J.B Nguyễn Hữu Vinh - ng Trịnh Xun Tng, người bị vin trung t cng an Nguyễn Văn Ninh đnh gy cổ v chết trong bệnh viện, đ được chn cất xong ngy 23/3/2011. Chng ti đ đến viếng v tiễn đưa ng về nơi an nghỉ.
Cuối cng, th một con người cũng đ ra đi, ni như điếu văn trong tang lễ của ng tại nh tang lễ Thanh Nhn th sinh c hạn, tử bất kỳ, chuyện sống chết l quy luật của cuộc sống.
Đnh rằng c những ci chết bất kỳ, nhưng ci chết của ng xem ra khng nằm trong quy luật ny. Ci chết đến với ng khng do bệnh tật tự thn ng mang, khng phải ở chiến trường, khng phải nơi biển cả, động đất, cũng khng phải l một tai nạn giao thng thường thấy ở Việt Nam m chnh từ một nhn vin cng lực mang danh v nhn dn.
Ti đ định sẽ khng viết g thm nữa về ci chết của ng. Ni nhiều m lm g về một nỗi đau của con người, của con chu ng, gia đnh ng Hy để ng được nghỉ ngơi nơi chn suối v con chu ng được thanh thản. V d sao sự việc cũng đ xảy ra, c lm g th ng cũng khng thể sống lại.
Hm nay, ti lại đi đm tang của một người khc, cụ cố của một linh mục. Đm tang cũng c những tiếng khc, những tiếc than đau đớn của con chu Nhưng, ở đm tang ny khng c những cảnh ti đ nhn thấy chiều qua.
Đm tang chiều qua
Chiều qua c một đm tang, một đm tang kh đặc biệt của ng Trịnh Xun Tng.
Tiếng ku go của c Kim Tiến, con gi ng Tng trước đm tang, d ti cố qun đi cũng khng thể no qun được: Bố ơi, bố c nghe tiếng con gọi bố khng? Bố ơi bố, bố chết oan lắm bố ơi. Tiếng gọi vang xa lm cả đon người đứng lặng.
Sng nay, anh bạn ti ni: Ti chảy nước mắt khi nhớ lại tiếng ku đ, n cứ văng vẳng bn tai cả đm qua, ngay cả trong giấc ngủ.
V, ti sẽ phải viết lại điều ny, một tội c m khng mổ xẻ nguồn gốc tận căn, cn được nung chiều th sẽ cn c nhiều nguy cơ tồn tại v pht triển.
Chng ti đến Nh tang lễ bệnh vin Thanh Nhn cng với đon gio dn H Nội đến viếng xc kẻ chết. Khi đến nơi, đập vo mắt chng ti dọc đường đi v ngoi cổng cũng như trong sn nh tang lễ l lực lượng cng an, cảnh st chm, nổi hết sức đng đc.
Những người bạn cng đi với chng ti chỉ r cho ti biết ai l cng an, ai khng phải l cng an rất rnh rẽ trong khi ti cũng chẳng ch lắm đến điều ny. Ti ngạc nhin hỏi: Sao anh biết ai l cng an, ai khng phải, họ đều mặc quần o bnh thường cả cơ m?. Anh bạn ti trả lời: Chỉ nhn qua nt mặt, ti chỉ chnh xc cho ng đến 99%. Th ra l vậy, anh đon rằng số cng an c mặt v đm tang ny, chắc hẳn khng phải l con số hng chục.
Sau đon chng ti vo viếng l đon của Cơ quan Cảnh st điều tra H Nội do một Ph Gim đốc Cng an dẫn đầu.
Ti bảo anh bạn: Họ đến nhiều cũng tốt thi, t nhất họ đến để chia sẻ với gia đnh, với nạn nhn, v d sao gy nn ci chết ny cũng chnh l đồng đội của họ v khi họ chứng kiến nỗi đau của gia đnh nạn nhn, chắc họ sẽ phải suy nghĩ để những hnh động tương tự khng lặp lại.
Anh bạn ti khng ni g, chỉ nhn ti cười rất mai mỉa sau cu ni của ti.
Chng ti xếp hng, vo thắp hương knh viếng hương hồn ng trước khi vĩnh biệt ci đời, đọc mấy lời kinh cầu cho linh hồn ng d ng khng cng tn gio th ng cũng được mt mẻ hơn với sự chia sẻ của mọi người.
Di ảnh ng nhn thẳng, trước linh cữu ng, ti cứ nghĩ mi về cuộc đời một con người đ vất vả với những năm thng cống hiến cho đất nước trong qun ngũ, những năm thng vất vả gy dựng gia đnh sinh con v nui con ăn học, phải từ gi ci đời khi mới tuổi 54 để lại chiếc l vng l mẹ gi hơn 90 tuổi thiếu người nui dưỡng.
Những người đến dự đm tang, ngoi lực lượng cng an đng đc, số gio dn đến từ cc gio xứ, gio họ kh đng, khi chng ti viếng xong, một đon gio dn khc lại tiếp tục đến viếng. Chng ti thấy ấm lng hơn về tinh thần yu thương đng với gio l thương người của Cha răn dạy.
Cch đy mấy hm, một cn bộ an ninh sau nhiều lần điện thoại để gặp gỡ nhưng ti bận bịu v đi vắng, hai cn bộ đ đến nh v khuyn ti khng đi đm tang v khng viết về ng Tng. Ti c ni rằng: Việc đi viếng xc kẻ chết thuộc về yu cầu tn gio chng ti, khng thể khng đến khi c điều kiện. Cn viết, ti chỉ viết sự thật m thi. V đến đy, ti lại gặp những gương mặt ny.
Cũng như những đm tang khc tại nh tang lễ m ti đ nhiều lần đến tham dự tại đy, chỉ c điều trong điếu văn truy điệu do một người của nh tang lễ đọc, th ci chết được nu ln l do tai nạn. Đng l với ng Tng, đ l một tai nạn, một điều ng khng lường trước, nhưng c lẽ nguồn gốc ci tai nạn ny, người ta muốn bỏ qua.
C Kim Tiến, con gi ng Tng sau đm tang cho ti biết qua điện thoại rằng: Khi tổ chức, nh tang lễ đề nghị để họ lm ban tổ chức v đọc điếu văn cho lun, lẽ ra gia đnh chu phải duyệt điếu văn, nhưng tang gia bối rối nn khng quản l hết được. Đến khi đọc l tai nạn, chu đ định phản ứng, nhưng trước giờ pht tiễn biệt bố chu, chu muốn để bố chu được yn.
Rồi đm tang bắt đầu đi, qua cc phố H Nội, lượng cng an dy đặc hiếm c, họ phn đường, hướng dẫn giao thng giải thot cho đm tang hết sức tch cực v nhanh chng lm những người đi đường ngơ ngc. Chắc hẳn chưa c đm tang no được sự ưu tin như đm ny.
Đưa linh cữu về qua nh ng ở 525 Trần Kht Chn, lượng người đng đc đứng tham dự, đứng xem trn ra vỉa h, trn cầu vượt. Chiếc xe chầm chậm lăn v đến một đoạn ngắn th một người (sau ny ti mới biết l cng an), bảo người li xe dừng lại.
Hầu như, việc dẫn đường, di chuyển đm tang, chỉ đạo những người mặc thường phục đến đy, đều do người ny điều động.
Chuyện trn đường đưa đm
Đm tang di chuyển theo đường Đại Cồ Việt Giải phng v nhằm thẳng hướng Thường Tn. Dọc đường, bất cứ ng ba, ng tư no đều c dy đặc cảnh st giao thng, cng an cc loại v dn phng nhiều v kể. Họ chặn đường, giữ cho đm tang đi nhanh chng. Nhiều người dn thấy lạ đứng nhn theo v hỏi nhau mới biết l đm tang nạn nhn của vin cng an.
Chiếc xe tang dẫn đầu, xe chở gia đnh đi theo v sau đ l một đon xe con gồm 5 chiếc m mọi người bảo l xe của cng an, trong đ c chiếc xe nhn mới tinh biển số 29A-000.67m mọi người ni với ti l đang chở Ph Gim đốc Cng an đi cng đến tận đường Gip Bt. Bn cạnh l hng loạt xe my, thậm ch c nhiều xe chở nhau chẳng cần mũ bảo hiểm vẫn chạy song song. Xe chng ti đi sau cng, chỉ trước một chiếc xe của cảnh st giao thng.
Chng ti định tiễn chn ng một đoạn v đi về, nhưng những sự việc xảy ra sau đ đ khng như ti nghĩ buộc chng ti đi đến tận nơi.
Chng ti đang đi theo đon xe tang, bỗng nhin những chiếc xe biển xanh số 33A-4789 , 31A-7592, 31C-6688 v chiếc xe biển trắng 29X-6969 chuyển vị tr.
Từ chỗ đi trước cc xe đ chuyển sang đi sau v đi bn cạnh, ring chiếc xe biển xanh mang biển số 33A-4789 đi pha trước lin tục chn xe chng ti. Người bạn li xe của chng ti đ hết sức bnh tĩnh, nhưng d đi nhanh, đi chậm, sang tri hay sang phải, chiếc xe biển xanh vẫn cứ lượn hnh chữ chi để chặn đường, bất kể đ l đường vạch liền hay vạch đứt.
Lc đầu chng ti hơi ngạc nhin, nhưng qua mấy đoạn đường lin tục như vậy, chng ti hiểu rằng họ cố tnh chn chng ti bất chấp tai nạn v dng người đi đường đng đc.
Điều rất lạ, l những người ngồi trong những chiếc xe ny l cn bộ cng an hẳn hoi sao lại c những hnh động như vậy trong khi đưa đm tang? Đến đy, chng ti hiểu rằng họ đến khng phải để đưa tiễn người đ chết oan uổng v chnh đồng đội của họ.
Thậm ch, trn đường, họ l những người hon ton gương mẫu trong việc vi phạm luật giao thng đường bộ. Chắc họ cho rằng mnh l cng an, nn bất chấp luật lệ đi đường, d đường hẹp, vạch liền, họ vẫn cứ đ vạch khng thương tiếc.
Một người bạn ti ni đa: May hm nay, Trung t Nguyễn Văn Ninh đ bị bắt, nếu khng th tay li xe ny khng kho lại bị đnh gẫy cổ lần nữa. Nhưng khng phải thế, qua những đoạn đường c cảnh st giao thng đứng dẫn đường, tất cả đều giơ tay cho rất trịnh trọng khi những chiếc xe ny đi qua.
Khi khng thể chn được chng ti hơn nữa, đến ng tư Văn Điển th chiếc xe biển xanh p hẳn xe chng ti vo lề đường v một cảnh st xuất hiện ngay trước mũi xe chng ti, bn cạnh đ chiếc xe biển xanh 31C-6688 đ dừng lại đ từ trước, đằng sau, chiếc xe cảnh st giao thng với ci hụ đ kịp tiến ln gần.
Chng ti dừng xe, vin cảnh st giao thng ni: Đề nghị đưa giấy tờ xe. Chng ti hỏi: Xe chng ti đang đi đm tang, khng vi phạm luật lệ, l do g phải dừng lại?. Anh ta khng trả lời được, chỉ yu cầu đưa giấy tờ xe m khng đưa ra bất cứ l do g.
Một cảnh st khc đi đến bn cạnh bảo: Nếu cc bc đi đm tang th cc bc cứ đi, lập tức vin cảnh st giao thng ny dng ci tay hất hất vo mạng sường người ny lm anh chng ny ngơ ngc. Chng ti bảo: Anh khng cần phải huch anh kia lm g. Anh v cớ dừng xe chng ti m khng c l do g, trong khi chiếc xe biển xanh kia lượn vng chữ chi cả chục cy số, chạy hon ton vi phạm luật, anh khng giữ, nghĩa l tại sao?.
Anh ta khng thể giải thch được, lc đ, chiếc xe cảnh st giao thng đến gần, chng ti yu cầu nu r l do dừng xe chng ti đang đi đm tang khi chng ti khng vi phạm bất cứ l do no. Chừng như đ đủ thời gian cho đon xe tang chạy được kh xa, anh cảnh st ny bảo chng ti cứ đi.
Chuyện nơi nghĩa trang
Chng ti đến nơi, th xe tang đ dừng lại, gia đnh đ chuẩn bị đưa người xấu số vo nghĩa trang bn đường. Những chiếc xe biển xanh, biển trắng ni trn đ đỗ lại bn đường.
Chng ti xuống xe để vo dự đm, một người trong chng ti gặp thanh nin li chiếc xe biển xanh 33A-4789 đ chặn đầu chng ti v lượn chữ chi giữa đường bảo: Ny chu, xe đi đm tang, tại sao lại lượn chặn xe chng ti như thế? Như vậy l vi phạm luật vừa nguy hiểm. Nhỡ xảy ra va quệt th sao. Người thanh nin ny lng tng v ni cn: Cứ đi thế đấy, lm g nhau, đm được th cứ đm.
Ti thấy tn thanh nin ny thật mất dạy, c phải n ỷ vo n l li xe cho cng an nn dm ngang nhin thch thức v cậy thế như vậy khng? Ti hỏi: Ai dạy cậu li xe vi phạm luật lệ trắng trợn như thế? Cậu học li xe ở đu? v đưa my ảnh ln định ghi lại bằng chứng cụ thể.
Bất thnh lnh, một khun mặt rỗ đeo knh th tay giật my ảnh của ti v ni: Ai cho anh chụp ảnh c nhn n m khng xin php?. Ti thong nghĩ vậy khi ng C Huy H Vũ bị bắt tại khch sạn, bo ch đưa tin v chưng ảnh ng ấy ln mặt bo, lại cn ghi: Ảnh do cơ quan cng an cung cấp, chắc cơ quan cng an ny khi chụp ảnh đ xin php ng C Huy H Vũ chăng? Th ra luật của ta l thế?
Khi anh ta giật my ảnh, một nữ gio dn đứng bn cạnh ti ngay lập tức đ giằng tay anh ta lại, anh ta nhảy sang bn đường tu nhn lại.
Ti hỏi: Anh l ai? Người ny trả lời: Ti l anh của bọn n. Ti ni: Đy l người li xe đ vi phạm php luật, chạy trn đường cố tnh đnh vng chữ chi chặn xe chng ti rất di sut gy tai nạn, ti ghi lại để lm bằng chứng. Anh l cng an, anh ngồi trn xe đ m để anh ta vi phạm như thế c được khng?
Thật bất ngờ, anh ta nhơn nhơn bảo rằng: Được, được đấy anh lm được g?.
Tất cả mọi người đứng đ từ gio dn đến những người b con đưa tang cũng như người qua đường đều chưng hửng trước cu trả lời m khng ai c thể ngờ từ miệng một người cng an như thế. Đến nước ny th Ch Pho cũng phải gọi bằng cụ.
Anh ta bỏ đi, cn quay lại dằn thm một cu: Ti ni với anh Vinh nh, ti chẳng lạ g anh đu. Ti cũng trả lời: Th ti cũng c lạ g anh đu, d anh mặc như thế ti vẫn biết l cng an, nhưng cng an cng phải chấp hnh luật php nghim tc. Rồi chng ti đi vo đm tang.
Ra khỏi đm tang, chng ti được nghe một người kể lại rằng tay li xe v một số cng an đứng đ kể với nhau cu chuyện vừa qua v gọi anh kia l Hải v toan tnh những tr gy tai nạn khc.
Nếu những hnh vi vi phạm php luật như thế ny, thi lộng hnh, cậy quyền cậy chức để ch đạp ln php luật v coi rẻ sinh mạng con người cn tiếp tục được nui dưỡng, th chắc sẽ cn nhiều trường hợp như ng Trịnh Xun Tng đ gặp phải.
Chng ti ra về, cứ nghĩ mi về đm tang ny.
Người chết đ chết, đ yn dưới ba tấc đất. Nhưng ci chết ny hnh như khng để lại cho những người thừa hnh cng vụ m chng ti đ gặp ở đy một cht suy nghĩ, một sự lay động lương tm no từ ci chết oan nghiệt đ.
Họ c cn lương tm để dằn vặt nữa hay khng?
H Nội, ngy 24/3/2011.
J.B Nguyễn Hữu Vinh