Một Đại tá VNCH được an táng dưới cột cờ
Thêm một mộ tập thể 47 tử sĩ VNCH những ngày cuối cuộc chiến.
Đại-tá
Nguyễn Hữu Thông
Trung Đoàn Trưởng
42 BB – SĐ 22 BB
Tự sát 31-3-1975
tại Quy Nhơn.
QUY NHƠN -
Trong những ngày
cuối của cuộc chiến, có một vị đại tá trung đoàn trưởng đă không chịu
xuống tàu chạy loạn mà chịu ở lại với lính, và dùng súng tự sát. Xác ông
được chôn trong một ngôi mộ tập thể khổng lồ, dưới chân cột cờ bên ngoài
Quân Y Viện Quy Nhơn, trong đó có 47 thi hài tử sĩ. Câu chuyện này được
một hạ sĩ quan pháo binh kể lại, đồng thời gợi lại kư ức đau buồn nơi
một vị bác sĩ hiện đang hành nghề ở New York.
Đại Tá Nguyễn Hữu Thông,
trung đoàn trưởng TrĐ 42/SĐ 22BB, tự sát vào cuối tháng 3, 1975 bị chôn
trong nấm mộ tập thể tại Quy Nhơn.
Vào đầu năm 1975, anh
Dương Công An nguyên là một hạ sĩ quan Pháo Binh thuộc tiểu đoàn 223
Pháo Binh, nay anh đang sống tại Đức. Anh An cho biết, vào những ngày
cuối tháng 3 và đầu tháng 4 năm 1975, đơn vị của anh bị tan hàng trên bờ
biển Quy Nhơn, anh và một số anh em binh sĩ khác đă lẩn trốn nhiều ngày
trong Quân Y Viện Quy Nhơn.
Ở đấy, khi đó chỉ c̣n có
một bác sĩ duy nhất, là Trung Úy Nguyễn Công Trứ. Ông Trứ hiện là bác sĩ
quang tuyến tại một trường đại học ở New York. Khi tin về nấm mộ tập thể
tại Quân Y Viện Quy Nhơn được tôi đưa lên net, nhiều người đă điện thoại
cho Bác Sĩ Trứ. Những cú điện thoại này nhắc nhở cho ông quá nhiều
chuyện kinh hoàng trong quá khứ, khiến ông nhiều đêm mất ngủ.
Sau nhiều lần gọi và
nhắn trong máy là chúng tôi sẽ gọi lại, Bác Sĩ Trứ mới bốc máy. Ông kể,
vào những ngày sau cùng, một buổi sáng ông được tiếp Đại Tá Nguyễn Hữu
Thông, trung đoàn trưởng Trung Đoàn 42 đi trực thăng đến thăm Quân Y
Viện. Thấy t́nh cảnh y chỉ c̣n một bác sĩ và hằng trăm thương binh trong
t́nh trạng thiếu ăn, thiếu thuốc, cũng như nhiều thương binh chết chưa
được chôn cất, Đại Tá Thông đă khóc trước mặt Bác Sĩ Trứ.
Và chỉ một ngày sau đó,
Quân Y Viện tiếp nhận một tử thi nữa, và đó chính là tử thi Đại Tá
Thông. Binh sĩ đưa xác ông tới, và cho biết ông đă tự sát. Nhiều nguồn
tin sau này cho biết, Đại Tá Thông đă từ chối xuống tàu v́ binh sĩ dưới
quyền ông c̣n kẹt lại quá nhiều, không di tản được.
Khi đó, tại quân y viện
này, có cả hàng trăm bệnh nhân cho một ḿnh Bác Sĩ Trứ. Đồng thời cũng
có rất nhiều binh sĩ tử trận được mang về nằm từ trong nhà xác và rải
rác ra khắp hành lang. Các thi hài tại nhà xác QYV đă bốc mùi, và chó đă
vào nhà xác ăn, gặm các tử thi này, nên Bác Sĩ Trứ đă nhờ khoảng 20 anh
em quân nhân c̣n sức khỏe phụ với Bác Sĩ Trứ đào một huyệt mộ rất lớn
dưới cột cờ, gần khu quân xa của Quân Y Viện.
Ở đây gần biển các nên
việc đào đất tương đối dễ dàng. Đầu tiên là những tử sĩ đă được khâm
liệm trong quan tài có phủ quốc kỳ được sắp xuống trước, tiếp theo là
những người chết nằm trên băng ca được đặt lên trên những quan tài, cứ
thế mà sắp xếp. Tất cả là 47 thi hài tử sĩ, trong số này có Đại Tá
Thông, là cấp chỉ huy trực tiếp của anh An.
Lúc bấy giờ Saig̣n chưa
thất thủ, ngay cả sinh mạng của anh em binh sĩ bại trận cũng không biết
sẽ ra sao nên sự việc chôn cất anh em tử sĩ lúc đó chỉ được thực hiện
rất sơ sài hầu như là lén lút và vội vàng. Sau đó vài ngày tất cả bị bắt
làm tù binh.
Anh An cho biết câu
chuyện đă đeo đuổi theo anh suốt bao nhiêu năm nay, tâm nguyện của anh
là ước sao, có ai đó, có khả năng để cải táng được ngôi mộ tập thể này,
đó cũng là dịp mà ḿnh an ủi được phần nào linh hồn của những tử sĩ này,
nhưng những hy vọng càng ngày càng bị thu nhỏ lại, v́ qua tin tức báo
chí đất đai ở Việt Nam đă bị lạm dụng xây cất bừa băi, hay khu đất này
thuộc phạm vi của bộ đội Cộng Sản th́ không thể làm ǵ được.
Khi VC vào Quy Nhơn, họ
bắt Bác Sĩ Trứ. Nhưng ông không chỉ bị bắt làm tù binh, mà c̣n bị buộc
tội làm việc cho CIA v́ mọi người đi hết sao chỉ c̣n một ḿnh Bác Sĩ Trứ
ở lại. Trong Quân Y Viện lúc ấy, có một lính Việt Cộng bị thương được
một đơn vị đem gởi điều trị, nhưng lại bị khóa tay vào thành giường, Bác
Sĩ Trứ không có ch́a khóa mở c̣ng nên nhóm vc càng căm thù Bác Sĩ Trứ.
Ông bị tù 4 năm 11 tháng, ra tù ông vượt biển đến Mỹ từ năm 1981, lúc
c̣n độc thân, hiện nay đă có ba con theo học đại học....
Trong những ngày qua,
có nhiều điện thoại hỏi đến ông về câu chuyện cũ gần 36 năm về trước
khiến cho ông có nhiều đêm bị mất ngủ v́ những cơn ác mộng. Bác Sĩ
Nguyễn Công Trứ nói rằng ông đă làm theo lương tâm và với t́nh đồng đội,
đă chôn 47 tử sĩ dưới chân cột cờ của Quân Y Viện. Ông đă nhiều lần về
lại Quy Nhơn, qua lại trước khu Quân Y Viện cũ, ngày nay đă là doanh
trại của bộ đội Cộng Sản, mà không thể làm ǵ hơn.
Tin về ngôi mộ tập thể
cũng đến tai bà quả phụ cố Đại Tá Thông, nhũ danh Phùng Ngọc Hiếu. Liên
lạc được qua điện thoại hôm Thứ Năm, bà cho biết mấy ngày hôm nay, nhiều
bạn bè đă chuyển cho bà về tin tức ngôi mộ tại Quân Y Viện Quy Nhơn,
cũng là nơi yên nghỉ của Đại Tá Thông.
Từ 35 năm nay, bà cũng
nghe nhiều tin tức về chồng và bà cũng có nghe tin ông tự sát. Bà cũng
đă về Quy Nhơn t́m kiếm nhưng không có tin tức, và không biết xác ông
được chôn cất ở đâu. Bà kể, trước khi mất liên lạc, Đại Tá Thông có liên
lạc với vợ và than phiền rằng trung đoàn của ông đang chiến thắng, v́
sao lại có lệnh rút bỏ Pleiku.
Đại Tá Nguyễn Hữu Thông
sinh năm 1937, nguyên quán tại Thạch Hăn, Quảng Trị, tốt nghiệp khóa 16
Vơ Bị Quốc Gia Đà Lạt. Ông được vinh thăng đại tá năm 1972. Hiện nay bà
quả phụ cố Đại Tá Nguyễn Hữu Thông cư ngụ tại Sacramento và ông bà có 5
người con đă thành đạt.
