Nhật ký An Lộc

- Phần 6 -

 

 

 

 

CỨU TRỢ DÂN TỴ NẠN

 

 

Ngày 8 tháng 4 năm 1972

 

Sau khi Lộc Ninh thất thủ, một Liên Đoàn Biệt Động Quân được trực thăng vận tới An Lộc để trấn giữ mặt Đông Bắc Bình Long. Vừa rời phi trường để di chuyển vào một đường mòn, Đại Đội Chỉ Huy bị lãnh ngay một trái hỏa tiễn khiến bốn người chết, năm người bị thương. Tất cả đều được đưa vào bệnh viện để tôi săn sóc. Ông Đại Đội Trưởng bị nát chân mặt lên tới đầu gối. Tôi đành phải cắt khớp gối. Ông ta có một gương mặt thật đẹp. Chiếc mũi cao thẳng, đôi mắt đều và sáng. Tôi lấy làm buồn vì ông đã phải hy sinh một chân.

 

Sau đó tôi làm thông phổi cho một người bị thương ở ngực. Anh này là y tá của Tiểu Đoàn Biệt Động Quân. Thấy mặt anh ta tôi hơi ngờ ngợ như đã gặp ở đâu rồi. Hỏi chuyện anh tôi mới nhớ ra trước kia khi tôi còn ở Trung Đoàn 43 Bộ Binh, anh là lao công đào binh ở đó. Khi hết hạn anh tình nguyện đi Biệt Động Quân làm y tá và xui xẻo cho anh lại bị thương ở trận này. Gặp người quen cũ tôi mừng lắm nhưng quá bận nên không nói chuyện được nhiều.

 

Tôi còn mổ làm sạch vết thương cho một Trung úy bị thương ở chân và một người nữa bị thương ở gần mặt. Người bị thương ở bụng tình trạng tốt, tôi để làm sau chót đợi có người cho máu.

 

Một y tá Biệt Động Quân được bác sĩ Cảnh, bác sĩ của Liên Đoàn 3 Biệt Động Quân phái đến bệnh viện để săn sóc và theo dõi mấy người bị thương cùng tìm cách đưa mấy xác chết về hậu cứ. Tôi không nhớ tên anh ta, nhưng có lẽ tôi không bao giờ quên anh được. Anh dáng người to lớn, giọng nói trầm ấm thong thả, nét mặt thật thà, mới nhìn tôi đã có cảm tình ngay. Sự tận tâm của anh với đồng đội lại càng làm tôi mến anh hơn. Khi tôi ngỏ lời cần máu để mổ người bị thương bụng. Chính anh là người đã tình nguyện cho tôi lấy 250 phân khối. Nhờ vậy tôi mới vững bụng để mổ và đã cứu sống người thương binh đó.

 

Cho máu xong anh không cần nghỉ ngơi, anh đi liên lạc mọi nơi để xin và biết giờ đến của trực thăng tản thương. Bốn giờ chiều hôm ấy mới có chuyến trực thăng. Đặc biệt chỉ để tản thương cho năm thương binh Biệt Động Quân.

 

Họ không chở xác chết. Anh phụ cùng với mấy y tá bệnh viện đem thương binh lên xe ra phi trường.

 

Từ đó tới nay tôi không gặp lại anh nữa. Không biết sau cuộc chiến này anh có được bình an không?

 

Từ ngày Biệt Động Quân đổ bộ xuống An Lộc, những cuộc đụng độ càng ngày càng nhiều. Máy bay bỏ bom để yểm trợ các cuộc hành quân hầu như hàng ngày. Dân chúng bị thương đa số là những người Thượng ở những sóc ở xa và số thương binh cũng tăng lên rõ rệt.

 

Tôi nhận thấy với một Phòng Mổ, chúng tôi không thể nào giải quyết kịp được số thương binh chắc chắn sẽ gia tăng trong những ngày tới. Ở trại Ngoại Khoa của tôi, Bộ Y Tế có thiết lập một Phòng Mổ khá tối tân. Dự trù trong năm nay sẽ di chuyển Phòng Mổ tạm thời xuống đó. Nhưng vì còn thiếu nhiều tiện nghi cần thiết nên cho tới nay vẫn chưa sử dụng được.

 

Hiện giờ Phòng Mổ này là chỗ ở tạm của cô Bông, Điều Dưỡng Trưởng bệnh viện và cô Bích bạn cùng lớp với cô Bông, chuyên viên Phòng Mổ. Tôi liền cho hai cô dọn đi nơi khác và nhờ ông quản lý Kiên sai y công thu dọn và làm sạch sẽ lại căn phòng, gắn điện vào dàn đèn mổ. Đồng thời tôi cho trang bị một số dụng cụ y khoa cần thiết. Trong phòng đã này có sẵn một bàn mổ rất tân tiến, còn mới nguyên. Tôi dùng phòng này làm Phòng Tiểu Giải Phẫu và có thể có khả năng Đại Giải Phẫu nếu cần.

 

Tôi đề phòng nếu Phòng Mổ trên bị hủy hoại tôi sẽ có ngay một Phòng Mổ khác để làm việc. Phòng này tôi giao cho Bác sĩ Chí điều khiển. Phải tới gần một ngày trời chúng tôi mới tổ chức xong Phòng Mổ mới. Ngay ngày hôm sau chúng tôi đã có bốn khách hàng. Người thương binh đầu tiên được mổ tại Phòng Mổ này là một anh lính người Thượng. Anh bị pháo kích gãy nát chân phải và tay trái. Bàn chân phải văng đi đâu mất tiêu. Y tá đơn vị chỉ dùng băng cá nhân bó sơ sài phần chân còn lại để cầm máu. Không còn gì có thể cứu vãn được những bộ phận trên, tôi phải thiết đoạn 1/3 chi dưới và bàn tay trái.

 

Nhờ có hai Phòng Mổ làm việc điều hòa nên bệnh không bị ối đọng.

 

Chúng tôi giải quyết rất nhanh, thương binh không phải chờ đợi lâu. Các vết thương đưa tới thường được mổ ngay nên mặc dù làm việc trong điều kiện thiếu thốn nhưng số người bị nhiễm trùng gần như không đáng kể. Ít ra là trong mấy ngày hậu giải phẫu tại bệnh viện. Còn sau đó, thương binh được tản thương về Bệnh Viện Bình Dương hay Tổng Y Viện Cộng Hòa, có nhiễm trùng hay không tôi thực không biết.

 

Tôi để một chuyên viên tê mê là Binh nhất Thiện cùng với cô Vân, cô Tú, cô Hương làm việc ở Phòng Mổ mới với Bác sĩ Chí. Ở Phòng Mổ cũ tôi cóTrung sĩ Xòm, Thượng sĩ Lỹ, cô Bích, cô Thìn, cô Mỹ, cô Trí, cô Lâm. Tuy phân chia như vậy cho dễ làm việc, nhưng lúc cần vẫn có thể du di người từ chỗ này tới chỗ khác để công việc được giải quyết nhanh gọn điều hòa.

 

Cô Đào là chuyên viên tê mê nhiều kinh nghiệm nhất, trông coi tê mê cả hai Phòng Mổ. Những ngày đầu cô làm việc rất hăng. Cô có sức chịu đựng thật dẻo dai. Những ngày sau vì cô còn có con nhỏ, nên chỉ những trường hợp nào cần thiết tôi mới cho mời cô giúp một tay.

 

Sáng hôm sau, tôi vừa rời khỏi Phòng Hậu Giải Phẫu bước xuống sân thì gặp ông Khổng đi tới. Ông Khổng là Trưởng Phòng Y Tế Công Cộng. Ông có dáng người gầy gò, da ngăm đen, ăn mặc lúc nào cũng chải chuốt. Khổng nói:

– Thưa bác sĩ, dân tị nạn về càng ngày càng đông. Họ tụ tập ba nơi: chùa Từ Quang, nhà thờ Xứ và ngã ba chợ cũ. Họ ăn ở bừa bãi mất vệ sinh lắm. Tôi đi thăm thấy có nhiều người bị bệnh và bị thương nhẹ. Nếu tình trạng này mình không lo trước có thể xẩy ra bệnh dịch lắm.

 

Tôi gật đầu đồng ý. Tôi đã nhìn thấy những hậu quả không hay do sự ăn uống thiếu vệ sinh.

– Họ từ đâu tới ông biết không?

– Dạ, họ từ Xa Cam, Xa Trạch và các sóc quanh đây. Phần đông ở trạm tiếp cư là những người Thượng, vấn đề vệ sinh họ chưa được thông suốt nên phóng uế bừa bãi.

– Mình có thuốc chủng ngừa nào không?

– Thưa, y tế còn một ít Plague Vaccin và Anti Cholera Vaccin.

– Thế thì tốt quá. Ông có bao nhiêu nhân viên?

– Dạ có 12 người kể cả tôi.

– Bây giờ ông huy động toàn thể ra đó làm việc. Thứ nhất ông cho chích ngừa dịch tả. Tụ tập dông người mà ăn ở bê bối như vậy sợ dịch tả xẩy ra lắm. Thứ nhì ông lấy một số thuốc thông thường cùng bông băng cần thiết lo phát thuốc cho đồng bào và săn sóc những người bị thương. À ông lấy thêm bột DDT rắc quanh chỗ họ ở. Ông có thể ngoại giao với Ty Công Chánh cho người đào những hầm vệ sinh.

– Thưa mấy thứ thuốc đó tôi đã dự bị xong xuôi cả rồi.

– Vậy thì tốt quá. Ông cho nhân viên đi làm ngay đi. À còn vấn đề ăn uống của đồng bào thì sao?

– Thưa chuyện đó ty Xã Hội đã lo cùng với Hội Đồng Tỉnh, phân phát gạo và bánh mì hàng ngày. Nước thì có xe của Công Chánh chở tới.

– Thôi được, ông lo dùm tôi việc đó nhé. Đáng lẽ ra tôi phải tới thăm xem đồng bào ra sao, nhưng ở đây bận quá, đi không được. Ông lo được như vậy là giỏi lắm đó. À, nếu có ai bị thương nặng ngoài khả năng làm việc của ông thì nên cho xe chuyển về đây ngay cho tôi.

 

Tôi vỗ vai ông Khổng tỏ ý khen ngợi ông đã làm việc chu đáo. Thực ra vì quá bận rộn trong vấn đề mổ xẻ nên tôi không có thì giờ nghĩ tới những việc ngoài bệnh viện. May nhờ có ông Khổng tới báo cáo nên tôi mới biết được những sự việc liên quan tới y tế bên ngoài mà bổn phận tôi, Xử Lý Thường Vụ Trưởng Ty Y Tế, phải biết để điều hành cho đúng cách hầu ngăn chận kịp thời những tai họa như dịch hạch, dịch tả có thể xẩy ra trong phần trách nhiệm của mình.

 

Phòng Y Tế Công Cộng chỉ hoạt động cứu trợ đồng bào được gần một tuần thì xẩy ra cuộc tấn công đợt nhất của Việt Cộng. Thành ra toàn thể nhân viên phải rút về bệnh viện hết.

 

Tại các trại, số y tá vì vậy được tăng thêm. Mỗi buổi sáng, các cô lũ lượt tới thay băng cho các bệnh nhân. Tôi đi thăm bệnh, thấy mọi người đều yên lặng chăm chỉ làm việc. Tôi không còn nghe những tiếng cười vui vẻ hồn nhiên của các cô nữa. Bị hãm trong trận chiến này, sống chết không thể biết được, sống được ngày nào hay ngày ấy. Lúc nào mọi người cũng nơm nớp lo sợ bị trúng pháo của địch, cũng cảm thấy như có một con dao treo trên đầu, có thể rơi xuống cổ bất cứ lúc nào.

 

Nỗi lo lắng ấy làm mất đi những nụ cười thường ngày. Thay vào đấy là những ánh mắt đăm chiêu, lo sợ hoặc hốt hoảng khi nghe một tiếng động nhẹ như tiếng kéo lê của một đôi dép trên sân hay tiếng sột soạt của mái tôn bị tróc khi gió thổi qua. Tình trạng thật là căng thẳng.

 

 

KHO THUỐC VƯỢT BIÊN

 

 

Mới sau có bốn ngày sơ khởi làm việc, khu Ngoại Khoa đã tiêu thụ một số lớn bông băng và nước biển. Tổng cộng cả mổ lớn lẫn mổ nhỏ chỉ mới chừng 30 người, vậy mà cấp số y cụ và vải băng trong tháng đã tiêu đi gần hết. Công bằng mà nói, tổng số bệnh nhân trong bốn ngày đó cũng bằng cả một tháng hoạt động của bệnh viện trong thời bình.

 

Tôi nhận thấy, nếu cứ sử dụng như thế này thì chả mấy chốc sẽ cạn hết nguồn tiếp liệu. Tôi thông báo cho tất cả các trại bệnh phải bắt đầu một chương trình tiết kiệm. Không được phóng tâm dùng bừa bãi. Khi xuống kho thuốc lớn, tôi thấy bông còn rất nhiều nhưng băng còn ít thôi. Tôi ra lệnh chỉ dùng băng đã khử trùng rồi cho Phòng Mổ để băng bó cho những bệnh mới giải phẫu xong. Đối với những vết thương cũ, tôi cho dùng gòn hấp hay băng cá nhân dã chiến, như vậy cũng tiết kiệm được một số.

 

Tôi biết chắc rằng tỉnh Bình Long đã bị bao vây, cô lập nên việc xin tiếp tế sẽ rất chậm chạp, khó khăn. Nếu không biết lo xa thì sẽ không còn gì để làm việc nữa.

 

Bệnh viện có ba kho thuốc: Kho Chẵn, Kho Lẻ và Kho Vượt Biên. Khi tôi về đây thì mọi sự đã được sẵn sàng như vậy nên tôi cứ thế mà làm. Tôi nghĩ rằng chia ra Kho Chẵn và Kho Lẻ để dễ kiểm soát. Ngày chẵn thì lãnh thuốc men y cụ ở Kho Chẵn. Ngày lẻ thì lãnh ở Kho Lẻ.

 

Kho thuốc Vượt Biên được thành lập từ hơn một năm nay, từ khi có cuộc hành quân vượt biên sang Cambodge và Lào.

 

Trong kho có đầy đủ mọi thứ nước biển, bông băng và thuốc cấp cứu đủ dùng cho một Bệnh Viện Tiểu Khu trong một tháng. Kho thuốc này được đặt trong một phòng thuộc trại Ngoại Khoa, xéo của phòng tôi. Những đồ tiếp liệu trong kho này chỉ để dành riêng cho những trường hợp bất ngờ khi bệnh viện phải tiếp nhận một số lớn thương binh mang về từ những cuộc hành quân vượt biên. Sáng kiến thành lập một kho thuốc như vậy tại mấy tỉnh gần biên giới thực đáng đề cao.

 

Chính nhờ kho thuốc này, tôi có đủ thuốc men dùng được gần một tháng là thời kỳ tiếp tế thuốc rất khó khăn vì tỉnh đã bị hoàn toàn cô lập.

 

Kho thuốc Chẵn hay kho thuốc chính của bệnh viện, nằm ngay sau nhà Bảo Sanh. Khu vực này là nơi lãnh nhiều đạn pháo kích nhất trong bệnh viện. Ngay những ngày đầu, kho thuốc đã bị sáu trái 82 ly và 61 ly, làm sập một phần mái nhà nhưng may mắn không cháy. Do đó không bị thiệt hại nặng nề cho lắm.

 

Tôi thấy cứ để thuốc men trong đó sẽ có ngày bị pháo cháy tiêu. Nhưng dời đi chỗ khác thì không được vì bệnh viện đã chật không còn chỗ trống. Vả lại, cũng không còn chỗ nào an toàn cả, chỉ còn cách duy nhất là phân tán mỏng.

 

Toán Giải Phẫu Cấp Cứu Bênh Viện Tiểu Khu Bình Long

Từ trái sang: Trung sĩ Xom - Binh nhất Thiện - Bác sĩ Phúc - Bác sĩ Quý - Dược sĩ Tân - Thượng sĩ Lý - Trung sĩ Ngà

 

 

Tôi mời dược sĩ Tân, bác sĩ Chí,Trung sĩ Thành thủ kho Y Dược xuống kho kiểm điểm thuốc men. Đồng thời tôi huy động thêm bốn người ở Phòng Mổ tới khuân vác y cụ lên chia cho mỗi phòng một ít để dễ dàng cất chứa. Tôi thấy còn nhiều băng cá nhân, ống chích, kim chích và các thứ thuốc sát trùng để rửa vết thương. Dưới con mắt của một y sĩ giải phẫu thì lúc bấy giờ, những thứ đó đối với tôi là vàng. Tôi không quên mang lên Phòng Mổ các ống thông phổi, băng thun, găng tay cùng nhiều thuốc trụ sinh các loại.

 

Có nhiều thứ ngày thường tôi tưởng hết, nay lục lọi ra mới thấy đầy dẫy như băng thun giãn rất tốt để băng các mấu chỉ sau khi thiết đoạn, như băng lớn dùng để băng vết thương sau khi mổ bụng, Phisohex hàng mấy chục thùng v.v…

 

Với số thuốc men sẵn có tạm thời tôi không lo thiếu thuốc. Nhưng chỉ cần một trăm thương binh nhập viện một ngày thì không đầy một tuần, các đồ tiếp liệu sẽ vơi đi một cách đáng kể. Nên tôi nghĩ tốt hơn hết, cứ xin sẵn thuốc men cần thiết để dự phòng. Tôi vừa gọi điện thoại vừa đánh công điện về Liên Đoàn để xin tiếp liệu. Chỉ vài ngày sau, tôi đã nhận được một phần danh sách tôi yêu cầu, trong đó có 30 bịch máu O.

 

Có đầy đủ phương tiện để làm, nhất là có máu truyền cho thương binh, tôi phấn khởi vô cùng. Có ngày tôi mổ tới bảy trường họp, liên tiếp ba ca bụng liền làm mấy y tá mệt đừ. Cô Đào không kịp ăn cơm, mặt mũi nhợt nhạt. Cô Bích than đứng lâu, chân muốn sụm. Thượng sĩ Lỹ,Trung sĩ Xòm, Binh nhất Thiện cũng phờ phạc cả người. Tôi nói đùa:

– Mọi sự xảy ra đều tại cô Mỹ cả, mọi người cố chịu khó một chút.

 

Cô Mỹ là Nữ Điều Dưỡng mới đổi lên đây được hai ngày, trước khi Việt Cộng mở cuộc pháo kích vào An Lộc. Nghe tôi nói vậy, cô Mỹ đang lúi húi bên bàn giải phẫu dọn dẹp mấy tấm khăn mổ, ngẩng lên ngơ ngác nhìn tôi nói:

– Ủa em có làm gì đâu.

 

Tôi thản nhiên trả lời, mặt tỉnh bơ:

– Ai bảo cô xin đổi lên đây làm gì để Việt Cộng nó đánh Bình Long. Cô quên Việt Cộng nói “chống Mỹ cứu nước” à.

 

Vỡ lẽ, cô biết tôi nói đùa, mỉm cười tiếp tục làm việc. Mặc dù mới tới được mấy ngày, cô đã thạo công việc và tỏ ra rất chăm chỉ, tận tâm. Sau cuộc tấn công đợt nhất của Việt Cộng vào An Lộc, đa số nhân viên dân sự đều nghỉ việc. Một số nhỏ nhanh chân theo các chuyến máy bay tản thương về Lai Khê rồi Sài Gòn. Một số về nhà ở với gia đình. Bệnh viện chỉ còn lại cô Mỹ, cô Bông, cô Bích, cô Đào, Thìn, Thêm, Tuy và Ngọc. Cô Mỹ ở lại tới ngày 18 tháng 4 thì có người anh tới chở cô xuống ấp Phú Đức tỵ nạn.

 

Phòng Hậu Giải Phẫu giờ đầy bệnh nhân. Có sáu giường mà nằm tới bảy người, đều là những bệnh bị mổ bụng cả. Một đứa nhỏ mới có 3 tuổi, người Việt gốc Miên tên Thạch Ngọc, bị thương ở ruột già. Tôi làm hậu môn nhân tạo, phải để nó nằm trên nóc tủ đựng đồ linh tinh của Phòng Mổ. Từ xưa tới giờ, nhà thương này chưa hề có nhiều trường hợp mổ bụng nằm la liệt như thế. Hai máy hút bao tử liên tục làm việc suốt ngày, luân phiên đi từng giường bệnh.

 

Những người bị gãy xương, sau khi bó bột hoặc những người cắt tay chân đều phải chuyển ngay xuống trại, không được nằm tại Phòng Hậu Giải Phẫu nữa.

 

Những người mổ bụng thì từ 3 tới 5 ngày sau mới thay băng. Một khi đã mở băng rồi, tùy theo vết thương sạch hay làm độc sẽ được thay băng cách ngày hay hàng ngày. Những vết thương khác cũng vậy, bình thường cứ hai ngày thay băng một lần. Chúng tôi phải làm như vậy mới có đủ thi giờ mổ bệnh nhân mới, săn sóc bệnh nhân cũ đồng thời cũng tiết kiệm được một số bông băng.

 

 

 

BÁC SĨ PHÚC TRỞ VỀ

 

Ngày 9-4-1972

 

Sáng ngày 9-4, mới 8 giờ 25 phút, tiếng bom do máy bay B52 thả xuống đã nổ rền ba đợt, khá gần làm rung rinh cả vách tường. Cửa sổ và cửa ra vào phòng tôi đập ầm ầm theo nhịp bom. Tôi cài cửa bằng một thanh sắt dài 20 phân, được uốn cong thành hình chữ U nhét qua hai khoen sắt. Vậy mà nhiều đêm đang ngủ, B52 thả bom, cửa rung mạnh quá làm rơi cả thanh sắt đó, khiến tôi phải lồm cồm bò dậy, gài lại.

 

Sau cuộc dội bom, suốt sáng đó không thấy địch quân pháo kích nữa. Chừng một giờ sau, tôi nghe thấy tiếng trực thăng Chinook bay ngang qua bệnh viện. Khoảng 20 phút sau, khi tôi từ Phòng Hậu Giải Phẫu bước ra hè, tôi thấy bác sĩ Nguyễn Phúc, Trưởng Ty Y Tế vừa rời chiếc xe Mobylette do một người đàn ông chở tới.

 

Thấy anh, tôi mừng quá, vội rảo bước xuống sân tới đón anh. Có nhiều nhân viên khác cũng chạy tới chào anh. Khuôn mặt mọi người đều mừng rỡ khi thấy anh trở về. Tâm lý chung, những lúc nguy khốn ai cũng trông mong ở vị chỉ huy của mình.

 

Anh chỉ gật đầu chào mọi người vì còn mải quay lại cám ơn người đã cho anh quá giang. Anh dơ tay bắt tay tôi, miệng hơi mỉm cười. Tôi thấy anh có vẻ mệt. Nước da ngăm đen của anh hơi sạm lại hơn những ngày thường. Tôi chỉ nhìn thấy cặp mắt trắng của anh mà thôi. Tôi hỏi anh:

– Anh mới về, chắc mệt lắm?

 

Bác sĩ Phúc gật đầu:

– Tôi đi bằng Chinook mới đáp xuống đó.

– Trực thăng xuống chỗ sân vận động hả anh?

– Đúng. Tôi không thấy xe đón, phải đi bộ về. May gặp ông Chuyển cho quá giang xe.

 

Tôi liền đáp lời anh:

– Tụi tôi không được tin anh về. Mà sao anh cũng còn nhớ mang được áo giáp, nón sắt lên thế.

– Đâu có, tôi mới lấy ở bên nhà. Đợi mãi không có máy bay, tôi đành theo chuyến Chinook lên, đổ bộ cùng vói Biệt Động Quân. Họ trang bị vũ khí đầy người. Mình tôi đi người không, lọt vô đó trông không giống ai cả. Khi đi chỉ sợ máy bay đáp xuống một cánh rừng nào đó để Biệt Động Quân đánh bọc hậu Việt Cộng thì mệt. Vì như vậy, mình bắt buộc phải theo họ cho tới cùng. Lúc tới nơi thấy binh lính ùa xuống, chạy tìm chỗ nấp, bố trí sẵn sàng coi như sắp đánh nhau. Mình thấy ớn quá.

 

Thì ra từ bãi đáp, anh đã ghé qua nhà nên trông quần áo có vẻ tươm tất, sạch sẽ. Có lẽ ông Chuyển, người cho anh quá giang, trong lúc đi đường đã báo cáo sơ qua tình hình ở đây nên anh đã biết hiện thời không còn như những ngày trước nữa nên đã mang theo áo giáp, nón sắt để phòng thân.

 

Tôi tiếp tục nói:

– Cũng may trước khi máy bay đáp, B52 đã dội bom rồi thành ra không có pháo kích. Nếu không, cũng vất vả lắm.

 

Bác sĩ Phúc gật đầu, nói:

– Đi đường tôi thấy nhiều hố đạn pháo kích quá.

 

Tôi ngắt lời hỏi:

– Anh đi ngang cổng, có thấy hố hỏa tiễn 107 ly không?

– Tôi không để ý.

– Trái đó nổ sát rào bệnh viện, đã giết chết ồng Long.

– Thế à, mấy ngày nay chắc anh bận lắm nhỉ?

– Dạ, cũng kha khá.

– Chắc chỉ làm mấy cái nhỏ thôi, chứ mổ lớn như bụng biếc đâu có mổ được phải không?

 

Tôi trợn mắt lên:

– Mổ chứ anh. Kể từ ngày 5 tháng 4 đến giờ, tôi đã mổ được 36 trường hợp, trong đó có 10 cái mổ bụng. Binh lính đều được tản thương còn dân vẫn nằm tại đây.

 

Bác sĩ Phúc gật đầu hài lòng, nói tiếp:

– Vậy thì suya quá rồi.

 

Vừa nói chuyện chúng tôi vừa bước dần về văn phòng bác sĩ Phúc. Tôi nói sơ qua tình hình trong tỉnh và trong bệnh viện cùng những biện pháp tôi đã làm. Tôi nói thêm trước khi kết thúc câu chuyện:

– Anh về an toàn, tôi mừng lắm. Di chuyển bằng máy bay bây giờ rất nguy hiểm. Súng phòng không của địch bố trí quanh đây rất nhiều. Có anh chỉ huy đơn vị, tôi được rảnh tay lo mổ xẻ. Những ngày sắp tới chắc chắn sẽ gian nan, vất vả vô cùng.

– Ở Sài Gòn, tôi không tưởng tượng nổi tình hình lại bi thảm đến thế. Tôi cứ nghĩ như mấy lần trước, Việt Cộng dọa đánh, pháo kích lai rai vài quả, cùng lắm là chiếm mấy cái sóc, cái ấp xa xa. Chứ đâu có ngờ mình bị bao vây cô lập. À mấy thứ thuốc anh cần, tôi đã xin Liên Đoàn rồi. Họ đã gửi lên Lai Khê, chừng hai ngày nữa, có phương tiện họ sẽ gửi lên. Thôi cám ơn anh, để tôi gặp ông quản lý bàn mấy chuyện về Ty Y Tế một chút.

 

Tôi chào anh rồi đi về trại Ngoại Khoa tiếp tục làm việc. Một lát sau, tôi nhận được giấy mời họp vào 10 giờ sáng ngày mai. Tức 10-4-1972.

 

Buổi trưa hôm ấy, tôi mặc áo giáp lần đầu tiên. Đầu đội nón sắt, đi bộ về nhà ăn cơm. Chiếc áo này rất vừa với tôi, size Medium. Tôi cảm thấy hơi nặng nặng. Mới đi được mấy chục bước, tôi đã thấy mồ hôi sau lưng rịn ra chảy ướt cái áo ba lỗ phòng mổ tôi thường mặc. Nhưng không sao, có nó tôi cảm thấy an tâm khi đi ra ngoài. Dọc đường, tôi thấy hố pháo kích nhiều hơn trước. Con đường thay đổi bộ mặt mỗi ngày.

 

Anh Châu chờ tôi ở sau nhà. Anh than:

– Nước sắp hết rồi bác sĩ ơi! Còn chừng nửa phuy, dùng ngày nữa là hết.

 

Tôi cũng hơi lo. Bây giờ không thể cho xe vô Quản Lợi lấy nước như cũ được vì nơi đó đã bị chiếm rồi và những vùng quanh đây thì không được an ninh. Tôi nghĩ anh Châu có tài xoay sở, thế nào cũng tìm ra được nước cho mình. Tôi nói:

– Kẹt nhỉ, trời mà mưa được thì đỡ quá, cũng gần tới mùa mưa rồi. À, còn gạo thì sao.

– Cái đó bác sĩ khỏi lo. Gạo nhà mình còn hơn một tạ, ăn cầu ba tháng cũng chưa hết. Còn thêm hai thùng gạo sấy nữa và vài chục đồ hộp.

– Anh kiếm đâu mà hay vậy?

 

Anh Châu được tôi khen khoái chí, phập phồng hai cánh mũi, nhướng con mắt độc nhãn của anh, nhìn tôi mỉm cười:

– Lo xa mà bác sĩ. Gạo sấy xin bên bà Chín, đồ hộp mua ở Quân Tiếp Vụ.

 

Anh Châu vừa nói vừa sắp cơm cho tôi ăn ngay trên chiếc bàn gỗ sau nhà, dưới bóng mát của cây đa.

 

Tôi ăn hối hả vì đói và vì hai ngày chưa được ăn cơm. Vừa hết một bát thì một trái đạn pháo kích rớt ngay sân trường Trung Học, trước mặt tôi và cách chừng 30 thước. Đất đá nâu đen bắn tung lên rồi rơi lộp độp trên mái nhà. Tôi lom khom người thu vội chén bát nói:

– Dọn vô hầm ăn, anh Châu.

 

Tôi đi vô nhà, xuống hầm trước. Anh Châu mang thức ăn theo sau. Tôi ngồi ngay xuống đất, tiếp tục ăn nữa. Bên ngoài, đạn pháo kích vẫn nổ ầm ầm. Đất cát, mảnh đạn tiếp tục văng lên mái ngói. Anh Châu ngó qua cửa sổ hầm kêu:

– Chết cha, một trái trúng trại Gia Binh Quân Y rồi.

 

Tôi nhón người nhìn ra, thấy đất cát bay mù mịt ở trại Gia Binh, cách chỗ tôi chừng 100 thước.

 

Có tiếng xe Jeep đậu ở ngoài sân, rồi tiếng chân người gấp rút chạy vào nhà. Qua cửa hầm, tôi thấy chú Út và một người lính đang hốt hoảng tông cửa vào núp. Tôi gọi:

– Vào đây Út.

 

Út là tài xế của Thiếu tá Diệm, Út lách mình xuống hầm, ngồi phệt ngay xuống đất, mặt mũi thất sắc, hơi thở dồn dập và nói:

– Em suýt chết bác sĩ ạ. Một trái nổ ngay trước xe. Mảnh văng làm bể kiếng chắn gió, nếu em không cúi đầu xuống kịp là tiêu rồi.

 

Quay sang người bạn, Út nói có vẻ trách móc:

– Anh cứ bảo chạy nhanh nữa đi. Mình chỉ vọt lên chút xíu nữa là lãnh đủ.

 

Người bạn chỉ biết ngồi, cười trừ. Tôi hỏi:

– Anh về lấy cơm cho Thiếu tá phải không?

– Vâng. À, thằng Xuân chết rồi. Bác sĩ biết chưa?

– Trời! Xuân chết rồi à. Nó hiền lành dễ thương. Tội nghiệp, nó lại mới cưới vợ được mấy tháng.

 

Xuân là lính của ông Diệm, rành về nghề mộc. Ông Diệm đã cho Xuân tới giúp tôi đóng vách ngăn phòng tại phòng mạch mới của tôi, vài ngày trước khi xảy ra những vụ pháo kích này. Út tiếp tục kể:

– Nó bị thương chết ngay, không kịp mang đến bệnh viện.

 

Tôi hỏi thăm Út để lấy thêm vài tin tức mới:

– Ở Tiểu Khu có dễ chịu không?

– Cực lắm bác sĩ ơi. Ngày nào cũng phải làm bao cát. Canh gác ngày đêm, đâu có được ở không.

– Trong đó có đủ nước uống không?

– Dạ, có một cái giếng. Nước bơm lên có giờ. Mỗi lần lấy nước, tranh nhau cực lắm, khó khăn lắm. Nước này chỉ để uống, nấu ăn thôi, cấm không được tắm, giặt.

 

Nghe như vậy, tôi thấy hy vọng nhờ Thiếu tá Diệm kiếm nước cho tôi tan thành mây khói. Tôi hỏi tiếp:

– Có nghe thấy tin tức gì không?

– Em nghe nói viện quân Dù sắp lên.

– Nhà có hầm tốt không?

– Dạ, sơ sài lắm. – Út nhìn quanh, ngó lên trần hầm.

 

Tôi nói:

– Hầm này tốt lắm, hay Út mang vợ con sang đây ở an toàn hơn. Ở nhà Út gần trại Cải Huấn, nguy hiểm lắm. Quân mình phía đó ít.

 

Anh Châu cười, xen vô:

– Nhà này vững lắm, có Thần Cây Đa che chở. Bác sĩ thấy lúc nãy, nó pháo chỉ rớt chung quanh đây chứ có trái nào trúng nhà đâu. Dù có trúng, đạn chạm vào cành Đa cũng nổ rồi. Mình ở trong hầm đâu có việc gì.

 

Anh Châu chỉ có lý trong tháng đầu. Tháng sau, có lẽ bom đạn nổ nhiều quá làm kinh động tới Thần Cây Đa nên Thần phải di cư đi chỗ khác, hết linh. Thành ra nhà và hầm đó đều bị pháo trúng năm, sáu trái sập luôn. Một gia đình tị nạn ở trong đó, hai người bị thương đứt chân. Hiện cái chân gẫy vẫn còn để trong hầm. Ngay cái miễu thờ gốc cây Đa của Trung sĩ Hùng cũng bị pháo tan tành.

 

Anh Châu đã sắp sẵn xong cơm, đưa cho Út. Út đứng dậy nói:

– Em đi đây, bác sĩ.

 

Tôi vội nói:

– Cho tôi quá giang vào bệnh viện luôn. Anh Châu ở nhà cẩn thận nhé. Cứ nằm trong hầm cho chắc ăn.

 

Chúng tôi lên xe. Ngoài đường vắng ngắt, không một bóng người, Út dừng xe trước trại Ngoại Khoa. Tôi cảm ơn Út xong, bước xuống đi về phòng. Tôi ngả người nằm xuống mặt đệm mát lạnh. Bác sĩ Phúc đã trở về, thế là nhẹ được phần trách nhiệm. Tôi an tâm làm công việc của tôi hơn.

 

 

 

(Mời đọc tiếp Phần 7)