Điểm báo ngày 14/10/2025  


Ḥa b́nh cho Gaza, Donald Trump xuất hiện như vị cứu tinh 

 

Những con tin Israel cuối cùng trở về tự do, nước Pháp sau chính phủ Lecornu 2 h́nh thành, khủng hoảng chính trị vẫn căng thẳng là những chủ đề thời sự được tất cả các tờ báo Pháp ra hôm nay, 14/10/2025, chú ư đặc biệt.

 

Anh Vũ  

 

President Donald Trump waits to greet leaders during a summit to support ending the more than two-year Israel-Hamas war in Gaza after a breakthrough ceasefire deal, Monday, Oct. 13, 2025, in Sharm El

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại hội nghị thượng đỉnh về ḥa b́nh cho Gaza, Ai Cập, ngày 13/10//2025. AP - Evan Vucci  

Phủ kín các trang nhất của tờ báo là những hàng tựa và h́nh ảnh về sự kiện các con tin Israel được trở về sau hai năm bị Hamas giam giữ ở Gaza. Đây là kết quả đầu tiên của của thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh Israel – Hamas. 

 

Tựa trang nhất của Le Monde : “Israel:  Cuối cùng các con tin Israel đă được tự do”. Le Figaro tường thuật: “Israel hân hoan đón các con tin được thả”. Tựa trang nhất La Croix ngắn gọn: “Giải phóng”, với ghi nhận hôm qua (13/10) là ngày chủ chốt để hướng tới ḥa b́nh ở Israel và Dải Gaza.

 

Le Monde có bài  “Tại Israel, các con tin được thả, Donald Trump được ca tụng” tường thuật lại những cảnh đoàn tụ cảm động của các con tin và người thân cùng những phân tích tác động  chính trị – xă hội sâu sắc về việc Hamas trả tự do cho những con tin Israel cuối cùng c̣n sống sót sau đúng hai năm bị giam giữ ở Dải Gaza. Sự kiện quan trọng này đă khép lại chương bi thảm mở ra từ cuộc tấn công ngày 07/10/2023.

 

Tờ báo cũng nhận thấy rơ ràng sự kiện này mang dấu ấn của tổng thống Mỹ Donald Trump, người đă đề xướng và thương lượng về kế hoạch ḥa b́nh này mà việc trả tự do cho các con tin Israel và các tù nhân người Palestine là bước đầu tiên của thỏa thuận hướng tới một nền ḥa b́nh lâu dài ở Gaza.

 

 

Israel: Người hùng Donald Trump  

 

Le Monde mô tả, khi máy bay Air Force One của ông Trump  bay qua Tel Aviv, đám đông hô vang “Cảm ơn Trump -Thank you, Trump!”. 

 

Nhiều người Israel tin rằng Donald Trump là người đóng vai tṛ quyết định trong thỏa thuận ngừng bắn và trả con tin. Ảnh ông xuất hiện khắp nơi tại Israel, được ca tụng như vị thánh sống cứu tinh của người Israel.

 

Trong khi Trump được tung hô, thủ tướng Netanyahu lại bị la ó phản đối tại Tel Aviv, khi tên ông được nhắc đến trong buổi mít-tinh quy mô 400.000 người. Nhiều người dân cáo buộc ông đặt lợi ích chính trị cá nhân lên trên sinh mạng con em. Dù Netanyahu kêu gọi “đoàn kết dân tộc” và khẳng định “chiến dịch quân sự chưa kết thúc”, công chúng cho rằng điều đó “đă quá muộn và quá ít”.

 

Nhật báo Le Figaro ghi nhận qua bài: “Trump, được chào đón như một nhà kiến tạo ḥa b́nh, tận hưởng chiến thắng của ḿnh tại Jerusalem.” Theo bài báo, trong khi Hamas trả tự do cho toàn bộ con tin c̣n sống, tổng thống Mỹ Donald Trump đă bay tới Israel và được chào đón như “người mang lại ḥa b́nh” tại Jerusalem. Trước Quốc hội Israel (Knesset), ông đọc bài diễn văn rực lửa ca ngợi “kết thúc thời kỳ khủng bố và mở ra kỷ nguyên đức tin, hy vọng và ḥa hợp”, gọi đây là “b́nh minh lịch sử của một Trung Đông mới”.

 

Các nghị sĩ Israel đội mũ đỏ MAGA in ḍng chữ “Trump, tổng thống ḥa b́nh”, hoan hô ông như người anh hùng. Netanyahu gọi Trump là “người bạn tốt nhất mà Israel từng có ở Bạch Ốc”, trong khi phe đối lập cũng ca ngợi ông, thậm chí nói đáng ra ông phải được trao Giải Nobel Ḥa B́nh.

 

Le Figaro cũng nhắc lại là thỏa thuận ngừng chiến tại Gaza mà Trump đă ép hai bên Israel và Hamas kư trong vài ngày, với sự hỗ trợ của Jared Kushne, con rể của ông và Steve Witkoff, cố vấn đặc biệt về Trung Đông. Các nước Ai Cập, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai tṛ trung gian, đổi lại, họ nhận được những ưu đăi quân sự và kinh tế từ Washington.

 

Nhân đà thắng lợi, tổng thống Mỹ tuyên bố muốn mở rộng Hiệp định Abraham, thậm chí hướng tới ḥa ước với Iran. Ông Trump cũng lợi dụng bài phát biểu để tấn công đối thủ như Joe Biden và Hillary Clinton, tự nhận ḿnh là “người chấm dứt tám cuộc chiến, không phải kẻ hiếu chiến”.

 

Tại Hoa Kỳ, cả John Kerry, Jake Sullivan và Hillary Clinton, những chính khách Dân Chủ, đều thừa nhận thành công của ông, dù miễn cưỡng.

 

 

Gaza: Ḥa b́nh kiểu Trump 

 

Le Figaro cũng cho biết, sau các nghi lễ ở Jerusalem, ông Trump bay sang Ai Cập chủ tŕ “Hội nghị thượng đỉnh ḥa b́nh” với 31 lănh đạo, trong đó có tổng thống Pháp Macron và tổng thư kư Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, nhưng Iran và Hamas vắng mặt, c̣n Netanyahu bất ngờ không dự. Các chuyên gia cảnh báo: “Thử thách thực sự bắt đầu sau ngày lễ ăn mừng”.

 

Về hội nghị  thượng đỉnh này, trong bài báo “Tại Chaem el-Cheikh, tổng thống Mỹ ch́a tay với Chính quyền Palestine”. Bài báo mô tả hội nghị Charm el-Cheikh như một sân khấu ngoại giao phức tạp: Trump xuất hiện với h́nh ảnh “nhà kiến tạo ḥa b́nh”, nhưng vẫn tính toán thực dụng, vừa mở cửa cho Abbas, vừa nhường chỗ tạm thời cho Hamas, và ép các đồng minh Ả Rập cùng tham gia quản lư Gaza.

Phần đông giới quan sát nhận định, một “nền ḥa b́nh kiểu Trump”, ngoạn mục, hiệu quả ngắn hạn, nhưng đầy nghịch lư và rủi ro lâu dài.

 

Theo bài viết việc lănh đạo Chính quyền Palestine Mahmoud Abbas được mời dự hội nghị là một bất ngờ lớn.

 

Vẫn  liên quan đến những diễn biến ngày hôm qua ở Trung Đông, Libération có bài: “Tại Israel và Ai Cập, Donald Trump tự cho ḿnh là vị cứu tinh”. Tờ báo viết: “Được chào đón như một người hùng ở Israel và là người chủ sự tại Ai Cập, tổng thống Mỹ đă dàn dựng ngày này để ông xuất hiện như một vị cứu tinh đến để viết lại lịch sử khu vực”.

 

Libération nhận thấy, ông Trump tự coi ḿnh là kiến trúc sư mang lại “b́nh minh mới ở Trung Đông”, người sẽ biến “những thắng lợi quân sự của Israel” thành “ḥa b́nh và thịnh vượng vĩnh viễn”. Tuy nhiên, ông không nhắc đến thảm cảnh nhân đạo ở Gaza, hay con số thương vong khổng lồ của hai năm chiến sự.

 

Libération ngầm đặt câu hỏi: phải chăng đây chỉ là một vở diễn chính trị được dàn dựng khéo léo hơn là một ḥa b́nh thật sự. Bài báo của Libération nhấn mạnh rằng điều khó khăn nhất mới chỉ bắt đầu, giữa những biểu tượng, nghi lễ và diễn văn, ḥa b́nh thực chất vẫn rất mong manh.

 

 

Pháp: Số phận mong manh của chính phủ vừa h́nh thành  

 

Ngay sau ngày thủ tướng từ nhiệm được tái bổ nhiệm, công bố danh sách thành phần nội các mà báo chí giờ gọi là chính phủ Lecornu II, t́nh h́nh chính trị nội bộ của nước Pháp có vẻ càng rối ren hơn. 

 

Các báo dành nhiều trang bài để phân tích, b́nh luận về chính phủ mới mà không mới này của thủ tướng Lecornu và đặc biệt là về số phận mong manh của chính phủ trong những ngày tới, cũng như những ư đồ hành động của các đảng phái chính trị đối lập trong bối cảnh chính trị bất ổn hiện nay ở Pháp.

 

Tựa chính trang nhất của Le Monde: “Lecornu II: Macron giữ kiểm soát Matignon (phủ thủ tướng)”.  Le Monde phân tích sự h́nh thành của chính phủ Lecornu II, đồng thời chỉ ra rằng tổng thống Emmanuel Macron vẫn nắm toàn quyền kiểm soát thực tế đối với Matignon, dù bên ngoài khẳng định “trao toàn quyền” cho thủ tướng Sébastien Lecornu.

 

 

Thất bại của tổng thống Macron? 

 

Các báo khác như Les Echos, Le Figaro đều tập trung phản ảnh t́nh thế lung lay của chính phủ Lecornu II,  vừa ra đời đă chịu sức ép tứ bề  và có nguy cơ  bị “chết yểu” khi chưa thực hiện được nhiệm vụ nào. Các báo tuy nhiên nh́n thấy căn nguyên của t́nh trạng bất ổn hiện nay là từ tổng thống Macron.

 

Xă luận của Le Monde nhấn mạnh: “Emmanuel Macron trước nguy cơ khủng hoảng chế độ”. Le Monde cảnh báo rằng Emmanuel Macron đang đẩy nước Pháp vào nguy cơ khủng hoảng thể chế, sau kết quả bầu cử lập pháp 2024 mà ông không chịu thừa nhận. Việc tổng thống Macron, quyết tâm giữ quyền kiểm soát sau thất bại lập pháp, đă tạo ra một chính phủ yếu, phe cánh bị chia rẽ, luôn đứng trước nguy cơ bị bỏ phiếu bất tín nhiệm.

 

Xă luận của Le Figaro, tờ báo có xu hướng thiên hữu, với tiêu đề “h́nh phạt kép” chỉ trích t́nh h́nh chính trị và kinh tế hiện tại của Pháp dưới thời tổng thống Macron và những khó khăn mà chính phủ mới phải đối mặt. Dù ông nhấn mạnh “lợi ích quốc gia”, việc phục hồi ngân sách công vẫn nằm ngoài tầm với. Nguy cơ những “thành quả” cải cách bị phá bỏ. Gánh nặng phúc lợi xă hội và nợ công thêm trầm trọng. Ông Lecornu có nguy cơ thất bại, nếu nhượng bộ các yêu sách tốn kém của phe tả đặc biệt là của đảng Xă Hội trong Quốc Hội. Việc nhượng bộ có thể giúp ông giữ ghế, nhưng sẽ làm nước Pháp lún sâu vào khủng hoảng kinh tế. Bài báo cho rằng Pháp đang đối mặt đồng thời cả khủng hoảng chính trị lẫn kinh tế.

 

Trong khi đó xă luận của nhật báo thiên tả Libération có tiêu đề ngắn ngắn gọn “Thất bại của Macron”. Bài xă luận nhận định rằng nhiệm kỳ thứ hai của Emmanuel Macron có nguy cơ kết thúc trong một thảm họa chính trị: chính ông, người từng cam kết ngăn cực hữu lên nắm quyền, lại đang góp phần mở đường cho họ.

 

Quyết định giải tán Quốc Hội của Macron được coi là một bước ngoặt bi kịch. Ông giải tán vào thời điểm tồi tệ nhất, khiến chính phủ mất phương hướng và sự lănh đạo của tổng thống bị tê liệt. Libération kết luận “Tám năm sau khi hứa đổi mới nền chính trị Pháp, Macron để lại một đất nước chia rẽ, một hệ thống đảng phái tan ră, và một cánh cửa mở toang cho cực hữu.”

 

 

Cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung bùng lên trở lại?  

 

Một thời sự quốc tế khác cũng được các báo Pháp quan tâm nhiều đó là cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung đang có dấu hiệu bùng lên trở lại sau một thời gian tạm lắng.

 

Trang kinh tế Le Figaro có bài: “ Bắc Kinh chơi bài rắn trước Donald Trump”  cho thấy Bắc Kinh tỏ rơ thái độ cứng rắn trước các đe dọa thuế quan của Donald Trump. Trump dọa áp thêm 100% thuế lên hàng Tàu Cộng nhưng sau đó lại  hạ giọng nói muốn “giúp chứ không gây hại” cho Tàu Cộng, ông ngỏ ư hướng tới khả năng gặp Chủ tịch Tập Cận B́nh tại Nam Hàn cuối tháng 10 nhân Hội nghị APEC. Tàu Cộng duy tŕ lập trường kiên định, đáp trả đến cùng và hạn chế xuất cảng nguyên liệu quan trọng, đồng thời đa dạng hóa thị trường xuất cảng sang Âu Châu và các nước đang phát triển. Bắc Kinh tỏ ra tự tin về sức mạnh kinh tế và sẵn sàng đàm phán nhưng không nhượng bộ về nguyên tắc.

 

Theo tờ báo, mục tiêu của cả hai bên là đạt một thỏa thuận tối thiểu để kéo dài tạm thời lệnh ngừng chiến thương mại, dù tiến tŕnh đàm phán từ mùa hè đến nay gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó Tàu Cộng vẫn nắm lợi thế nhờ kiểm soát sản xuất toàn cầu và theo đuổi chiến lược kiên nhẫn chờ thời.

 

Trong bài “Thuế quan: Tại sao Tập Cận B́nh phá vỡ hưu chiến với Donald Trump?”, Les Echos cho thấy trong khi ḥa hoăn đang thành h́nh, Bắc Kinh đột ngột phát động lại cuộc chiến thương mại bằng cách lại chơi lá bài đất hiếm. Mục đích được tờ báo phân tích là để lên gân, tăng áp lực trước cuộc gặp giữa Tập Cận B́nh và Donald Trump có khả năng diễn ra vào cuối tháng này. Động thái này c̣n nhằm tăng giá trị đàm phán của Bắc Kinh, dù trước đó hai bên đă hạ bớt thuế quan, tránh nguy cơ cắt đứt hoàn toàn bang giao kinh tế, và Bắc Kinh đă nhận được một số nhượng bộ từ Mỹ, như visa sinh viên, xuất cảng linh kiện hàng không và siêu máy tính…

 

Về hệ lụy của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, nhật báo kinh tế có bài: “Thuế quan: làn sóng ồ ạt xuất cảng Tàu Cộng đe dọa Âu Châu” cho thấy, dù chịu thuế quan cao của Mỹ, xuất cảng Tàu Cộng vẫn tăng mạnh và đang chuyển hướng từ Mỹ sang Âu Châu và các nước ASEAN. Từ đầu năm đến tháng 8/2025, xuất cảng sang Âu Châu tăng thêm 21,5 tỷ đô la Mỹ, chiếm 16% tổng xuất cảng Tàu Cộng. Sự tăng trưởng chủ yếu nhờ các sản phẩm công nghệ cao như pin, ô tô điện, điện thoại thông minh và năng lượng mặt trời, nhờ chi phí sản xuất thấp và đồng nhân dân tệ giảm giá. Điều này đe dọa công nghiệp Âu Châu, buộc các quốc gia phải cân nhắc áp thuế bổ sung để bảo vệ thị trường.

 

 

Anh Vũ

 

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính