cầu nguyện theo ư ḿnh cho gia đ́nh ḿnh, cho bản thân ḿnh để dâng lên Chúa, dâng lên Mẹ Maria nỗi ước muốn bằng tất cả niềm tin. Rồi chỉ thời gian trong sự thôi thúc trong hoài băo tớ đi gặp cha Chánh Xứ để xin gia nhập đạo. Cha Chánh Xứ biết tớ là người Việt Nam . Ngài rất vui và giới thiệu tớ với một frère để hướng dẫn giáo lư. Không lâu, ḿnh chịu phép Rửa Tội để trở nên con cái Chúa. Từ đó, ḿnh quyết trở nên một con Chiên ngoan đạo, một Kytô hửu thuần thành mang ánh sáng Tin Mừng đến những người khác.
Trong Chúa, ḿnh cảm nhận thực sự một an b́nh hạnh phúc để có được một T́nh Yêu bao la, thánh thiện và công chính. Chỉ có t́nh yêu Chúa là duy nhất để yêu cho chính ḿnh, yêu tha nhân, yêu người thân trong gia đ́nh ḿnh và ngay cho kẻ thù của ḿnh. Thời gian tới, tớ quyết định dâng hiến trọn cuộc đời ḿnh cho Chúa...dâng lời khấn xin nhập Ḍng Nữ Tu Thừa Sai, học tập, nghiên cứu thần học, học hỏi về tu đức và tất cả những qui luật, những kiến thức...từ bỏ tất cả để bước theo Chúa Kitô phụng sự Ngài qua tha nhân, để sống thân mật với Chúa trong đời sống thiêng liêng, trong khi thi hành những bổn phận ân đức hằng ngày noi gương Mẹ Maria, người Mẹ gương mẫu của nhân loại. Tớ quyết định dấn thân vào tổ chức thiện nguyện khi đă trở thành một Nữ Tu Ḍng Thừa Sai và khi đă đạt học vị tốt nghiệp. Mục đích hoàn thành là để đưa Chúa đến với tha nhân và dẫn dắt tha nhân đến với Chúa.
Khê Thủy à, hạnh phúc cuộc đời của ḿnh gói trọn trong Đức Tin nơi Chúa. Có Đức Tin để được sự sống đời đời. Mỗi con người đang kéo lê cuộc sống tạm nơi trần thế hôm nay chỉ để chuẩn bị cho cuộc sống đời sau. Khê Thủy biết không ? Con người chết không phải đă chấm dứt. Sự chết là khởi sự cho sự sống đời sau. Lời nói, việc làm tốt hoặc xấu hôm nay sẽ liên kết, nối tiếp cho một đời sống miên viễn phúc thật ở nước Trời, hay khốn đốn sa ch́m trong u minh tăm tối ở hỏa ngục chẳng c̣n đời sau. Gia đ́nh ḿnh như Khê Thủy đă biết, mỗi thành viên trong gia đ́nh ḿnh đang đắm ch́m ngụp lặn trong tội lỗi rồi sẽ phải sa ch́m hỏa ngục đời đời. Chính đó là nổi lo nhức nhối đau đớn của chính ḿnh. Trong mọi hoàn cảnh thời gian và không gian tớ quỳ trước h́nh tượng nhan thánh Chúa, dưới chân Mẹ Đồng Trinh Maria trong Thánh Đường, hoặc trên những bước chân lang thang bách bộ, hoặc ở những lúc yên tỉnh nơi thanh vắng...ḿnh luôn hướng ḷng cầu nguyện cho gia đ́nh ḿnh, bố ḿnh, mẹ ḿnh, d́ ḿnh, ông anh cả của ḿnh, chị ḿnh, và đàn em đông đảo của ḿnh...và cho tha nhân, cho kẻ thù của ḿnh, những người bất hạnh...đất nước khổ nghèo...mau thoát khỏi tội lỗi, biết ăn năn, thống hối để được cứu rỗi và trở nên người công chính.
Bạn à, tớ cầu nguyện liên lỷ trong một nhẫn nại bền bỉ, Khê Thủy có tin những ǵ ḿnh nói không? Cầu nguyện là lương thực bồi dưỡng tâm linh hằng ngày của tớ, giúp tớ vượt ra khỏi tháp ngà ích kỷ, nhỏ nhoi, cảm nhận được thân phận hèn yếu, đầy tội lỗi, xin ơn tha thứ để được đến gần bên Chúa. Cầu nguyện là th́ thầm, nói chuyện, tỏ bày tâm sự, hàn huyên với Chúa, là đối thoại với sự thật, v́ Chúa là Sự Thật. Ḿnh luôn hướng về những người thân yêu trong gia đ́nh để cầu nguyện Chúa tha thứ tội lỗi của mỗi người, ban cho họ sự khôn ngoan, hiểu biết để có được cuộc sống đời đời ngày sau. Cầu nguyện là lối thoát và là hạnh phúc cho con người hôm nay. Ḿnh đang dấn thân v́ gia đ́nh ḿnh. Hạnh phúc cuộc đời ḿnh là như thế. Bạn hăy vui với ḿnh nhen...bà chị dâu hụt của ḿnh. Khê Thủy ạ ! Tớ sẽ trở lại quê nhà thăm mọi người sau khi ḿnh khoác lên người chiếc áo nữ tu.
Thư dài rồi, tớ hẹn bạn thư sau nhé.
Lộng Ngọc
Nguyễn Thế Hoàng
